Door de opkomst van beelden die gemaakt of bewerkt worden met behulp van artificiële intelligentie vervaagt de grens tussen wat echt en nep is. Er wordt hard gewerkt aan snufjes om dat tóch te achterhalen.
Het tijdperk waarin met artificiële intelligentie gemaakte beelden nog herkenbaar waren omdat ze mensen met zes vingers of andere foutjes bevatten, is stilaan voorbij. AI-beelden worden steeds fotorealistischer, en gevestigde beeldbewerkingssoftware zoals Photoshop integreert ondertussen ook generatieve AI om foto’s te bewerken. De resultaten daarvan overspoelen het internet.
Bestaande herkenningstools zoals ‘AI or Not’ staan duidelijk nog niet op punt. Geregeld labelen ze echte foto’s ten onrechte als gemaakt met artificiële intelligentie, of omgekeerd. Hoe weten we in de toekomst nog welk beeld echt is, en wat door AI werd gemaakt?
Watermerken
Verschillende bedrijven die AI-producten aanbieden, hebben de stap genomen om aan te geven dat hun beelden met AI zijn vervaardigd. Dat kan bijvoorbeeld in de metadata of eigenschappen van het bestand. Alleen: die metadata kunnen soms gewist worden, of vallen weg wanneer beelden op sociale media worden geüpload of als kopieën worden verspreid.
Een andere populaire manier om AI-beelden te helpen identificeren zijn watermerken. Beeldgenerator DALL-E plaatst bijvoorbeeld vijf kleurige vierkantjes op elk beeld. Dergelijke traditionele watermerken – wat tekst, een logootje – zijn echter makkelijk weg te knippen of te fotoshoppen.
Pixels
Verschillende grote techbedrijven werken aan complexere tools om echte foto’s van AI te onderscheiden. Google DeepMind ontwikkelde ‘SynthID’, dat een onzichtbaar watermerk toevoegt aan gecreëerde AI-beelden. Iets soortgelijks, Stable Signature, is enkele maanden geleden gelanceerd door Meta, het moederbedrijf van Facebook.
Watermerken van de nieuwe generatie zitten rechtstreeks in de pixels van het AI-beeld verwerkt. Ze zouden ook bewaard blijven wanneer de bestanden bewerkt worden met filters of andere aanpassingen. Achteraf wordt het dan mogelijk om beelden te scannen op de aanwezigheid van dergelijke AI-watermerken en ze zo te identificeren.
Digitale handtekening
Behalve AI-bedrijven werken ook cameraproducenten aan manieren om de authenticiteit van hun producten – echte foto’s – te bewijzen. Nikon, Sony en Canon hebben samen met enkele nieuwsorganisaties gewerkt aan Verify, een soort ‘digitale handtekening’ waarmee fotografen kunnen bewijzen dat hun foto’s echte beelden zijn. Ook hier zal een online tool die originele foto’s kunnen herkennen.
Watermerken, digitale handtekeningen en nauwgezette metadata zijn vermoedelijk geen definitieve oplossing voor de authenticiteitscrisis die in gang is gezet door AI-beelden. Er zal altijd een parallelle race bestaan om innovaties te omzeilen, verwijderen of zelfs vervalsen. Toch zorgt de introductie van dergelijke digitale broodkruimels voor de goede hoop dat, in combinatie met klassiek beeldonderzoek van factcheckers, we de waarachtigheid van beelden ook in de toekomst nog kunnen blijven achterhalen.
