Staking gevangenissen: ‘Ons land zit niet alleen op zijn tandvlees, ook het gebit is rot’

‘Er is blijkbaar een stille staatsgreep van de overheidsvakbonden aan de gang in de sectoren waarin ze het maatschappelijk en economisch leven het diepst kan treffen’, schrijft Jean-Marie Dedecker.

In 2009 werd een wervingsexamen uitgeschreven voor de job van cipier. Selor moest de Expohallen op de Heizel inhuren om de 9.000 sollicitanten aan een ingangsproef te onderwerpen. Eénmaal aangeworven zijn er op jaarbasis gemiddeld 901 gevangenisbewakers per dag ziek. Voor 16 vacatures bij de luchtverkeersleiders boden zich 1.300 kandidaten aan. De dik betaalde gilde van luchtverkeersleiders legt al het werk neer omdat hun bureaustoelen slijtage vertonen. Minister van immobiliteit Ben Weyts moest een geheim en peperduur loonakkoord sluiten met de loodsen om de schepen op de Schelde naar de havens te navigeren, en de luchthavenpolitie op Zaventem stopte pas haar chantage toen er haar ook een fitnesszaal toegezegd werd. Absurdistan. Er is blijkbaar een stille staatsgreep van de overheidsvakbonden aan de gang in de sectoren waarin ze het maatschappelijk en economisch leven het diepst kan treffen. Een strijdperk van eigen belang. Een achterhoedegevecht uit vrees voor het verlies van een geprivilegieerde status, waarvan de optrekking van de pensioenleeftijd altijd de verdoken lont in het kruitvat is.

Ons land heeft iets minder dan 7.000 cipiers om een kleine 11.000 gedetineerden te bewaken. Een Europees record per capita. Met nagenoeg 1.9 procent van ons BBP om de overheidsuitgaven voor politie en justitie te betalen, zijn volgens Eurostat deze departementen ook niet ondergefinancierd. Integendeel. Dit is boven het Europees gemiddelde en meer dan Duitsland, Frankrijk of Zwitserland. Het is zelfs het dubbele van Denemarken en Noorwegen dat geroemd wordt om zijn efficiënt gevangenisbeleid. Het gaat dus om performantie, niet om het gebrek aan centen, maar om de besteding er van. Het verlies van een premie voor nacht- en weekendwerk door een nieuwe taakindeling is bijvoorbeeld een terechte bekommernis voor onze penitentiaire beambten, die een maandloon krijgen dat amper boven het niveau van stempelgeld ligt. Daarvoor organiseer je echter een loonoverleg en geen gijzeldrama.

Infrastructurele verloedering

De infrastructurele verloedering is in sommige gevangenissen schrijnend en mensonterend, maar de al sedert 2014 geplande bouw van een nieuwe gevangenis in Haren wordt paradoxaal genoeg geboycot door dezelfde lobbygroepen die de bouwvalligheid van onze 19°eeuwse gevangeniscomplexen aanklagen, politieke partijen als de Parti Socialiste incluis. Toch zitten gedetineerden van Marokkaanse origine (en dat is een derde van onze gevangenispopulatie) liever hun straf uit in Sint-Gillis dan in Marrakesh, en wie in het Franse Rijsel in de bajes zit zou een tunnel graven naar Doornik, alleen al voor het comfort. Het is niet omdat je in een verloederd bewaarhuis resideert dat je je als een beest moet gaan gedragen.

