Stemmen klonen met artificiële intelligentie brengt niet alleen de muziekindustrie maar ook de hele samenleving op onbekend terrein.
De arbiter houdt elke week een internetclaim tegen het licht.
Heart on My Sleeve, zo heet het catchy nummer dat eerder deze maand op allerlei streamingplatformen viraal ging. In het nummer waren de met artificiële intelligentie (AI) nagebootste stemmen van rapper Drake en r&b-zanger The Weeknd te horen.
Copyright
De gekloonde stemmen van Drake en The Weeknd leidden al snel tot allerlei ethische en filosofische vragen – kan een nummer met een artificieel gekloonde stem ooit artistiek gelijkwaardig zijn aan een zelfgeschreven en ingezongen lied? – maar ook tot juridische hoofdbrekens. Hoe zit het, bijvoorbeeld, met het auteursrecht van de ‘oorspronkelijke eigenaar van de stem?
In ieder geval liet Universal Music Group, het platenlabel van Drake en The Weeknd, het AI-nummer van de meeste streamingplatformen verwijderen. Opvallend: daarvoor beriep het zich op het copyright. Ook in het verleden wonnen artiesten als Tom Waits, Woody Allen en zelfs onze eigen Rocco Granata al rechtszaken tegen bedrijven die – toen nog door imitators – hun stemgeluid lieten nabootsen in reclamespotjes.
Sommige actoren uit de muziekindustrie spreken over een ‘nieuw Napster-moment’, naar de website waar je een kwarteeuw geleden illegaal mp3’s kon downloaden. In een persbericht over de AI-kwestie verwees Universal naar de ‘fundamentele wettelijke en ethische verantwoordelijkheid’ van platformen ‘om te voorkomen dat hun diensten worden gebruikt op een manier die artiesten schaadt’.
Compromitterend
Stemmen klonen brengt wel meer in gevaar dan de royalty’s van steenrijke rappers. Fraudeurs hebben meteen heel wat meer opties. Oplichters die zich vroeger via e-mails of WhatsApp moesten voordoen als bedrijfsleiders of familieleden die geld nodig hadden, kunnen nu stemfragmenten gebruiken die niet van echte te onderscheiden zijn.
Ook politici kunnen er het slachtoffer van worden. Stel u voor dat er op de dag van de verkiezingen een geluidsfragment opduikt waarin een bekende politicus geringschattend lijkt te spreken over de eigen achterban. Nog voor de echtheid ervan kan worden achterhaald, zijn de stemhokjes al gesloten. Het werkt ook omgekeerd: de technologie van gekloonde stemmen kan voor misleiding zorgen wanneer een écht compromitterend geluidsfragment uitlekt, maar de betrokken politicus bij hoog en bij laag beweert dat het door artificiële intelligentie is gemaakt.
Regulering van AI zit in de pijplijn, maar zal per definitie altijd achter de ontwikkelingen aanhobbelen, en mogelijk hopeloos verouderd zijn wanneer ze in werking treedt. Waarschijnlijk zullen het lot en de status van AI-stemmen vooral – net zoals Napster destijds – via rechtszaken worden bepaald.
