In zijn 11 julitoespraak op de Groeningekouter in Kortrijk heeft Vlaams minister-president Geert Bourgeois gezegd dat, wat hem betreft, de grondwet in 2019 voor herziening vatbaar moet zijn en de deelstaten meer autonomie moeten krijgen. Zijn communautaire uitspraken ontlokten al hevige reacties. Lees hieronder zijn integrale toespraak.
Geachte viceminister-president, geachte burgemeester, geachte volksvertegenwoordigers, geachte vertegenwoordiger van Catalonië bij de EU, geachte schepenen en raadsleden, geachte vrijwilligers van het Guldensporencomité, geachte genodigden, dames en heren,
Vandaag, op de vooravond van 11 juli, herdenken wij de Gulden Sporenslag.
Deze overwinning van burgermilities tegen een leger van ridders te paard leert ons een waardevolle les.
Ze leert ons dat ware kracht niet schuilt in hoe groot of hoe machtig je bent, maar in de collectieve verbetenheid die je betoont.
We zagen het de voorbije weken, tijdens het Europees Kampioenschap voetbal. We zagen hoe kleine landen, zoals Ierland, IJsland en Wales, zichzelf overtroffen.
Van die collectieve geestdrift kunnen wij Vlamingen veel leren.
Iedere samenleving heeft sociale cohesie nodig, verbondenheid, collectieve ambitie.
Zeker in deze tijden van aanslagen en de vluchtelingencrisis is sociale cohesie meer dan nodig.
Het is onze taak om het gemeenschapsgevoel, het natiegevoel te versterken.
We kunnen eenheid putten uit het gedeelde verleden, uit de taal die uit dat verleden is ontstaan, uit de cultuur in al haar vormen.
We kunnen tevens eenheid putten uit het gedeelde heden, en vooral, uit de gedeelde toekomst.
De gedeelde toekomst vinden we in onze publieke cultuur, onze taal, onze rechten en vrijheden, onze democratie en onze rechtsstaat.
In onze alsmaar meer diverse samenleving worden onze waarden, onze vrijheden zelfs het belangrijkste kader waarbinnen wij Vlamingen verbondenheid kunnen creëren.
Helaas beseffen vele mensen niet hoe kostbaar onze democratische rechtsstaat is, hoe kwetsbaar ze is.
Zij beseffen niet dat als we onze rechten en vrijheden ooit hebben kunnen verwerven, we ze ook kunnen verliezen.
Daarom moeten we nieuwkomers veel duidelijker uitleggen waar onze open, vrije samenleving voor staat, welke hun rechten maar ook welke hun plichten zijn.
Daarom moeten we jongeren de fundamenten van onze samenleving veel beter uitleggen, moeten we hen het belang van democratisch burgerschap uitvoeriger duiden.
Vlaamse vrienden, we kunnen rechten en vrijheden dan wel afdwingen via de wet. Maar dat alleen volstaat niet.
Waarachtig samenleven is enkel mogelijk als iedereen deze rechten en vrijheden daadwerkelijk verinnerlijkt.
En daarvoor is natiegevoel onontbeerlijk.
Toewijding aan onze waarden is minimaal zonder natiegevoel. En natiegevoel is minimaal zonder toewijding aan onze waarden.
Dames en heren,
Natiegevoel verscherpt niet alleen de sociale cohesie, het motiveert om grote uitdagingen gezamenlijk tot een goed einde te brengen.
Grote werven staan voor ons klaar. Ik som er enkele op:
We moeten betaalbare huisvesting aanbieden, de armoede aanpakken, ons onderwijs kwaliteitsvol houden, mobiliteitsknopen doorhakken, de dienstverlening van de overheid moderniseren, de koopkracht ondersteunen, ondernemerschap stimuleren, meer mensen aan een job helpen, de klimaatopwarming helpen terugdringen, onze open ruimte vrijwaren, en onze energie betaalbaar houden.
De Vlaamse Regering pakt deze werven krachtdadig aan, en heeft al heel wat gerealiseerd.
Maar de overheid kan dit niet alleen.
Met ons allen dragen wij mee de verantwoordelijkheid.
De strijd tegen de klimaatverandering is een sprekend voorbeeld.
Vlaanderen moet de uitstoot van broeikasgassen versneld verlagen en het aandeel hernieuwbare energie verhogen.
De Vlaamse Overheid neemt het goede voorbeeld en stemt haar beleid hier op af.
Maar de strijd tegen klimaatverandering staat en valt met de bereidheid van ons allen. De bereidheid van ons allen om inspanningen te leveren.
De Vlaamse Regering riep daarom een Vlaamse Klimaat- en Energietop in het leven, vanuit de overtuiging dat wij voldoende troeven hebben om de klimaatdoelstellingen te halen, maar enkel als we er samen voor gaan.
