Grok, de AI-chatbot van Elon Musks bedrijf xAI, zou zowel ‘waarheidszoekend’, ‘anti-woke’ als ‘politiek neutraler’ zijn. Maar wat gebeurt er wanneer Grok Musk ‘een grootverspreider van nepnieuws’ noemt?
Met de regelmaat van de klok volgen de lanceringen van nieuwe AI-tools elkaar op. Deze maand was het de beurt aan Grok 3, de nieuwste versie van de AI-chatbot van Elon Musks bedrijf xAI.
Bij zo’n lancering gaat een deel van de conversatie gegarandeerd over de score van de nieuwe toepassing op allerlei benchmarks ten opzichte van concurrenten als DeepSeek, Gemini en ChatGPT.
Maar bij Grok 3 ging een ander deel van de commentaren ook over de bijzondere positie de chatbot voor zichzelf claimt: ‘Een AI die maximaal naar de waarheid zoekt, ook al staat die waarheid soms haaks op wat politiek correct is.’
Nepbeelden
Musk omschrijft Grok in interviews graag als ‘anti-woke’ en tegelijkertijd als ‘politiek neutraler’ dan de concurrentie. Bij AI-chatbots zijn in de regel namelijk allerlei ‘vangrails’ ingebouwd, zodat ze bepaalde gevoelige opdrachten weigeren te beantwoorden: racistische manifesten schrijven, of handleidingen om bommen te maken, bijvoorbeeld.
De chatbot maakt – indien erom gevraagd – allerlei aangebrande moppen en beschikt duidelijk over minder filters.
Voor een stuk klopt de reputatie van Grok. De chatbot maakt – indien erom gevraagd – allerlei aangebrande moppen en beschikt duidelijk over minder filters, zeker bij de ingebouwde beeldgenerator die zonder problemen allerlei choquerende en fotorealistische nepbeelden maakt van beroemdheden en politici.
Maar wanneer je een chatbot in de markt zet als ‘anti-woke’, nodigt dat gebruikers natuurlijk uit om die claim te gaan controleren. Op X, waar Grok 3 deel van uitmaakt, circuleerden de voorbije weken allerlei voorbeelden van gevoelige vragen, bijvoorbeeld over trans personen, waarop de meestal genuanceerde antwoorden van Grok 3 volgens veel gebruikers tóch nog ‘te woke’ waren.
Ook politieke tegenstanders van Musk testten de limieten van Grok 3. Bij een vraag naar een lijstje van ‘de grootste verspreiders van fake news’, doken opvallend vaak de namen op van Amerikaans president Donald Trump en Elon Musk zelf. Tot grote hilariteit van Musk-haters natuurlijk, aangezien die de chatbot omschreef als ‘maximaal waarheidszoekend’.
Waarom Walter Pauli op X blijft: ‘Geef Elon Musk geen vrij spel’
Overijverig
Opvallend: een korte tijd later kwamen de namen van Musk en Trump plots níét meer voor in de antwoorden van Grok. Wat bleek? De chatbot had een extra richtlijn gekregen om alle bronnen die Musk en Trump beschuldigden van het delen van desinformatie te negeren. Igor Babuschkin, hoofdingenieur bij xAI, beweerde dat dit een vergissing was van een overijverige individuele medewerker.
‘Anti-woke waarheidszoeken’ is vooral pr-praat. Er bestaat uiteindelijk niet zoiets als politiek neutrale AI.
De casus toont aan hoezeer ‘anti-woke waarheidszoeken’ vooral pr-praat is. Er bestaat uiteindelijk niet zoiets als ‘politiek neutrale’ AI. De modellen absorberen en reproduceren niet alleen alle data waarop ze getraind worden, veel hangt ook af van de ideologische vangrails die de programmeurs inbouwen. Dat bleek ook al toen het Chinese DeepSeek weigerde om vragen te beantwoorden over mensenrechtenschendingen in communistisch China.
Omdat veel gebruikers de chatbots als een soort modern orakel van Delphi beschouwen, en de antwoorden die eruit rollen blindelings vertrouwen, dreigt wel een scenario waarbij ‘klanten’ van verschillende chatbots in parallelle informatieomgevingen terechtkomen. Gezien het brokkenparcours van Musk als het over waarheidsvinding gaat, kan dat wel eens vreemd uitpakken.
Hoe Musks efficiëntieministerie – en het bijhorende fake news – overwaait naar Europa
