Chris Umé, de man achter de deepfake van Tom Cruise: ‘We kunnen Elvis terugbrengen’

Chris Umé staat in de finale van ‘America’s got talent’, na een indrukwekkende deepfake-act waarin de mannelijke juryleden van de show via artificiële intelligentie het operanummer ‘Nessun dorma’ brachten. Knack sprak de Vlaamse AI-artiest eerder deze zomer nog. Herlees hier.

Artificiële intelligentie-technologieën komen steeds dichter bij de consument. Zo is Dall-E 2 een ware hype op internet. Toets een paar woorden in en Dall-E 2 ‘maakt’ er foto’s van. ‘Qua creativiteit is het een enorme stap vooruit’, zegt de Vlaamse AI-artiest Chris Umé.

Toets ‘koekoek’, ‘aardbei’, ‘alpenhoorn’ en ‘omelet’ in en kijk wat Dall-E ermee doet. Het platform zoekt niet naar bestaande afbeeldingen van de ingegeven woorden maar maakt zelf compleet nieuwe creaties. Dat de resultaten behoorlijk absurd en komisch kunnen zijn, is geen verrassing. Maar het is ook een vorm van creatieve intelligentie die oneindig veel nieuwe mogelijkheden aanboort.

‘Dall-E zijn computermodellen die getraind zijn op miljoenen afbeeldingen van alles wat er bestaat’, zegt Chris Umé (32) vanuit zijn huidige woonplaats Bangkok. Sinds de Limburger vorig jaar viraal ging met zijn deepfakes van Tom Cruise is hij wereldberoemd als pionier van de deepfaketechnologie. ‘Geef je Picasso, Marilyn Monroe en black/white in, dan krijg je een zwart-witfoto van Marilyn Monroe in Picassostijl. Wat ik er zo prachtig aan vind, is dat het qua creativiteit een enorme stap vooruit is.’

Wat voor mogelijkheden zie je er allemaal in?

Chris Umé: Zelf zou ik de tool gebruiken om inspiratie op te doen. Voor een film of een albumcover bijvoorbeeld. Je geeft wat sleutelwoorden in, begint er wat mee te spelen en vervolgens gebruik je dat als basis om op verder te werken. Als ze bijvoorbeeld scènes moeten tekenen voor een film als Lord of the Rings en een bepaalde sfeer willen creëren, dan kun je deze toepassing eindeloos uitproberen.

Ben je zelf bezig met het maken van een dergelijke toepassing? Ook researchlab Midjourney doet er schitterende dingen mee.

Umé: Ik heb Midjourney al een paar keer gebruikt om te experimenteren. Ik weet niet of het hetzelfde model is als Dall-E, maar het komt op hetzelfde neer. Maar we zijn niet zelf bezig met het maken van een dergelijke tool, wij specialiseren ons verder in de hyperrealistische deepfakes van mensen. Wij maken iets heel anders en toch ook weer een beetje hetzelfde, maar dan met synthetische mensen. Wij kunnen mensen creëren die niet bestaan, aan de hand van enkele sleutelwoorden of settings.

We zijn nu vooral bezig met face replacements, waarmee je een gezicht kunt veranderen in iemand anders. En we repliceren stemmen zodat die exact hetzelfde klinken. Zo kan Tom Cruise een Engelstalige reclame voor Douwe Egberts in het Nederlands, Chinees of Spaans zeggen, ook zijn mond beweegt perfect mee.

In de trant van synthetic humans zijn we verder bezig met avatars die zijn gericht naar het metaverse. Het metaverse is iets heel vaags voor veel mensen en het idee dat wij hebben is dat je een avatar kunt maken waarvan jij de rechten hebt.

Misschien toch eerst even uitleggen wat het metaverse is.

Umé: De term wordt gebruikt om de virtuele wereld te beschrijven die uit verschillende websites, socialemediaplatformen en games bestaat en waarin mensen online met elkaar in contact kunnen komen. Het is zoiets als de cyberspace, maar dan veel geavanceerder en uitgebreider.

Nu, wat die rechten op je avatar betreft: we zijn bezig met een platform waar bedrijven avatars kunnen kopen of huren. Als een bedrijf als Nike een acteur zoekt voor een commercial is er straks een manier om het anders te doen. Het bedrijf kan een avatar kopen, er een fake acteur insteken en je ziet geen verschil met een levensechte acteur. Ook dat geeft heel wat mogelijkheden. Je kunt de ouderdom en het uiterlijk een beetje veranderen maar de identiteit van die ene persoon blijft wel.

