Een groep vrouwelijke collega’s aan de Universiteit Gent roept studenten en docenten op om op 8 maart, Internationale Vrouwendag, te staken voor een gendergelijke en inclusievere universiteit. Ze hebben vijf concrete eisen voor het rectoraat. ‘Een andere universiteit is mogelijk’.
De UGent Women’s Strike, zoals het initiatief gedoopt werd, is voor alle duidelijkheid een bottom-upinitiatief. Het gaat uit van enkele vrouwelijke doctoraatsstudenten, doctor-assistenten en docenten aan de vakgroep Conflict en Ontwikkelingsstudies (faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen). Geen vrouwelijke hoogleraren dus. ‘Want die hebben we nauwelijks, dat is net deel van het probleem,’ zegt doctoraatsstudente Loes Debuysere, een van de organisatoren, aan Knack.be.
Momentum
De datum is uiteraard niet willekeurig gekozen, op 8 maart is het Internationale Vrouwendag. ‘Vanuit Latijns-Amerika is de oproep ontstaan aan vrouwen om op die dag massaal het werk neer te leggen, onder het motto Solidarity is our weapon. Een oproep die in de rest van de wereld en ook in België (bekijk de Facebookpagina voor een overzicht van alle deelnemende organisaties) gehoor krijgt. Wij willen van dat momentum gebruik maken om de UGent te bewegen in de richting van een meer gendergelijke en rechtvaardige universiteit’, aldus Debuysere.
Van een genderevenwicht is nog lang geen sprake aan de UGent. Vrouwen halen het massaal tot assistent, maar klimmen daarna niet meer gelijk op met hun mannelijke collega’s (zie grafiek). Het studentenblad Schamper en nieuwssite Apache schreven bovendien eerder al dat op sommige faculteiten sprake is van een echte mannencultuur.
Feministischer
Volgens Debuysere leeft een en ander duidelijk aan de UGent, ook bij mannelijke collega’s. ‘Gendergelijkheid maar ook diversiteit lijken nu echter niet meer dan thema’s in de marge voor de UGent, terwijl ze een prioriteit moeten zijn.’
Hoewel de naam van het initiatief anders doet vermoeden, beklemtonen de organisatoren dat de protestactie niet louter gericht is op meer vrouwelijke representatie. Debuysere: ‘We merken een breed draagvlak om te evolueren naar een andere universiteit. Niet zomaar meer vrouwen in aantal, maar een meer inclusieve, diverse en feministische universiteit. Met die laatste term bedoelen we een universiteit die iets wil doen aan alle burn-outs, depressies, stress en dus minder gericht is op productiviteit, rendement, competitie. Een feministische universiteit betekent voor ons ook ‘slow science’ – vandaar dat veel mannelijke collega’s zich erin kunnen vinden.
Vijf eisen
Debuysere en haar collega’s hebben daarom vijf concrete eisen voor het rectoraat geformuleerd. ‘Eén: gelijkheid in elke positie. Terwijl alle decanen en driekwart van de professoren mannen zijn (zie grafiek), is de overgrote meerderheid van het schoonmaakpersoneel vrouw of van migratie-achtergrond. Twee: niet zwijgen over, maar opkomen tegen racistisch, seksistisch en homofoob geweld, zowel verbaal als fysiek. No more silence about violence. Drie: een goede balans tussen werk en privé. Nu ligt de focus te veel op kwantiteit, veel collega’s lopen op de toppen van hun tenen. Vier: een haalbaar kader voor ouders. Nu zijn het vooral vrouwen die, wanneer ze moeder worden, hun carrière zien stokken en ook het ouderschap op zich door de prestatiegerichtheid en productiviteitsdrang. Zowel moeders als vaders moeten de tijd kunnen krijgen om te genieten van het moederschap. En vijf: een universiteit die actief feministische waarden uitdraagt, in theorie en in de praktijk.’ Lees meer over de vijf eisen op ugentwomensstrike.com
Acties
Debuysere en haar collega’s hopen zoveel mogelijk mensen te mobiliseren op 8 maart. ‘Hoeveel mensen echt het werk zullen neerleggen, zullen we moeten afwachten.’
‘We vragen in de eerste plaats om de actie te steunen door in hun e-mail een out-of-office in te stellen met de tekst: “Ik staak vandaag. Op 8 maart, internationale vrouwendag, organiseren vrouwen in alle uithoeken van de wereld één grote internationale vrouwenstaking. Met deze staking protesteren we tegen het huidige sociale, wettelijke, economische, politieke, fysieke, seksuele, morele en verbale geweld tegen vrouwen wereldwijd, van Trump tot IS, van religieuze leiders tot vrouwonvriendelijke politici, van Noord tot Zuid”.’
