De topman van de Brusselse spoorwegpolitie kreeg net voor de ontploffing in Maalbeek een mail met het bericht dat de Brusselse metro dicht moest. De mail was echter naar zijn persoonlijke mailbox gestuurd, waardoor hij hem pas later zag. Maar de mail kwam sowieso te laat om nog iets te kunnen voorkomen, klonk het woensdag in de parlementaire onderzoekscommissie.
De mail van de Directie van de Operaties Bestuurlijke Politie (DAO) kwam aan om 9u07, dus vier minuten voor de ontploffing in Maalbeek, verduidelijkte diensthoofd Jo Decuyper van de Brusselse spoorwegpolitie. Het bericht ging over de sluiting van de metro, de afkondiging van het federale rampenplan en het dreigingsniveau 4 voor de metro, stations, luchthavens, nucleaire sites, …
Dat de mail naar zijn persoonlijk adres was gestuurd, maakte echter dat Decuyper hem niet meteen las. “Op dat moment zit ik uiteraard niet aan mijn computer.” Intussen is al afgesproken dat dit anders en beter moet. Die mails moeten naar de functionele mailboxen.
In dit geval had het echter geen enkel verschil gemaakt, beklemtoonde de politieman. “Had ik een knop gehad om alles plat te leggen en te evacueren – wat uiteraard niet bestaat – dan nog ging het niet te voorkomen zijn.”
De zelfmoordterrorist was om 8u50 al in metrostation Pétillon, zo bleek uit de beelden. Om 9u07, op het moment dat de mail binnenliep, was hij ter hoogte van station Merode. “Dat is het diepste station, min negentien meter, met enorm lange, smalle roltrappen en smalle sporen”, merkte Decuyper voorts op.
‘Geen duidelijke procedure’
De sluiting van het Brusselse metronet kaapt in elk geval veel aandacht weg in de parlementaire onderzoekscommissie, zelfs al gaat het woensdag officieel over de hulpverlening. Ook na de getuigenissen van Decuyper en MIVB-preventieadviseur Eric Buslot blijven er veel vragen.
“Er was geen duidelijke procedure”, bevestigde politieman Decuyper, die zich liet ontvallen dat hij bij de ‘lockdown’ van Brussel in november als “één van de laatsten” te horen kreeg dat de metro sloot. “Er is daar een probleem. Door te werken via de FOD Mobiliteit hoopt men daaraan te verhelpen.”
De kwestie kwam kort na de aanslagen al aan bod op het kabinet bij toenmalig minister van Mobiliteit Jacqueline Galant. De minister vroeg toen om “snelle, eenvoudige en duidelijke procedures”, om zo snel mogelijk beweging te krijgen op het terrein.
Kant-en-klare oplossing is er niet
Een kant-en-klare oplossing is er echter niet. Want sluit je de metro, dan nog blijven reizigers per trein toekomen die de metro willen nemen, waardoor je nieuwe moeilijkheden krijgt. “Dit is dus een mobiliteitsprobleem”, onderstreepte Decuyper, die daar nog aan toevoegde dat de overheidsdienst Mobiliteit dus meer de touwtjes in handen zal krijgen. Weliswaar na de beslissing om te sluiten, die bij het crisiscentrum ligt.
Of die beslissing op 22 maart sneller had kunnen vallen? Verschillende commissieleden blijven alvast overtuigd van wel, na een blik op de tijdlijn die Decuyper had meegebracht. De militairen op Brussels Airport hadden immers om 8u04 al gesproken over een terreurdaad. En de terrorist van Maalbeek dook pas om 8u50 op in metrostation Petillon. Bovendien kreeg de MIVB op 8u20 – 51 minuten voor de tweede aanslag – het eerste formele bericht over de ontploffingen in Zaventem, al kon Decuyper niet zeggen of daarbij ook meteen werd aangegeven dat het om terrorisme ging.
Een sluiting is echter geen eenvoudige beslissing. “Het grote debat hier is: als we weten dat het een aanslag is, moeten we de metro dan sluiten? “, wierp Decuyper op. In Parijs ging de metro op 13 november niet dicht, net zo min als na de aanslag op Charlie Hebdo. In Washington bleef de metro ook open op 11 september, terwijl ze in New York slechts deels sloot omdat stukken onder water stonden.
Evacuatie
Bij de metro-aanslagen in Londen ging de metro wel na een half uur dicht en werden de passagiers geëvacueerd. Waarop een laatste zelfmoordterrorist zichzelf opblies op een van de evacuatiebussen. “Dat toont toch de relativiteit van de maatregelen”, merkte Decuyper op.
De vragen bleven trouwens niet beperkt tot de MIVB alleen. Want bijvoorbeeld het internationale treinstation Brussel-Zuid ging dicht om 10u10, nadat de burgemeester van Sint-Gillis daar om 9u55 het bevel had toe gegeven.
Waarom dat pas dan gebeurde? “Dat is een interessante vraag”, erkende Decuyper, die benadrukte dat die beslissingen niet aan hem toekomen. “Wij hebben onze mensen gezegd dat ze extra waakzaam moeten zijn, hebben kogelvrije vesten bovengehaald en zijn overgeschakeld over gezamenlijke gewapende patrouilles”, merkte hij nog op. “Voor de rest gaan wij geen beslissingen nemen die op een ander niveau genomen moeten worden.”
(Belga/AVE)
Aanslagen Brussel
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier