‘Uit de kast komen is angstaanjagend en geeft vleugels tegelijk’

‘Mijn geaardheid is alleszins een wezenlijk onderdeel van mijn identiteit’, schrijft Joos Van Goethem op National Coming Out Day. Hij zet drie denkfouten op een rij waar mensen die uit de kast komen nog steeds vaak mee te maken krijgen.

11 oktober. National coming out day! Een dag waar ik nooit echt bij stil stond. Mijn kastdeuren werden lang geleden opengebroken, de splinters zijn al lang opgekuist. Tot mijn vader onlangs publiekelijk over dit moment reflecteerde, als ambassadeur van de vzw Trotse Ouders, een praat- en luistergroep voor ouders van holebi’s. Enkele ontboezemingen over de barbies die ik als vijfjarige cadeau kreeg, haalden zelfs het edito van een Vlaamse krant en de reacties waren talrijk. Sommigen vonden het moedig, anderen overbodig: de rector en zijn homozoon, heeft dat zoveel aandacht nodig? Helaas wel. Daarom vandaag dit overzicht van drie vaak gemaakte denkfouten.

Ten eerste: ‘outing is geen issue meer sinds de legalisering van het homohuwelijk en de intrede van LGBT’s in de media‘. Helaas: mijn outing had niets mee te maken met het vooruitzicht van een huwelijk. Ook goedbedoelde soappersonages of kleurrijke showbizzfiguren maakten het mij niet per se makkelijker. Ik zag tijdens zo’n gezellige tv-avond vooral wat ik net niét wou zijn, zwetend naast mijn ouders in de zetel, hopend dat hun blik niet op mij zou rusten. Ook vandaag slagen heel wat media er nog onvoldoende in minderheden op een adequate manier een stem te geven, ondanks de grote weg die al is afgelegd.

Een tweede denkfout gaat als volgt.‘Het maakt ons niet uit’, ‘je blijft voor ons dezelfde’ . Dat klopt niet . Zij die – wederom, goedbedoeld – een geaardheid reduceren tot wat er tussen de lakens gebeurt, dwalen. Mijn geaardheid is alleszins een wezenlijk onderdeel van mijn identiteit: ze heeft invloed op mijn kledingstijl en muzieksmaak, vriendschappen, humor, blik op de wereld, de plek waar ik woon en zowat alles wat ik in mijn leven onderneem. Voor de heteronormatieve meerderheid geldt uiteraard hetzelfde. Verschil is echter dat men er deze groep niet voortdurend op wijst.

‘Eens geout, altijd geout‘: is denkfout nummer drie. Elke nieuwe ontmoeting dwingt mij tot afwegen: vertel ik het of niet? Uiteraard heeft niet iedereen hier een boodschap aan, maar ik moet wél iedere keer die keuze maken. Dat is best vermoeiend. Mijn heteroseksuele collega zal nooit langs zijn neus weg moeten toegeven dat hij op vrouwen valt, laat staan dat hij de keuze moet maken dit te verzwijgen.

Geen geheim

Ik geef les in het secundair onderwijs en maak van mijn geaardheid geen geheim. Dat is een weloverwogen en bewuste strategie: jongeren hebben nood aan diverse en positieve rolmodellen. Dat geldt niet enkel voor die ene twijfelende tiener in de klas, maar evengoed voor zijn heteroseksuele klasgenoten: het is in de eerste plaats aan hen om hun andersgeaarde klasgenoot (m/v/x) te omarmen.

Vandaag heeft bijna de helft van de LGBT-jongeren ooit met zelfmoordgedachten geworsteld. Velen voelen zich ondergewaardeerd en onbegrepen, ontwikkelen eetstoornissen of andere mentale gezondheidsproblemen.

De weg naar zelfacceptatie is soms lang en vaak eenzaam. De ijzersterke en openharige BBC-documentaire over Years&years-frontman Olly Alexander toont dat dit vandaag niet anders is dan vroeger.

Zelf ken ik geen enkele homo die vroeger niét te maken kreeg met vervelende opmerkingen, hoe klein of onschuldig bedoeld ze ook waren. Het zijn herinneringen die je opslaat en wegstopt in een doos in de hoop ze nooit te moeten openen. Het is waarom outing in het secundair onderwijs voor velen zo’n hoge drempel is: impliciet geef je je pesters gelijk. ‘Wat je toen zei was waar, ik ben wel degelijk zo.’

Uit de kast komen is angstaanjagend en geeft vleugels tegelijk. Het is de beste keuze die ik in mijn leven heb gemaakt, ze gaf mijn zelfvertrouwen een boost en bepaalt tot op vandaag mijn geluk. Op een dag als vandaag word ik maar al te graag aan die keuze herinnerd.