Tunnels en telepathie: de minder bekende bedrijven van Elon Musk

Met X, Tesla en SpaceX heeft Elon Musk een reputatie opgebouwd als ondernemer die zowel heel succesvol als totaal onberekenbaar is. Maar zijn imperium is groter dan deze geruchtmakende bedrijven. Van welke ondernemingen is Musk nog meer de baas? En hoe gaat het daar?

Je zou een volwaardige nieuwsdienst 24/7 aan het werk kunnen houden met de taak berichten te schrijven die uitsluitend gaan over Elon Musk en zijn bedrijven.

Zo was er recent de forse koersdaling van het aandeel Tesla, volgend op winstcijfers die beleggers niet konden bekoren. In één klap verdampten tientallen miljarden euro’s aan beurswaarde. In dezelfde week was er, gelukkig voor Musk, ook het nieuws dat Tesla’s Model Y in 2023 de populairste nieuwe auto van Europa was, misschien zelfs van de wereld.

Weer een paar dagen later: Musk opent een nieuw kantoor, gevuld met moderatoren die de orde moeten gaan bewaken op X. Gevolgd door: de rechter blokkeert Musks beloningspakket van bijna 50 miljard euro. Daarna: SpaceX, Musks ruimtevaartbedrijf, lanceert twee raketten voor een al dan niet geheime ruimtemissie. Saaie dagen bestaan niet in het universum van de Zuid-Afrikaanse hemelbestormer annex relschopper annex (nog steeds) multimiljardair.

Als fraai besluit van de week was er het opzienbarende nieuws dat Musks bedrijf Neuralink als eerste een hersenimplantaat heeft ingebracht bij een mens. Het neurotechbedrijf bevindt zich in een van de minder luidruchtige uithoeken van Musks koninkrijk, maar bewijst met baanbrekende innovaties dat de geniale gek Musk onder de streep vermoedelijk toch meer geniaal is dan gek.

X en Tesla kennen we, maar welke bedrijven omvat zijn imperium nog meer?

Neuralink: op naar een wereld vol telepathie

De missie van dit in Californië gevestigde bedrijf is vintage Musk: technologie ontwikkelen die communicatie tussen de hersenen en computers mogelijk maakt. Aan de basis van die ambitie ligt ‘verbetergeneeskunde’, het geloof dat met technologische ingrepen de geestelijke capaciteiten van de mens kunnen worden vergroot. Dat klinkt eng, maar ook de behandeling van hersenziekten kan erbij gebaat zijn.

Neuralink bestond al een jaar toen Musk in 2017 eigenaar werd. In de periode nadien werd in relatieve stilte gewerkt aan de chip waarmee het bedrijf recent het nieuws haalde. Die chip ter grootte van een muntstuk wordt ingebracht vlak achter het oor. Hij bevat flinterdunne elektrodes die hersenactiviteit meten en gegevens naar een computer sturen. Spannend is vooral de omgekeerde route: de chip stimuleert het brein met van buitenaf aangestuurde prikkels. Ook ontwikkelde Neuralink alvast een robot die de chips zelfstandig kan inbrengen.

Controversieel werd Neuralink door zijn talrijke dierproeven, onder meer met een aap die met zijn gedachten een computerspel aanstuurde. Beter viel de aankondiging van Musk – die in 2021 een tweeling kreeg met een van de Neuralink-directeuren – dat hij de chip wilde gebruiken om ernstig verlamde mensen te helpen. Met de van hem bekende bravoure verklaarde hij het bedrijf, waarvan de waarde op ruim 4,5 miljard euro wordt geschat, in staat om verschijnselen als autisme en schizofrenie te verhelpen.

De Neuralink-technologie streeft in de eerste plaats naar aansturing van apparaten met alleen je gedachten. Of de eerste in een mensenbrein ingebrachte chip inderdaad de opmaat is naar een toekomst vol telepathie, zal moeten blijken. Ook of het bedrijf de algemene standaarden over medisch-ethische kwesties respecteert. Critici achten het bijvoorbeeld erg onwenselijk om hersenoperaties uit te voeren wanneer dat medisch niet noodzakelijk is. De eerste vrijwilliger maakt het in elk geval goed, meldde Musk op X.

(Lees verder onder de preview.)

The Boring Company: snel boren om te kunnen rijden

Elon Musks tunnelboorbedrijf, inmiddels zo’n 5 miljard euro waard, begon met een persoonlijke ergernis. ‘Ik word gek van het verkeer,’ twitterde hij in december 2016. ‘Ik begin een tunnelboormachine en ga graven.’ Niet veel later zag The Boring Company het licht, voortkomend uit Musks ruimtevaartbedrijf SpaceX.

Aanvankelijk flirtte het bedrijf met nogal futuristische verkeersplannen, zoals een hyperloop-systeem waar voertuigen met duizelingwekkende snelheden doorheen suisden. Musks vergezicht is een ondergronds tunnelnetwerk waarin auto’s (liefst Tesla’s) zich snel kunnen voortbewegen, en zo de bovengrondse drukte kunnen mijden.

Nog altijd droomt de Zuid-Afrikaan van een totaal nieuw verkeerssysteem, al zijn de projecten van het bedrijf vooralsnog minder ontregelend dan veel van Musks andere ideeën. De realiteit is dat veel van zijn projecten trager vorderen dan gehoopt, of zelfs helemaal niet doorgaan. Wel mag The Boring Company voor 550 miljoen euro 100 kilometer aan tunnels gaan graven onder Las Vegas.

Hét onderscheidende element van The Boring Company is de Prufrock. Deze door het bedrijf zelf ontwikkelde boormachine graaft zichzelf de grond in en uit, en heeft volgens Musk de potentie om met een snelheid van 1,5 à 2 kilometer per week te boren. Dat is circa zes keer zo snel als bij de concurrerende machines. Musk wil uiteraard nog veel sneller: 10 kilometer per dag.

XAI: ‘Veilige kunstmatige intelligentie’

Elon Musk was in het verleden betrokken bij de oprichting van bedrijven die inmiddels niet meer bestaan, zoals zonnepanelenbouwer SolarCity (inmiddels onderdeel van Tesla), of die later heel groot zouden worden. Zoals betaalplatform X.com dat inmiddels PayPal heet, internetbedrijf Zip2 en OpenAI, bekend van ChatGPT.

Binnen die AI-sector, de kunstmatige intelligentie, valt ook Musks nieuwste avontuur: xAI. Hoewel Musk schimmig doet over de omvang van het bedrijf, meldde persbureau Bloomberg dat investeerders al minimaal 450 miljoen euro hebben toegezegd.

Musk liet zich in het verleden meer dan eens negatief uit over AI, die volgens hem erg gevaarlijk was. Met xAI, opgericht in maart 2023, zegt hij te willen werken aan veilig toegepaste kunstmatige intelligentie. Kritiek is er logischerwijs ook. Onder meer over het voornemen om met xAI een chatrobot te bouwen die zijn data haalt van sociale-mediaplatform X, berucht om zijn wildwest-karakter. Zeker sinds Musk er de baas is.