Tom Van Grieken: ‘De komende periode is cruciaal’

Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken heeft nog niets gehoord van de Vlaamse formateur en N-VA-voorzitter Bart De Wever. Dat heeft hij zondagmiddag gezegd aan VTM NIEUWS.

‘Ik wacht nog steeds op een seintje van De Wever of de wil van de kiezer al dan niet gerespecteerd wordt. De komende periode is cruciaal en dit hoeft eigenlijk niet zo lang te duren.’

Dat het opvallend stil blijft rond de Vlaamse formatiegesprekken betekent volgens Van Grieken dat De Wever ofwel ‘alles uit de kast probeert te halen om Vlaams Belang aan boord te houden’ of dat ‘het tussen De Wever en de andere partijen moeilijk blijkt om tot een akkoord te komen’.

De Wever heeft volgens Van Grieken evenwel niet in zijn kaarten laten kijken. ‘De gesprekken met Bart De Wever zijn steeds in een zeer constructieve sfeer verlopen, en ik hoop niet dat hij de voorbije tijd een toneeltje gespeeld heeft’, aldus Van Grieken. ‘Wij hebben ons altijd constructief opgesteld om ons programma te kunnen omzetten naar een regeerakkoord.’

Stroomversnelling

De Wever zou ook in de gesprekken met de andere partijen niet in zijn kaarten hebben laten kijken, valt te horen.

Donderdag gonsde het nog van de geruchten dat De Wever Vlaams Belang de deur zou wijzen en daarna snel duidelijk zou maken met wie hij verder in zee wil. Maar dat gebeurde vooralsnog niet.

Van Grieken blijft hopen op een samenwerking met N-VA, omdat dat de enige manier is ‘om het signaal van de kiezer te honoreren’.

Intussen voerde Filip Dewinter de druk vrijdag in De Ochtend op Radio 1 nog wat verder op. Hij beloofde dat de extreemrechtse partij haar ‘duivels zal ontbinden in de oppositie’ mocht De Wever voor een coalitie met SP.A kiezen. Dat wilde voorzitter Van Grieken zondag op VTM dan weer niet gezegd hebben, maar ‘het is duidelijk dat Vlaams Belang niet zal zitten applaudisseren wanneer de nieuwe coalitie het rekeningrijden of extra sociale woningen voor nieuwkomers invoert’.

Alternatieven

Feit is wel dat Vlaams Belang en N-VA samen geen meerderheid hebben, en dus noodgedwongen een derde partner moeten zoeken als ze samen in zee willen gaan.

De andere mogelijke coalitiepartners blijven erbij dat ze een samenwerking met extreemrechts niet zien zitten. Daarom deden de voorbije dagen ook twee andere scenario’s de ronde: Bart De Wever zou nog twijfelen tussen een voortzetting van de Zweedse coalitie met Open VLD en CD&V, of een scenario waarin de christendemocraten worden ingeruild voor socialisten. SP.A-voorzitter John Crombez kreeg van zijn partij alvast het mandaat om met De Wever ‘over de inhoud te praten’ mocht het zover komen.

Voor beide scenario’s valt iets te zeggen. Ideologisch lijkt een Zweedse coalitie logischer. Bovendien heeft ze een comfortabelere meerderheid in het parlement. De Bourgondische combinatie met SP.A en Open VLD heeft maar 64 op 124 zetels, maar zou federaal dan weer deuren kunnen openen voor een coalitie met PS en MR.

Over de mogelijkheid van een coalitie tussen N-VA, CD&V en SP.A (en dus zonder Open VLD) – dezelfde partijen als de regering-Peeters II – wordt amper gesproken, maar ook die optie heeft een meerderheid (67 van de 124 zetels) in het Vlaamse halfrond.

Als De Wever voor een Bourgondisch trio kiest, zoals hij ook in zijn eigen Antwerpen deed, dan valt CD&V voor het eerst sinds de paarse periode onder minister-presidenten Patrick Dewael en Bart Somers uit de boot. Volgens CD&V-jongerenvoorzitter Sammy Mahdi moet er vooral ‘zo snel mogelijk een nieuwe Vlaamse regering komen, met zo weinig mogelijk gekibbel’. Of zijn partij daar bij moet zijn of niet, laat hij in het midden. ‘Ik ben ervan overtuigd dat een oppositiekuur niet automatisch een goede zaak is. Het vernieuwingsproces staat daar los van’, klinkt het. Maar ‘CD&V beslist best op basis van de inhoud, met een christendemocratische bril’, vindt Mahdi.

‘1 zetel op overschot moet kunnen’

In De Tijd sprak gewezen Kamervoorzitter Siegfried Bracke zich alvast openlijk uit voor zo’n Bourgondische coalitie. ‘Dat is, los van het regeerprogramma, in elk geval al beter dan de eenvoudige voortzetting van Zweeds’, aldus Bracke. Opnieuw samengaan met Open VLD en CD&V ziet Bracke niet zitten. ‘Dan maken we binnen vijf jaar wat mee met het Vlaams Belang’, voorspelt hij.

De bijzonder krappe meerderheid van de Bourgondische optie hoeft volgens Bracke geen onoverkomelijke hindernis te zijn. ‘De Vlaamse regering-Van den Brande heeft tussen 1995 en 1999 de hele rit uitgereden met één zetel op overschot’, klinkt het.

Ook volgens Vlaams parlementsvoorzitter Wilfrief Vandaele (N-VA) kan een coalitie met maar 1 zetel op overschot werken. ‘Ik denk dat dat altijd kan, ook op gemeentelijk vlak zie je vaak krappe coalities die toch goed aan elkaar hangen. Het is natuurlijk comfortabeler om een brede meerderheid te hebben, dat hebben we gemerkt in de vorige legislatuur. Je hebt voor- en nadelen met beide scenario’s’, aldus Vandaele zaterdag in De Ochtend.

Jan Jambon minister-president?

En dan is er ook nog de kwestie van het minister-presidentschap. Al sinds de verkiezingen zijn er geruchten dat niet Bart De Wever zelf, maar Jan Jambon naar het Martelaarsplein zou verhuizen. De partij laat officieel niet in haar kaarten kijken, maar vorige week zei Jean-Marie Dedecker in Terzake: ‘Ik denk dat Jan Jambon vanaf morgen (dat was dan vorige week vrijdag, red.) formateur is’.

Een officiële aankondiging of bevestiging daarover kwam er niet, ook niet tijdens het weekend. Maar dat de naam van Jambon de ronde doet, ontkent ook Wilfried Vandaele niet. ‘Dat kan kloppen’, zo zei hij in De Ochtend. ‘Ik denk dat er verschillende mensen zijn die die job zouden kunnen invullen. We zijn natuurlijk vertrokken van de gedachte dat Bart De Wever dat zelf zou doen, als er nu andere inzichten zijn, horen we het wel. Maar dat er voldoende mensen zijn, binnen en buiten de N-VA, die dat perfect aankunnen is, denk ik, een geruststelling.’

Spandoek aan woning De Wever

In Deurne hebben onbekenden aan de woning van N-VA-voorzitter Bart De Wever een spandoek opgehangen. Daarop staat de tekst ‘Vergeet de 810.000 kiezers niet!’. Dat heeft een medewerker van Belga in de nacht van zondag op maandag vastgesteld.

De slogan verwijst naar alle waarschijnlijkheid naar het aantal mensen dat bij de jongste verkiezingen voor het Vlaams Belang stemde.