Teleurstelling bij MR over bevoegdheden: ‘C’est quoi cette merde?’

De bevoegdheidsverdeling in Michel I bevestigt het gewicht van N-VA en beloont CD&V en Open VLD. MR krijgt daarentegen ‘bedorven’ dossiers. Heeft Charles Michel zich laten doen? Zal hij intern ondergraven worden door ontevreden aanhangers van Reynders? Zijn gok wordt met de dag gewaagder.

Vele Franstaligen zijn verstomd dan wel verontwaardigd door de ministercast van de regering van Michel I. ‘Een onuitgegeven gebrek aan evenwicht’ klinkt het bij de socialisten die vinden dat de MR ‘de sleutels van de federale staat aan de N-VA gegeven heeft’. ‘ C’est quoi, ces compétences de merde? ‘ (Wat zijn die strontbevoegdheden?) sms’te een ontgoochelde Franstalige liberaal naar een collega. Er is inderdaad reden om verbluft te zijn. En ook al verdedigen sommige Franstalige hervormers die keuze, toch zullen ze veel werk hebben om gehoord te worden in een klimaat van wantrouwen aan Franstalige zijde.

Het is onbetwistbaar dat N-VA de gouden palm wint in de verhouding van de regeringskrachten. Eigenlijk is dat ook logisch aangezien het over de eerste partij van de regering gaat. De nationalistische voorzitter Bart De Wever heeft ook subtiel het spel gespeeld door de post van eerste minister te weigeren – zogezegd omdat de MR dat niet wou – om zich terug te trekken in Antwerpen en op zijn bevoegdheden te teren.

‘Mannelijke bocht’

‘De N-VA wou een mannelijke bocht tonen’ benadrukt een bron die dichtbij de onderhandelingen staat. Dat zal zeker het geval zijn met Jan Jambon op Binnenlandse zaken en Theo Francken op Asiel en Migratie. Met de portefeuille Financiën zal N-VA de socio-economische touwtjes in handen hebben. Bovendien controleert ze ook domeinen waar het taalevenwicht zeer gevoelig ligt, zoals Ambtenarenzaken, Defensie en zelfs de Regie der Gebouwen.

Verzwakt CD&V krijgt de prioriteit

De CD&V, die al verzwakt is door de frontale aanvallen van zijn linkervleugel tegen het regeringsakkoord, krijgt Werk en Economie voor Kris Peeters: de prioriteit van de legislatuur. Justitie wordt ook aan CD&V toegewezen, aan Koen Geens die bovenop zijn bevoegdheden (hij is advocaat) er een hefboom zal vinden voor Sociale Zaken, zonder te spreken over het delicate Arcoverhaal, dat nog onvoorziene wendingen voor de rechtbank kan kennen.

Globaal gezien was het nochtans de gewoonte dat Binnenlandse Zaken en Justitie verdeeld werden onder Vlamingen en Franstaligen (tijdens de vorige legislatuur had Joëlle Milquet (CDH) Binnenlandse Zaken en Annemie Turtelboom (Open VLD) Justitie), wat niet meer het geval is.

Open VLD: met dank aan Maggie

Open VLD wordt verrassend beloond met een zware sociale portefeuille (Sociale zaken, Gezondheid) dat voor CD&V voorbehouden leek. Dat is waarschijnlijk te wijten aan de populariteit van Maggie De Block in Vlaanderen maar ook in Wallonië. In de rangen van de PS wordt de partij ‘die denkt dat je alle gezondheidszorg gratis met een DKV-kaart kan betalen’ al hevig bekritiseerd. Alexander De Croo blijft vice-premier maar heeft eigenlijk minder gewicht dan zijn collega.

Peanuts voor MR?

Dit gezegd zijnde, wat blijft er over voor MR ? Peanuts? Het is misschien wat overdreven de zaken zo voor te stellen maar het wekt de indruk bij de publieke opinie dat Charles Michel zijn post van eerste minister zeer duur bekoopt, des te meer hij bij de Franstalige rol gevoegd wordt (traditioneel is de premier taalkundig geslachtloos). Hij zal inderdaad vanuit de zestien kunnen wegen, het land vertegenwoordigen, maar met het risico dat hij onderworpen wordt aan de Vlaamse dictaten.

Met Begroting beschikken de Franstalige liberalen over een andere hefboom: dat ministerie heeft de touwtjes van de beurs in handen, het neemt vaak deel aan het kernkabinet…

Toch is er nog een andere verontrustende pion in de regering: Didier Reynders. Het kopstuk van MR zal bij Buitenlandse Zaken een missie verder zetten die hem bevalt, die goed is voor zijn ego maar hem eigenlijk van de Belgische inzet verwijderd. Sommigen concluderen daaruit dat hij zijn collega Charles Michel zijn plan wil laten trekken.

Bedorven

Voor de rest krijgt de MR bevoegdheden die ‘rechtstreeks de mensen aanbelangen’ benadrukt senator Olivier Destrebecq. Misschien wel. Maar hoeveel aangetaste, om niet te zeggen bedorven dossiers?

De pensioenen dreigen op een sociale tijdbom uit te draaien met de aankondiging van de optrekking van de pensioenleeftijd. Mobiliteit is een kruitvat met de vluchten boven Brussel. Energie is een nachtmerrie met de black-outrisico’s. De NMBS is een wespennest met de noodzaak alsmaar meer vertragingen in te halen.

‘Het zijn moeilijke dossiers maar we zijn ervan overtuigd dat we onze stempel kunnen zetten aangezien de politiek van de laatste jaren er zo desastreus was’ hoor je in liberale kringen. Een gok, één meer. De rest – Middenklassen, KMO’s, Landbouw – komen goed overeen met de liberale ‘core business’ maar het zijn dossiers zonder veel gewicht .

Liep Michel in de val van de euforie?

Liep Charles Michel in de val van de euforie die in zijn partij heerst? Dreigt hij niet zijn evenwicht te verliezen door de aanhangers van Reynders die hun ontevredenheid dreigen te uiten?

Door als enige Franstalige tegenover drie Vlaamse partijen in een regering te stappen, wou de MR een nieuwe pagina in de Belgische geschiedenis schrijven. Dat veronderstelt veel vertrouwen in zijn partners en zelfs de belofte om over verschillende legislaturen heen samen te werken. Indien hij verraden wordt, dan zal MR snel moeten ontwaken uit de euforie en waakzaam zijn.