Om 13 uur die dag volgt een prikactie aan het rectoraat in de Sint-Pietersstraat 25. Tot slot is er ook een petitie. Wie die tekent, onderschrijft de genoemde eisen. ‘Binnenkort zijn er rectorverkiezingen en we zullen die eisen overhandigen aan de kandidaten.’
Intimidatie
De stakingsactie komt er ook na een periode waarin de UGent meermaals negatief in het nieuws kwam door seksuele intimidatie en grensoverschrijdend gedrag. Zo deden vorig jaar zes vrouwen los van elkaar hun verhaal over intimidatie op de faculteit Letteren en Wijsbegeerte, waarbij allen in de richting van één en dezelfde professor wezen. De universiteit heeft de man gekortwiekt, maar (nog) niet geschorst.
De UGent repte zich om aan te tonen dat er wel degelijk accuraat gehandeld werd en dat meldingen over grensoverschrijdend gedrag zeer ernstig genomen worden.
Debuysere bevestigt dat een en ander wel degelijk een deel van de aanleiding voor de actie van 8 maart vormt. ‘Nog altijd bestaat het gevoel dat slachtoffers te weinig ernstig worden genomen. De rector heeft wel stappen gezet, maar het loopt allemaal zo moeizaam. De indruk bestaat op z’n minst dat het allemaal zo stil mogelijk moet blijven. Daarom willen we echt zeggen: genoeg!
Maatregelen
Eind vorig jaar kwam een speciale commissie met een resem maatregelen tegen ongewenste intimiteiten aanzetten: wie in de toekomst nog mondelinge examens moet afleggen aan de UGent zal dat niet meer in een afgesloten ruimte moeten doen. Bovendien zal de student er ook niet meer alleen zitten met de prof. Op de maatregelen kwam echter veel reactie omdat ze betuttelend zouden zijn.
Wat de rectorverkiezingen (later dit voorjaar, nvdr.) betreft, is eerder beslist dat duo’s bestaande uit een man en een vrouw zich kandidaat moeten stellen en dat zij als duo verkozen en benoemd zullen worden tot rector en vicerector. In een opiniestuk op Knack.be vroeg CD&V-Kamerlid Sarah Claerhout zich eerder af of dat wel een goede oplossing is. ‘Wat als twee vrouwen de beste en meest bekwame kandidaten blijken te zijn? Dit maakt het onmogelijk dat twee vrouwen samen rector en vicerector worden. Na decennia van duo’s mannen is het blijkbaar niet wenselijk dat twee vrouwen samen de universiteit leiden.’
Debuysere wil zo ver niet gaan en vindt het al een stap in de goede richting dat er aandacht voor is. ‘Het geslacht is veeleer van secundair belang. Ik vind het belangrijker om een (vice-)rector te hebben die de UGent een uitgesproken vrouwvriendelijker en divers – of feministisch – karakter wil geven.’
Wat volgens haar ontbreekt in de voorstellen die nu op tafel liggen, is een genderanalyse die ‘machtsonevenwichten als gevolg van dit “mannelijk” competitief universitair model’ in rekening brengt. ‘We vragen een universiteitsbreed debat over dit thema, om zoveel mogelijk stemmen uit alle personeelscategorieën te horen en mogelijke maatregelen grondig te bespreken, zodat we tot een effectief beleid tegen (seksueel) grensoverschrijdend gedrag kunnen komen.’
Steun
Volgens Debuysere gaat het om kwesties die zich niet beperken tot de UGent en gaan er ook aan andere universiteiten stemmen op om deel te nemen aan de actie Women’s Strike. De petitie van de UGent Women’s Strike tekenen kan via deze link.
Reactie rector
Door Knack.be gevraagd om een reactie, spreekt rector Anne De Paepe van de UGent van een uitstekend initiatief: ‘In de academische wereld zijn we helaas nog ver van gendergelijkheid. Als vrouwelijke prof én als allereerste vrouwelijke rector van de UGent weet ik dat maar al te goed. Aan de UGent willen we daar ook echt iets aan doen: we hebben een beleidsplan rond gender, zijn de eerste universiteit waarvan evenveel vrouwen als mannen in de raad van bestuur zitten, lanceerden onlangs nog de HeforShe-campagne. Ik zie de Women’s Strike dan ook als een bevestiging en een aanmoediging om ons beleid rond gelijke kansen voor vrouwen en mannen voort te zetten.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