We deden, en doen, een oproep aan alle Vlamingen. Een oproep om te investeren in hernieuwbare energie en in energie-efficiëntie.
We stellen vast dat onze oproep niet in dovemansoren valt.
Nu al krijgen we signalen dat burgers en ondernemers een hernieuwde en massale interesse betonen voor zonnepanelen. Dat burgers en ondernemers willen bijdragen aan het klimaatverhaal.
Onszelf overstijgen.
Samen aan de toekomst werken.
Dat kunnen wij dankzij collectieve inzet en gedrevenheid.
Dankzij een sterker samenhorigheidsgevoel.
Geachte aanwezigen,
Gemeenschapsgevoel, het woord zegt het zelf, leeft op het niveau van de gemeenschappen.
Aan het eind van de vorige regeerperiode zijn de institutionele artikelen van de grondwet niet voor herziening vatbaar verklaard.
Daarom ook is er een communautaire stilstand.
Maar dat betekent niet dat de verschillen verdwenen zijn.
Integendeel. De kloof tussen politiek Vlaanderen en politiek Wallonië uit zich telkens opnieuw.
Denk aan de verschillende visies inzake begroting, waarbij Vlaanderen de enige deelstaatregering is die orde op zaken stelt. Zonder extra belastingen, zonder extra schulden, zonder pijnlijke besparingen. Integendeel Vlaanderen betaalt 26% van de verlaging van de personenbelasting.
Denk aan de vele stakingen die van onze taalgrens een stakingsgrens hebben gemaakt.
Stakingen die ons reputatieschade toebrengen en buitenlandse investeerders afschrikken.
Denk aan de procedures tegen de vliegroutes, het communautaire gepoker met de luchthaven van Zaventem, nochtans de tweede belangrijkste economische motor van het land, en sinds de aanslagen in een fragiele positie.
Denk aan de discussies over de beperking van het aantal artsen, waar de Franstaligen zich niet hebben gestoord aan de 60/40 verhouding en nu voor hun nonchalant gedrag willen beloond worden.
De Vlaamse Regering zal zich hiertegen verzetten, afspraken zijn er om nageleefd te worden.
Denk aan ons internationaal beleid, waar wij Vlamingen – goed voor 83% van de Belgische export – ijveren voor vrijhandelsverdragen met de VS en Canada, waar wij ijveren voor een zachte brexit, terwijl de Franstaligen de onderhandelingen met de VS en Canada blokkeren en harde taal spreken over het Verenigd Koninkrijk.
België is en blijft een land met twee democratieën, een land met twee politieke culturen, een tweelandenland zoals Guy Tegenbos het treffend verwoordt.
Daarom ben ik ervan overtuigd dat de deelstaten meer autonomie moeten krijgen, ben ik ervan overtuigd dat de grondwet in 2019 voor herziening vatbaar moet zijn
Geachte aanwezigen,
Vlaanderen, als middelgrote deelstaat, met de derde meest open economie ter wereld, moet met een onbevangen blik in de wereld staan.
Dat begint in eigen land, in onze hoofdstad.
Het moge duidelijk zijn, dames en heren, Vlaanderen laat Brussel niet los!
Het is voor alle Brusselaars – ook de Franstalige! – een goede zaak dat Vlaanderen bevoegd en actief blijft als Vlaamse Gemeenschap.
Dat Vlaanderen blijft investeren in haar hoofdstad.
We houden onverminderd vast aan de Brusselnorm en besteden 5% van de gemeenschapsmiddelen in onze hoofdstad.
We investeren sterk in het onderwijs van onze Brusselse jongeren. Vlaams onderwijs is voor de Brusselaars een keurmerk, dat staat voor kwaliteit en meertaligheid.
Steeds meer nieuwkomers kiezen bovendien voor het Nederlands, vanuit de overtuiging dat kennis van onze taal een troef is op de arbeidsmarkt.
We investeren in culturele instellingen zoals Muntpunt en het AB, er komt een hypermodern Vlaams Administratief Centrum en een nieuw VRT-gebouw.
We voeren een actief taalpromotiebeleid en geven een grotere zichtbaarheid aan het Huis van het Nederlands.
We zetten ook sterk in op Integratie en Inburgering. Met onze cursussen Nederlands Tweede Taal bereiken we in Brussel elk jaar bijna 20.000 nieuwkomers, en met het Brussels Onthaalbureau geven we 5.400 inburgeringstrajecten.
Dames en heren, Vlaamse vrienden,
In ons buitenlands beleid staat samenwerking met Nederland bovenaan de prioriteitenlijst.
Vlaanderen en Nederland zijn BesteBuren. Met deze boodschap sprak de Nederlandse minister-president Mark Rutte vorig jaar het Vlaams Parlement toe.
Vlaanderen en Nederland werken samen om, waar het kan, onze economische belangen wereldwijd te verdedigen.
We hebben cruciale verdragen kunnen sluiten, zoals de verdieping van de Schelde en de sluis Gent-Terneuzen.
En in het najaar zijn wij samen gastland op de Frankfurter Buchmesse.
Het wordt een groot succes. Nu al worden er 378 Nederlandstalige boeken in het Duits vertaald, 400 ligt binnen handbereik.
Niet alleen met Nederland, maar ook met andere partners, en binnen tal van multilaterale organisaties, voeren wij een actief en krachtdadig buitenlands beleid.
Onze buitenlandse activiteiten nemen alsmaar toe, onze economische missies werpen alsmaar meer vruchten af, en buitenlandse ministers en ambassadeurs vinden steeds gemakkelijker de weg naar het Martelaarsplein.
Vanaf 1 januari 2017 beschikken wij over een volwaardig Vlaams Ministerie van Buitenlandse Zaken, dat al onze buitenlandse betrekkingen zal coördineren, dat Vlaanderen nog meer een gezicht zal geven in het buitenland.
De Vlaamse Regering, dames en heren, hecht ook veel aandacht aan het Europese niveau
Voor de Europese landen, en zeker voor een deelstaat als Vlaanderen, is er maar één grote, wereldwijd ertoe doende hefboom, op vlak van klimaat, wereldhandel en vrede.
En dat is de Europese Unie.
Daarom ook was ik teleurgesteld door de uitslag van het Britse referendum over het lidmaatschap van de EU.
De Europese Unie verliest een belangrijke lidstaat. Een lidstaat met 60 miljoen inwoners, de vijfde grootste economie ter wereld, een nettobetaler van de EU,permanent lid van de Veiligheidsraad, en felle verdediger van de rechtstaat en de mensenrechten.
Ook voor Vlaanderen is het een slechte zaak. Het Verenigd Koninkrijk is een historische partner, onze partner in heel wat historische bondgenootschappen, denk aan Jacob van Artevelde, denk aan de Twee Wereldoorlogen.
Maar het Verenigd Koninkrijk is ook een belangrijke handelspartner: het is de vierde exportmarkt van Vlaanderen.
Vlaanderen respecteert uiteraard de keuze van de Britten.
Maar zeker mogen we ons niet laten verleiden tot revanche. Het is belangrijk om nu pragmatisch te handelen, om te streven naar een zo zacht mogelijke Brexit.
We moeten onderhandelen over de “exit” maar tegelijkertijd over ruime samenwerkingsakkoorden en handelsverdragen.
Als premier Michel zegt de Belgisch belangen te zullen verdedigen, dan zeg ik:
Dit zijn in de eerste plaats de belangen van onze Vlaamse, in hoofdzaak West-Vlaamse werknemers in onze textiel- en voedingsindustrie.
Wij voeren voor meer dan 27 miljard euro per jaar uit naar het Verenigd Koninkrijk.
De Vlaamse Regering zal ook in deze altijd, overal de Vlaamse belangen verdedigen.
Vlaamse vrienden,
Uit het referendum sprak ook de wil van de Schotse natie, de wil om deel te blijven van de Europese Unie.
Als er een nieuw referendum wordt toegelaten, en de meerderheid van de Schotten spreekt zich uit voor een onafhankelijk lidstaat van de Europese Unie, dan moet de Europese Unie hen ook met open armen ontvangen.
De Schotten zijn net als de Vlamingen en de Catalanen EU-burgers.
U weet, geachte heer Altafaj, dat Vlaanderen en Catalonië al meer dan twintig jaar intense contacten onderhouden.
Recent heb ik de nieuwe minister-president van Catalonië mogen ontmoeten. Op deze ontmoeting hebben wij de afspraak gemaakt om volgend jaar een gezamenlijke Vlaams-Catalaanse missie te organiseren.
Vlaanderen en Catalonië zijn voor een Europa dat er een moet zijn van eenheid in verscheidenheid, dat van onderuit wordt opgebouwd, verenigd rond de Europese waarden en vrijheden.
Geachte aanwezigen,
Uw Vlaamse Regering bereidt de toekomst voor met
– budgettaire orthodoxie
– stevige investeringen
– een sterk onderwijs
– wetenschappelijk onderzoek dat wereldtop is
– en met een ambitieus buitenlands beleid
Laten we niet zelfgenoegzaam,
maar ook zonder doemdenken,
wel zelfbewust van onze eigen mogelijkheden,
positief de toekomst tegemoet zien.
Geniet ondertussen van onze Vlaamse feestdag!
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier