Tweede termijn Trump levert Europa grote zorgen op, menen krantencommentaren

De opiniemakers in de Belgische kranten zien verschillende oorzaken en gevolgen bij de duidelijke overwinning van Republikein Donald Trump in de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten.

Volgens Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck ‘brengt (Trump) de verrechtsing van het Westen in een stroomversnelling, en zullen de gevolgen in heel de wereld voelbaar zijn, van Peking tot Brussel’. ‘De druk om het extreemrechtse programma van Trump – maar ook van Viktor Orbán, Giorgia Meloni, Herbert Kickl of Tom Van Grieken – te normaliseren wordt de komende weken en maanden enorm.’

Trump is niet langer een ‘bizar accident’, zegt hoofdredacteur Karel Verhoeven in De Standaard. ‘Vier jaar lang bleef hij de president-outsider, de normdoorbreker, het ongeleide projectiel. Maar de tijd dat Trump als een griep van de democratie kon worden uitgezweet, is voorbij. De Trump van 2024 is het systeem zelf geworden.’ Van een tegenwicht van andere machten is geen sprake meer, waardoor de autocratie wenkt, meent Verhoeven. Europa kan niet meer hopen om deze Trump gewoon uit te zitten. 

In De Morgen heeft ook hoofdcommentator Bart Eeckhout het over de impact van een tweede Trump-termijn op ons deel van de wereld. ‘De Europese geopolitieke herpositionering moest er toch komen. Nu moeten we niet meer aarzelen om daar ook in te investeren.’  Met Trump in het Witte Huis zal de economische strijd met protectionisme, inflatie en subsidies opgevoerd worden. Dat zal van de EU nog meer industriële beleidsimpulsen en focus vergen, aldus Eeckhout. ‘Dan nog is de kans op schade en jobverlies groot. Wie hier meejuicht met Trump, kan straks mee aan het kortste eind trekken.’

‘In het beste scenario surft Europa nog een tijdje mee op de nu al gedopeerde Amerikaanse economie’, analyseert hoofdredacteur Peter De Groote in De Tijd. ‘Maar het ligt voor de hand dat Trump de handelsoorlog met China weer oppookt met een nieuw salvo forse tarieven op import uit het land. Dat kan een bijzonder pijnlijke affaire worden voor Europa, dat nog altijd naar adem hapt door de vorige lading.’

In Het Laatste Nieuws vergelijkt politiek journalist Isolde Van den Eynde het lot van de verliezende Democraten met dat van de Vivaldi-regering. De Trump-kiezers dachten aan hun portefeuille. ‘Hebben jullie het beter dan vier jaar geleden? Nooooo!, antwoordden de fans van Trump. En velen dachten het in hun zetel. Al is het perceptie.’ De regering-De Croo beschermde de koopkracht goed voor de meesten, stelt Van den Eynde, ‘en toch bleef bij velen een groot gevoel van onbehagen hangen. N-VA won de verkiezingen met een volledige focus op welvaart. Hoezeer het economische verhaal van Trump vol lucht zit: de mayonaise van Harris pakte niet’.

Senior writer van Gazet Van Antwerpen Kris Vanmarsenille zit op dezelfde lijn: ‘De Amerikanen hebben voor hun portemonnee gekozen, en dat kun je hen niet kwalijk nemen’, stelt ze. 

In Het Belang Van Limburg tot slot focust Indra Dewitte op de rol die mannelijke kiezers hebben gespeeld.'”R.I.P vrouwenrechte'” is de titel boven haar commentaarstuk. ‘Jonge, meestal laag opgeleide mannen – wit, zwart én latino’s – hebben de nieuwe president van Amerika overtuigend in het zadel gehesen. Voornaamste reden? De angst voor hun mannelijkheid, de moeilijkheid om nog “gewoon man” te kunnen zijn in deze woke-wereld’, schrijft ze.

De Franstalige kranten zien ‘een ruime en onbetwistbare overwinning’, en ook de ‘duidelijke bekroning’ van de ‘paus van het populisme’. In Le Soir omschrijft Béatrice Delvaux een ‘omkering van de Amerikaanse electorale kaart, door een nieuw politiek gezicht van het “volk” te onthullen’. Ze wijst ook naar de leiding van de Democratische partij, die er na het Obama-tijdperk niet in geslaagd is een charismatische leider te doen opstaan.

Guillaume Barkhuyzen ziet in L’Avenir dat ‘miljoenen kiezers een duidelijke keuze gemaakt hebben’. ‘Het is duidelijk dat Donald Trump erin geslaagd is de aandacht te trekken van het echte Amerika dat zich bedreigd voelt in zijn way of life.’ Ook Quentin Joris, in L’Echo, wijst op dat verdeelde Amerika. ‘De manicheïstische zakenman heeft er een vruchtbare bodem gevonden voor zijn boodschap’, schrijft hij.  In La Libre heeft Dorian de Meeûs het onder meer over het ‘diepe onbegrip’ bij de Europeanen na ‘deze nieuwe, onbetwistbare overwinning’.