Merksplas werd op 8 mei gesloopt zonder dat er een staking was. Feest van de dode zielen. Moest onze minister van justitie zijn oor bij de cipiers te luisteren leggen dan zou hij weten dat er meer aan de hand is dan het ledigen van de kakemmer, want dit wordt door de “fatik” gedaan, en niet door de cipier. Hij zou vernemen dat de frustratie van de bewakers vooral te maken heeft met de uitholling van hun autoriteit en met de wurgende reglementitis van een doorgeschoten penitentiaire administratie. Hij zou dan kunnen weten dat de gedetineerden agressief worden bij een staking omdat hun aanvoerlijn van drugs door gebrek aan bezoekers afgebroken wordt, maar dat naakt fouilleren op drugs bijvoorbeeld enkel nog mag mits een schriftelijke verantwoording. Hij zou dan weten dat een gedetineerde straffen voor agressief gedrag gebeurt met een rapport aan de directeur, die hem dan nog een pro-deo advocaat moet toestaan voor een tuchtprocedure. Farid Le Fou schopte een Brugse cipier kreupel, maar kreeg van een wereldvreemde rechter 42.000 euro schadevergoeding omdat hij als straf eenzaam opgesloten werd. Terrorist NizarTrabelsi incasseerde 78.791 euro smartengeld, en sommige gedetineerden krijgen van zwarte toga’s elke dag tot 1.500 euro “stakingsgeld” toegewezen, het equivalent van een maandloon van hun bewakers. Letseladvocaten en politiek benoemde wereldvreemde magistraten vinden mekaar gemakkelijk terug in gemeenschappelijke rancune en profileringsdrang.

De Engelse cultuurfilosoof Theodore Dalrymple in “Leven aan de onderkant” : ” Het beeld dat gedetineerden van zichzelf in het openbaar geven, vertoont vaak curieuze gelijkenis met het portret dat progressieven van hen schetsen. Wil jij dat ik een slachtoffer ben van de omstandigheden ? Uitstekend, dan zal ik voor jou een slachtoffer zijn.” De cipier is het eerste slachtoffer van de opgelegde pampercultuur door een leiding die hunkert naar de goedkeuring van progressieve critici, en die meer bezig is met public relations en de eigen reputatie dan met het beschermen van het publiek. Ik heb er begrip voor.

Ik heb echter geen enkel begrip voor het zootje Waals syndicaal ongeregeld dat een ministerieel kabinet sloopt. Sommigen met een ziektebriefje in de hand, een laf schaamlapje voor bedrog met stakingsgeld. Cipiers die in crimineel gedrag op hun klanten beginnen te gelijken horen ook in de gevangenis thuis, maar dan achter de tralies. Onder de taalgrens zit staken in de genen onder het motto van de overleden Franse komiek Coluche: ” De syndicalisten zijn het zodanig gewoon om niets te doen dat ze een staking een dagje actie noemen.”

Duivelse cocktail

Het syndicalisme onder de taalgrens heeft een traditie van geweld. Van de losse handen van Roberto d’Orazio tot het slopen van een fabriek of het gijzelen van een directie, het staat in de straffeloze gebruiksaanwijzingen van de FGTB. Als er een keitje verkeerd ligt op het spoor leggen de dwarsliggers bij de ferro’s al de autosnelwegen lam. Rechtspersoonlijkheid voor de zelfdestructieve vakbonden zou al heel wat bijsturen, maar deze riedel wordt al decennia lang gedebiteerd, evenals de mantra van de gewaarborgde minimale dienstverlening. Nog altijd dode letters in onze wetgeving. Het gedoogbeleid van de politieke wereld en van de corporatistische verzuilde standenorganisaties verlamt het land uit angst voor zieltjesverlies. Verzuild profitariaat blijft de staatskas plunderen, beschermd door de belangen van de particratie.

We leven al een halve eeuw naast elkaar, gescheiden van tafel en bed. Onze gemeenschappen zijn van elkaar vervreemd, zelfs in stakingsijver. De leugen van patriottisme wordt overeind gehouden door de resultaten van een nationaal voetbalploegje en een koninklijk poppentheater. Een Duivelse cocktail.

Elke boedelverdeling met een bijgaande staatshervorming levert een vechtscheiding op die eindigt in een onbestuurbare complexiteit. Onze staatsstructuur is een koterij van overlappende bevoegdheden, uitgeoefend door vleugellamme regeringen die gevangen zitten in kibbelende coalitiekooien. De noodkreet voor herfederalisering van bevoegdheden is een valse oproep. Net waar het federale nog het sterkst staat- in justitie, politie en veiligheid- faalt de staat het meest. We hebben geen nood aan een federale staatsstructuur maar aan een confederale staat.