Belgian Cats mikken hoog op WK basketbal: ‘We gaan voor een medaille in Australië’

‘België moet constant bij de top acht van de wereld behoren’, zegt Valéry Demory, de Franse coach van de Belgische nationale vrouwenbasketbalploeg.

Na zes jaar van constante groei en succes – brons op de EK’s van 2017 en 2021, vierde op het WK 2018, kwartfinale op de Olympische Spelen 2020 – besloot de Belgische basketbalbond het eind vorig jaar toch over een andere boeg te gooien met de Belgian Cats. Philip Mestdagh, de minzame West-Vlaamse architect van deze gouden generatie, werd tot zijn grote ontgoocheling bedankt voor bewezen diensten.

De Fransman Valéry Demory (59) werd de nieuwe coach van de nationale ploeg. Zijn missie: de kern verjongen, het succes op lange termijn consolideren en tegelijkertijd nog meer ambitie uitstralen. Bij de federatie en een aantal toonaangevende speelsters leeft immers de overtuiging dat er op de Spelen in Tokio vorige zomer meer inzat, ondanks die knappe kwartfinale in een eerste olympische deelname ooit voor het Belgische vrouwenbasketbal.

Bijna een jaar geleden nam u het over bij de Belgian Cats. Wat is uw algemene gevoel bij het voorbije jaar?

Valéry Demory: Ik vind dat we al behoorlijk wat progressie hebben geboekt. We hebben een aantal nieuwe gezichten in de ploeg geïntroduceerd, jongeren die de komende jaren belangrijker zullen worden. Het is in ieder geval een plezier om met deze groep te werken: ze pikken de zaken snel op en willen vooruitgaan. Ik leg iets andere accenten dan de vorige coach, met meer focus op een agressieve verdediging en een snelle transitie.

Het is uw eerste buitenlandse opdracht. Hoe bevalt dat?

Demory: Ik zie dit niet als een buitenlandse opdracht. Ik ben opgegroeid op 20 kilometer van de Frans-Belgische grens en kwam al van in de jeugdreeksen toernooien spelen in België. Als kind ging ik met mijn ouders elk jaar op vakantie in De Panne en Oostende. Ook Charleroi en Bergen ken ik goed. Trouwens, ik heb hier ondertussen de traditie geïntroduceerd om na de wedstrijd frietjes te eten. (glimlacht) Veel Belgischer kun je toch niet worden?

Is er geen verschil met de Franse mentaliteit?

Demory: Niet echt. Ik ben wel op de hoogte van de communautaire gevoeligheden in dit land, maar binnen mijn spelersgroep en staf merkte ik daar weinig van. Ik werd hartelijk ontvangen. Zolang je een gemeenschappelijk doel hebt, hoeft taal geen probleem te zijn.

U combineert de Cats met een job als clubcoach bij Montpellier. Hoe verloopt dat in de praktijk?

Demory: Zo veel overlappingen zijn er niet. Maar wanneer ik met de Cats werk, neemt mijn assistent bij Montpellier het over. Dat is goed doorgesproken met mijn clubvoorzitter, zonder zijn akkoord zou ik deze opdracht nooit aanvaard hebben. Het voordeel is dat ik de club zeer goed ken, in totaal ben ik er al veertien jaar coach. Bovendien haalde ik een aantal Cats naar daar (Kyara Linskens en Julie Vanloo, nvdr). Je kunt van beide functies ook een troef maken.

Emma Meesseman behoort bij de wereldtop, maar ze doet ook anderen beter spelen en ze is uitermate intelligent. Une grande dame.

Valéry Demory

Welk beeld had u van de Cats voor u deze opdracht aannam?

Demory: Ik wist welk potentieel er was met de basisspeelsters, maar de andere kende ik niet. Daarom selecteerde ik die eerste maanden zo veel verschillende speelsters. Ik kan niet zeggen dat ik de Belgische ploeg voordien volgde. Ik hield er geen rekening mee dat ik de Cats ooit zou coachen. In Frankrijk had ik wel de ambitie om ooit bondscoach te worden. De Franse bond heeft me gepolst vorige zomer, maar ze wilden iemand die zich voltijds kon bezighouden met de nationale ploeg. Dat kon ik niet maken tegenover Montpellier. Toen de Belgische basketbalbond me benaderde, was ik een beetje verrast, maar na een goed gesprek bleek dat onze visies overeenstemden. Ik ben niet het type coach dat zelf naar een job hengelt. Ce n’est pas mon style.

