Spreken is goud

Slachtoffers van seksueel misbruik hebben het recht en zelfs de plicht het probleem publiekelijk aan te klagen. Spreken is niet altijd zilver, soms noodzakelijk goud.

Wie dacht dat na de openbaringen in de zaken PVVD en JG er een lawine van andere getuigenissen zou losbarsten had het verkeerd voor. De klokkenluiders worden met de vinger gewezen. Meer dan dat. Het was een schande namen te noemen.

“Men is toch onschuldig tot men door een onpartijdige rechter veroordeeld is. Zeggen dat er heus wel grof seksueel misbruik is, maar zonder namen te noemen, dat is pas waardig gedrag. Dat diegenen, die menen misbruikt te zijn, naar de rechter stappen. Mensen die zich niet kunnen verdedigen, zo maar aan de schandpaal nagelen, was meer dan een brug te ver. Snelrecht in de media, kan niet”.

En toch.

Waar moeten diegenen, die in de onderneming seksueel misbruikt worden naar toe? Naar de baas? Die in de meerderheid van de gevallen zegt het maar zo te laten? Naar de vertrouwenspersoon, die de zaak “in vertrouwen” afhandelt? Wetende dat wie een dergelijke zaak aankaart noodzakelijkerwijze vijanden in de onderneming maakt?

Meer nog, het slachtoffer durft in de meeste gevallen niet te praten omdat dergelijk misbruik moeilijk te bewijzen valt en de andere partij zo wie zo ontkent. Of erger nog, beweert dat zij het was, die seksueel misbruik uitlokte. Slachtoffers worden schuldigen.

Het gaat inderdaad om machtsverhoudingen. Deze spelen voluit in de onderneming. Werknemers-klokkenluiders, die bijvoorbeeld fraude aanklagen, waaraan ze niet wensen mee te werken, zijn meestal de verliezende partij en betalen het gelag met een overplaatsing of een ontslag. Hoe komt het dat in onze arbeidsrechtbanken, de overgrote meerderheid van de gevallen enkel betrekking hebben op werknemers, die ontslagen worden?

Heel eenvoudig, omdat de werkgever niet aanvaardt dat zijn werknemer hem dagvaart. Een dagvaarding staat gelijk aan een oorlogsverklaring. Het is enkel wanneer de arbeidsverhouding een einde heeft genomen dat de gewezen werknemer naar de rechter durft te stappen. Zelfs voor iemand die onrechtmatig ontslagen is, rijst de vraag of hij wel een zaak aanhangig zal maken bij de rechter. Want wie op zoek is naar een nieuwe job is wel bevreesd voor de vraag waar hij voorheen heeft gewerkt en hoe de arbeidsverhouding beëindigd is en of de kandidaat al dan niet de vroegere werkgever gedagvaard heeft.

Daarenboven draait de juridische molen in ons land zeer langzaam. Het duurt jaren vooraleer een zaak wordt beslecht. Men heeft trouwens maar 1 kans op 10 om tot een veroordeling van het misbruik te komen, met dan nog een magere schadevergoeding. Seksueel misbruik in de onderneming wordt niet in de rechtbank opgelost.

Het kan niet dat slachtoffers van seksueel misbruik aan hun lot worden overgelaten en dat de daders ongehinderd verder doen. Slachtoffers hebben het recht en zelfs de plicht het probleem publiekelijk aan te klagen. Zij doen dat niet zo maar, want ze riskeren een proces voor eerroof. Ook de pers springt daar niet lichtzinnig mee om. Ook Reyers Laat niet. Die gaat op dergelijke klachten maar in wanneer het ernstig is. Daarenboven kan de zogeheten dader toch ook naar de rechter stappen. Of niet?

Slachtoffers als schuldigen behandelen heeft tot gevolg gehad dat geestelijken, leraars, jeugdleiders en sportmonitoren decennia lang kinderen hebben kunnen misbruiken zonder dat er een haan over kraaide. Trouwens in beide gevallen, PVVD en JG, waren de getuigen mensen, die reeds op pensioen waren en dus niet meer in een arbeidsverhouding stonden.

Ieder heeft de mond vol over transparantie. Laat ook hier het licht schijnen. Wanneer seksueel gedrag in de openbaarheid kan worden gebracht zullen heel wat “bazen” hun handen thuishouden. Spreken is niet altijd zilver, soms noodzakelijk goud.

Roger Blanpain