Terugbetaling voor dringende medische hulp moet individueel worden getoetst

Hopelijk ziet Maggie de Block in dat ook haar departement het friendly fire op gelijkgestemden zo veel als mogelijk zal mijden. Haar beleidsdomein is te belangrijk om ten prooi te vallen aan politieke spelletjes.

Sinds het aantreden van de nieuwe Antwerpse bestuursploeg en de personeelswijziging aan het hoofd van het Antwerpse OCMW volgen de aanvallen elkaar op. Opvallend detail: N-VA-schepen Liesbeth Homans (en bij uitbreiding het hele bestuur) bevestigt op vele vlakken het beleid dat reeds onder de vorige legislatuur werd ingezet. Inderdaad, zowel de retributie voor de inschrijving van niet-EU vreemdelingen als de individuele toetsing van de terugbetaling van aidsremmers voor illegalen vinden hun oorsprong in reeds besproken voorstellen onder Patrick Janssens (SP.A).

Welk standpunt moeten we innemen in de discussie rond het Antwerpse OCMW dat het beleid verderzet om elke aanvraag door illegalen voor financiële ondersteuning ter terugbetaling van aidsremmers individueel te onderzoeken? Groen keurt dit beleid klaarblijkelijk af. Deze partij verdedigt de visie dat zodra de steunaanvrager aantoont illegaal in het land te verblijven en aantoont seropositief te zijn, het OCMW onmiddellijk dient over te gaan tot financiering van de aidsremmers (à rato van 800 EUR per maand). De partij lijkt gesteund te worden door bepaalde artsen van het Instituut voor Tropische Geneeskunde, een autoriteit inzake de behandeling en opsporing van aids.

Groen slaat de bal echter grondig mis. Deze partij schijnt immers pour les besoins de la cause te vergeten dat een illegaal verblijf in de zin van de Belgische vreemdelingenwet een misdrijf is. Onder instigatie van Staatssecretaris Maggie De Block (Open VLD) werkt het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen sneller dan ooit voordien. Indien het Commissariaat-Generaal van oordeel is dat ondanks de seropositieve status van de asielzoeker deze laatste toch geen recht heeft op bescherming van de Belgische Staat – bijvoorbeeld omdat een aidsbehandeling beschikbaar is in het land van herkomst en omdat er geen redenen zijn om aan te nemen dat de persoon in kwestie aldaar vervolgd wordt of dreigt vervolgd te worden – dan is terugkeer naar het land van herkomst de enige wettige houding. Bovendien mag in deze niet vergeten worden dat er terugkeerpremies ter beschikking worden gesteld ter ondersteuning van de re-integratie.

Groen refereert wellicht aan de gevallen van patiënten die ondanks het feit dat zij reeds jaren geleden een bevel om het grondgebied te hebben verlaten nog steeds in het land verblijven en afhankelijk zijn van de aidsremmers. In de overgrote meerderheid van de gevallen hebben deze zieken echter een regularisatieaanvraag ingediend die werd afgewezen door de bevoegde instanties (dit overigens onder toezicht van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, een onafhankelijke rechterlijke instantie). Hoezeer ook de situatie van deze categorie van mensen penibel is, het zou een erg problematisch signaal zijn om toch systematisch over te gaan tot terugbetaling van de remmers wanneer deze beschikbaar zijn in het land van herkomst en/of wanneer de patiënt beschikt over een ziekteverzekering in het land van herkomst. Inzake immigratiebeleid is een consequente houding immers van het allergrootste belang. Ten aanzien van al diegenen die het bevel om het grondgebied te verlaten wél opvolgen, zou deze blinde terugbetaling namelijk onrechtvaarding zijn. Waarom terugkeren indien anderen ondanks herhaaldelijke afwijzing toch “mogen blijven”. Niemand is toch heiliger dan de Paus?

En toch dient men in deze materie ook begrip te tonen voor de Staatssecretaris voor Asiel en Migratie, mevrouw De Block. Als arts heeft mevrouw De Block natuurlijk overschot van gelijk wanneer bij monde van haar woordvoerster gesteld wordt dat “men deze mensen toch niet op straat kan laten sterven”. Dat is evident. In casu wordt dit echter door geen enkele Antwerpse politieke partij betwist. Vraag is alleen of het OCMW van Antwerpen en bij uitbreiding de belastingbetaler dient op te draaien voor de betaling van aidsremmers aan mensen die deze zelf kunnen bekostigen en die bij herhaling de gunst ontzegd zijn om in België te verblijven (hetzij als vluchteling of als subsidiaire beschermde, hetzij op grond van een medische regularisatie). Klaarblijkelijk heeft de OCMW-Raad van Antwerpen beslist om geval per geval na te gaan of de terugbetaling gerechtvaardigd is. Dit lijkt mij een verdedigbaar beleid dat overigens op bijzonder humane wijze wordt toegepast getuige de sommen die worden uitbetaald. De waarheid heeft ook haar rechten.

In een eerder opiniestuk schreef ik reeds dat de N-VA zich niet zou mag laten verleiden tot overtrokken kritiek op staatssecretaris De Block. Tot vóór het aantreden van mevrouw De Block is haar beleidsdomein immers doelbewust geparalyseerd geweest door beleidsmakers met een dubbele agenda. Mevrouw De Block is letterlijk de eerste politica die op krachtdadige wijze orde op zaken heeft gesteld (geen doodvriezende kandidaat-vluchtelingen meer; invoering medische filter; invoering lijst van veilige landen van herkomst die weliswaar nog dient uitgebreid te worden; initiatieven tegen schijn-wettelijke samenwoning; enz.).

Ik kan mij niet van de indruk ontdoen dat ook de liberalen inzien dat het essentieel is dat aanvragen tot terugbetaling voor dringende medische hulp individueel worden getoetst. Zoniet wordt de deur opengezet voor misbruiken en wordt ons immigratiebeleid opnieuw bemoeilijkt door inconsequentie. Ik heb nog steeds een grote bewondering voor mevrouw De Block, doch hoop dat ook haar departement het friendly fire op gelijkgestemden zo veel als mogelijk zal mijden. Haar beleidsdomein is te belangrijk om ten prooi te vallen aan politieke spelletjes.

Anthony Godfroid, advocaat