Het gaat nu over face replacements, maar wat met het lichaam?

Umé: Ik droom ervan om over een X aantal jaren met mijn grootouders in België te ontbijten terwijl ik in Bangkok zit. We zouden dan een soort contactlenzen hebben, ik ga aan mijn tafel zitten met mijn lenzen en zij aan hun tafel met hun lenzen. Zo zien ze mij levensecht aan hun tafel en kunnen we met elkaar praten alsof we samen zijn. Als we de data die we nu gebruiken voor gezichten en volledige hoofden kunnen transformeren naar het hele lichaam, kan ik mezelf volledig transformeren naar het metaverse en ben ik – zoals wij nu via WhatsApp met elkaar praten – met mijn grootouders digitaal aan het ontbijten. En als je nog een stap verder gaat, kan ik over 20 jaar met mijn kinderen door die herinnering wandelen – alles zit tenslotte digitaal in de cloud.

Het gaat om een zoveelste tool die misbruikt kan worden. Maar dat misbruik geldt voor alle technologieën.

Dat klinkt fantastisch, maar erg ver weg.

Umé: Maar de technologie gaat snel. Kijk alleen naar ons bedrijf Metaphysic. Ik werkte bij South Park toen vorig jaar in maart de filmpjes van Deeptomcruise viraal gingen. Mijn mailbox ontplofte, de aanbiedingen stroomden binnen. In mei 2021 besliste ik om te stoppen en mijn eigen weg te gaan op het vlak van hyperrealistische synthetische media. Dat was dus vorig jaar. Vandaag werk ik met ongeveer 38 mensen. Ik wil er maar mee benadrukken dat het niet stopt, het is absurd hoe snel het gaat. Een voorbeeld: we kunnen mensen terugbrengen. Neem Elvis. We ‘trainen’ zijn lichaam en zijn stem op levensechte beelden en we maken vervolgens een liveconcert van hem in zijn goeie jaren. Het is een beetje in de stijl van de hologrammen bij Abba maar dan hyperrealistisch – Abba is 3D. Als we een hyperrealistische Elvis neerzetten, is die gebaseerd op zijn echte beelden.

Intussen heb je de wereld verbaasd met je deepfake-act in America’s Got Talent, waarin je jurylid Simon Cowell zingend én 20 jaar jonger projecteert.

Umé: America’s Got Talent leek ons het grootste mainstreamplatform waarop wij onze technologieën konden laten zien. Als je die technologie combineert met live entertainment wordt het heel interessant naar de toekomst toe. Tegelijk willen we de mensen ook bewust maken van wat die technologie allemaal voor mogelijkheden heeft en waar we naartoe gaan. Want er zijn altijd voor- en nadelen. Wij willen laten zien wat de creatieve mogelijkheden zijn. Over een maand gaan we naar de halve finale. (lacht) Had mij vorig jaar gezegd – nog voor ik de deepfake van Tom Cruise maakte – dat ik op het podium van America’s Got Talent zou komen te staan, dan had ik je voor gek verklaard. Maar het is alleszins een goeie pr-stunt.

Zoals je zegt zitten er ook nadelen aan deepfakes. Je hebt zelf heel wat kritiek over je heen gekregen na de filmpjes van Tom Cruise.

Umé: De kritiek komt vooral door onwetendheid. ‘Het is illegaal, het moet verboden worden’, dat soort zaken. Nu, ik heb contact met universiteiten die bezig zijn met research naar detectiemogelijkheden en we hebben een platform opgericht, Synthetic Futures, waarin we om de paar maanden verschillende panels aan het woord laten. Die panels bestaan uit advocaten, experts omtrent detectie en misbruik van AI en nog vele anderen met expertise over de materie. We proberen de mensen te begeleiden naar de toekomst waar we mee bezig zijn en hoe we die ethisch kunnen aanpakken. Het is een heel moeilijk probleem want wie, wat of welk land zal officieel iets kunnen doen tegen dat misbruik?

Het gaat om een zoveelste tool die misbruikt kan worden. Maar dat misbruik geldt voor alle technologieën. Ik denk dat we de mensen vooral moeten leren om sceptisch te zijn en niet zomaar alles voor waar aan te nemen. Voor journalisten betekent het dat ze alles moeten dubbelchecken. De media zullen met heel harde bewijzen moeten komen en dat zal nog een hele opgave worden. Maar het is niet meer tegen te houden.