Dit team behaalde de voorbije jaren knappe resultaten. Waar ziet u nog progressiemarge?

Demory: In de continuïteit op lange termijn. Wij moeten in elk toernooi voor een medaille gaan. Soms zal dat lukken, soms niet, maar het moet altijd de ambitie zijn. België moet constant bij de top acht van de wereld behoren, we hebben een generatie die dat rechtvaardigt.

Dus ook op het komende WK?

Demory: Ja. De VS zijn de grote favoriet en behalen zeker een medaille, dus dan schieten er nog twee podiumplaatsen over. Frankrijk is sterk. Australië heeft het thuisvoordeel. De Aziatische landen zijn competitief. Het zal tussen een zestal ploegen gaan, waaronder wij. Ik zou me een valsspeler voelen als ik lagere ambities vooropstel, en ik heb niet de gewoonte om me te verstoppen. Ik ga niet naar Sydney om de stad te bezoeken, ik ga voor een medaille. Al denk ik dat deze ploeg pas volgend jaar tot volle maturiteit zal komen: op het EK 2023, en het jaar daarna hopelijk op de Spelen in Parijs.

Dat wordt iets speciaals voor u, in eigen land. Bent u daar al mee bezig?

Demory: Het zou mooi zijn, maar nee, ik ben daar niet mee bezig. Ik heb een contract tot na het EK 2023. Als de resultaten tegenvallen, zal mijn verhaal hier snel uit zijn. Zo realistisch ben ik wel.

Het probleem van deze generatie Belgian Cats is dat ze in de moeilijke momenten vaak te afhankelijk is van sterspeelster Emma Meesseman. Daarom is het voor u wel interessant dat jullie het grootste deel van de WK-voorbereiding zonder haar en Julie Allemand hebben afgewerkt, omdat beiden nog actief zijn met Chicago Sky in de WBNA, de Amerikaanse basketbalcompetitie.

Demory: Absoluut. Anderen moesten nu hun verantwoordelijkheid nemen. Julie ken ik natuurlijk heel goed: ik haalde haar destijds naar Lyon en vocht er ook voor dat ze daar mocht blijven. Want clubvoorzitter Tony Parker (Franse ex-vedette uit de NBA, nvdr) wilde haar na een moeilijke start alweer transfereren. Maar ik geloofde rotsvast in Allemand en ik kreeg gelijk, want we wonnen dat seizoen voor het eerst de landstitel. Onze band is dus sterk, we hebben genoeg aan een blik naar elkaar. Hetzelfde met Julie Vanloo. Die klik tussen de coach en de spelverdeelster is belangrijk voor een ploeg. Voor mij is het bovendien interessant dat de twee Julies uiteenlopende profielen hebben: Vanloo is iemand die meer zelf haar kans gaat, terwijl Allemand sneller is in de passing. Ze zijn complementair.

Maar Meesseman blijft de cruciale factor in dit team?

Demory: Tja, ze is de beste speelster met wie ik al heb gewerkt. Als mijn club ooit vraagt wie ik in mijn team wil, zonder dat ik met budget moet rekening houden, dan neem ik Emma Meesseman. Une grande dame! Ook op menselijk vlak een fantastische vrouw. Zeker in een collectieve sport is dat een bijkomende troef. Ze behoort bij de wereldtop, maar ze doet ook anderen beter spelen en ze is uitermate intelligent. Je moet haar maar kort iets uitleggen en ze begrijpt meteen wat je bedoelt. Voor een coach is het onbetaalbaar dat zo iemand de vedette van je team is.

Kunt u de Belgische competitie voldoende volgen?

Demory: Dat is moeilijk, maar daarvoor reken ik op mijn staf. Sommige speelsters worden me aangeprezen en dan roep ik hen op. Zoals Maxuella Lisowa, of onlangs de 19-jarige Nastja Claessens. Ik kende hen niet, maar ze bewezen dat ze de toekomst zijn van de Cats.

U zit al meer dan veertig jaar onafgebroken in het profbasketbal. Hoe houdt u dat vol?

Demory: Basketbal is mijn leven. Dat besefte ik al vroeg. Toen ik als zestienjarige besloot om voor een basketbalcarrière te gaan, steunden mijn ouders me. Niet vanzelfsprekend, want in die tijd bestonden er nog geen professionele op- leidingscentra. Ik ging bij het bedrijf van mijn vader werken en trainde in de namiddag op mijn eentje. Uiteindelijk maakte dat het verschil. Op mijn zeventiende kon ik mijn debuut maken als profspeler. Toen ik twintig jaar later stopte, kreeg ik meteen de kans om als coach aan de slag te gaan en dat is nooit gestopt. Tijdens een basketbalseizoen heb je wel voldoende vakantieperiodes hoor, alleen nu even niet door die dubbele trainersfunctie.

