‘Trump kan ook hier winnen: we zien steeds vaker enkel het nieuws waar we het eens mee zijn’

Volgens Maurits Vande Reyde (voorzitter Jong VLD) zitten we steeds vaker vast in onze eigen, aparte social media bubble. Daarom krijgen we bij ons straks dezelfde polarisatie als bij de Brexit en Amerikaanse verkiezingen, schrijft hij in zijn wekelijkse bijdrage voor het schaduwparlement.

Donald Trump en de brexit hebben twee dingen gemeen. Eén: niemand zag het echt aankomen, alsof je tijdens een loopwedstrijd van de piste gemaaid wordt door een éénwieler uit de andere richting. En twee: er lag telkens een gigantisch diepe kloof tussen stemmers uit twee kampen. Elk met hun eigen waarheid, elk met hun eigen verhaal en elk blijkbaar ook met een eigen online bubble.

Dat laatste wordt stilaan een probleem. We zien alleen nog nieuws waarmee we het eens zijn. Online informatie is nu zo fel aangepast aan onze eigen mening dat we blind worden voor andere argumenten. Op onze Facebook, Twitter, Google en straks misschien ook krantensites. Dat verklaart meteen ook waarom Amerika-experten bij ons de Trump-overwinning niet zagen aankomen. Dat buikgevoel bij miljoenen Amerikanen, ze kregen het gewoon niet te zien. Het raakte niet in hun nieuwsfeeds.

Zitten we daarmee echt allemaal vast in ons eigen online hokje, zoals auteur Eli Parise in zijn bestseller “The Filter Bubble” beweert? Ik vrees het stilaan wel. Mijn vrienden delen steeds vaker dezelfde artikels, liken dezelfde meningen en raken bevriend met meer gelijkgestemde zielen. Daardoor raakt een non-debat over zwarte piet zo snel en zo stevig verhit. We zijn het gewend geraakt om onze eigen mini-bubble te behagen. Resultaat: meer verhalen op je smartphone die dezelfde opvatting bevestigen. Het wordt het steeds moeilijker om aan ons uniek stukje online universum te ontsnappen.

Bizar is dat. Het internet zou een oneindige bron aan informatie moeten zijn. Ik dacht eerlijk gezegd dat het daarom gauw gedaan ging zijn met feitenvrije politiek en simpele slogans. Nu is dat gigantisch internetorakel echter versnipperd in miljarden eilandjes. Of dingen echt waar zijn interesseert ons niet meer. Wat er leeft in onze eigen bubble is de echte norm. Mijn wereldwijde web is daarmee stilaan minder pluralistisch aan meningen dan de straat waar ik woon. Ik betwijfel of we echt wel zo hyper-connected zijn als we dachten.

Kan dat kwaad? Waarschijnlijk wel. Volgens mij werkt een democratie enkel als iedereen in staat blijft om verder te denken dan zijn eigen overtuiging en belangen. Daarvoor moet je eerst wel kunnen zien wat er leeft bij andere groepen. Hoe kunnen we anders weten waarom er mensen zijn die zich beledigd voelen door zwarte piet, hoe gek dat ook mag lijken?

We moeten in contact blijven met andersgezinden. De social media bubble maakt dat steeds moeilijker. Enkel onze eigen voorkeur is nog van tel. Zoals Eli Parise zei: dat is geweldig om online te shoppen, niet zo geweldig om samen te leven en goede beslissingen te nemen. Wanneer we onze bubbles niet kunnen doorbreken, krijgen we bij ons onafwendbaar dezelfde diepe kloof als bij de Brexit en Amerikaanse verkiezingen. Helaas zijn Trump-figuren daarbij gigantisch in het voordeel.