‘Door artificiële intelligentie zal de oude manier van oorlog voeren helaas niet verdwijnen’

Boven op de uitputtingsslag waarbij grootmachten honderden miljarden uitgeven om hun arsenalen van raketten, schepen en vliegtuigen te moderniseren, komt er een nieuwe uitputtingsslag van vele tientallen miljarden om systemen met AI slimmer en trefzekerder te maken.

Er zijn weinig onderwerpen die je zo met verstomming slaan als artificiële intelligentie. Wellicht is dat voor een deel het gevolg van het gebrek aan inzicht in die nieuwe bijzonder complexe wereld. Dat geldt voor mij maar ook, zo merk ik, voor heel veel mensen die aan de stuurknuppels van het zakenleven of de diplomatie zitten.

We weten dat AI een fenomenale impact op ons leven zal hebben, maar nog niet hoe. En we weten ook dat we de vooruitgang in dat domein niet kunnen stoppen en ook maar zeer moeilijk kunnen reguleren.

De Amerikanen liggen ver voorop in de race. Hun bedrijven blijken oppermachtig en investeren ongeveer vijf keer zoveel in onderzoek in het domein van AI als hun concurrenten in Europa en drie keer zoveel als die in China. De strijd lijkt al gestreden nog voor hij goed en wel begonnen is.

Europa probeert die macht zoals vaak te beteugelen door regels uit te vaardigen, maar het is twijfelachtig of dat zal volstaan. China kiepert vrachten subsidies over de sector uit, lijkt ook best wat vooruitgang te boeken en heeft een enorme industrie waarop de voordelen van AI ook meteen worden toegepast.

En dat is slechts het begin. Vorige week pakte het Witte Huis uit met een nieuwe visietekst over AI. ‘Wij geloven dat we onze concurrenten moeten overwinnen’, stelde het document, ‘en de bedreiging van vijandige AI moeten beteugelen.’

Voor die bedreigingen wordt vooral naar China gekeken: op civiel vlak in de industrie, maar ook op militair vlak. Vaak wordt dan gekeken naar drones die deels door AI naar hun doelen worden geleid, maar AI zal ook een rol spelen in tal van andere toepassingen. Sensoren zullen hun doelen veel sneller kunnen identificeren, maar AI zal bijvoorbeeld ook de elektronische oorlogvoering krachtiger maken, of het vermogen om cyberbeveiliging te verschalken.

Boven op de uitputtingsslag waarbij grootmachten honderden miljarden uitgeven om hun arsenalen van raketten, schepen en vliegtuigen te moderniseren, komt er een nieuwe uitputtingsslag van vele tientallen miljarden om die systemen met AI slimmer en trefzekerder te maken. De oude systemen verdwijnen dus niet, en wellicht ook niet de oude manier van oorlog voeren, zoals blijkt in Oekraïne. Daar is het tijdperk van de robotoorlogen al begonnen, al blijft dat nieuwe tijdperk helaas nog steeds heel veel mensen het leven kosten.

Jonathan Holslag is politoloog en politicus.