Uw voorganger Philip Mestdagh belandde na de Spelen vorige zomer in een burn-out.

Demory: Philip kwam aan het einde van een cyclus, dan ontstaan er onvermijdelijk wat spanningen in een groep. Bovendien was het een zware zomer, met eerst een EK en direct daarna de Olympische Spelen. Dat je dan even op adem moet komen, lijkt me normaal. Maar zelf heb ik tot nog toe nooit echt dat gevoel gekend.

Mestdagh heeft een flink aantal Cats persoonlijk opgeleid in de jeugdcategorieën. Denk aan Meesseman of zijn basketballende dochters Hanne en Kim Mestdagh. Die twee laatsten namen ondertussen ook afscheid van de nationale ploeg. Was u verrast?

Demory: Kim had me laten weten dat ze niet langer als international beschikbaar wilde zijn. En Hanne heb ik zelf niet meer geselecteerd. Er waren een aantal jongeren die ik wilde integreren en die misschien beter bij mijn basketbalfilosofie passen.

Er heerst bij de vrouwen een iets andere mentaliteit, maar als coach heb je er meer impact dan bij de mannen.

Zoals de 21-jarige Maxuella Lisowa. Het uithangbord van deze nieuwe generatie en van uw visie op basketbal: agressief en complexloos.

Demory: Dat vind ik ook. Net zoals Hind Ben Abdelkader, Ine Joris, Laure Resimont of Becky Massey. Zij tonen hun meerwaarde voor deze ploeg, ze staan dicht bij een basisplaats. Hun profiel past goed bij mijn spelconcept: een agressieve verdediging en meer bewegingen naar of onder de ring. Ik denk dat er onder Philip iets vaker naar de driepunter gezocht werd, reden ook waarom zijn dochters goed rendeerden in dat concept.

U hebt zelf twee dochters.

Demory: Klopt. Eentje is basketbalcoach bij de meisjes, de andere zit in de paardenwereld. Dat is trouwens ook mijn uitlaatklep. Wanneer de basketbalomgeving me even te veel wordt, trek ik me terug op de manege. Ik vind het bevrijdend: die paarden weten niet wat je in de mensenwereld of in de sport betekent, ze zien je gewoon als de mens die voor hen staat. Dat helpt om bepaalde zaken te nuanceren. Ik train de paarden, ik leer ze lopen. Je moet ze leren inschatten, leren aanvoelen. Ik heb drie paarden, twee van hen staan in Corsica. Helaas heb ik die aan een trainer moeten toevertrouwen aangezien ik er momenteel te weinig tijd voor heb.

Hebt u ambities met hen?

Demory: Ik heb een jonger paard met veel potentieel, maar ik kan u verzekeren dat het een passie is die vooral veel kost. (lacht)

Is het een voordeel als coach in een vrouwensport dat u zelf dochters hebt?

Demory: Amper. Mentaliteit hangt meer af van persoonlijkheid dan van geslacht. Zelfs tussen mijn twee dochters bestaat er een groot verschil. Het is maar door te coachen dat ik leerde hoe je het best omgaat met de speelsters. Coachen is een stiel, dat leer je al doende. Het volstaat niet om zelf een goede speler geweest te zijn. Je moet observeren en aanpassen.

U hebt nooit een mannenploeg gecoacht. Voelt dat als een gemis?

Demory: In het begin van mijn carrière heb ik heel even een mannenploeg gedepanneerd. Maar ik heb er nooit spijt van gehad dat ik in het vrouwenbasketbal werk. Er heerst een iets andere mentaliteit – het spel gaat wat minder snel, iets minder fysiek – maar als coach heb je er meer impact dan bij de mannen. Het belangrijkste is dat je plezier hebt in wat je doet. De dag dat dat er niet meer is, stop ik onmiddellijk. Als speler had ik die instelling al: bij Limoges speelde ik in een topclub, maar op een bepaald moment was ik niet gelukkig met de filosofie van de nieuwe coach en ben ik weggegaan. Wij leiden een geprivilegieerd leven, daar ben ik me goed van bewust. Maar we steken er ook veel tijd in en moeten heel wat dingen laten, dus dan doe je maar beter iets waar je plezier uithaalt.