Wouter Beke staat stil bij 50 jaar vastleggen van de taalgrens. ‘BHV is gesplitst. Na 50 jaar is deze discussie definitief beslecht. En dat is telkens onder leiding van christendemocraten gebeurd: geïnspireerd door het respect voor de taal en de eigen culturele identiteit, maar ook gericht op samenwerking.’
Het is precies 50 jaar geleden dat onder leiding van een christendemocraat de taalgrens wettelijk werd vastgelegd. De toenmalige eerste minister Theo Lefèvre wilde af van de eindeloze discussies waar op basis van tienjaarlijkse talentellingen gemeenten de ene keer in een Nederlandstalig en een volgende keer in een Franstalig bestuur werden ondergebracht.
Voeren werd definitief Vlaams. Rond Brussel werden de zes gemeenten (Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode, Wemmel en Wezenbeek-Oppem), waarvan de Franstaligen eisten dat ze bij Brussel zouden worden toegevoegd, definitief bestuurlijk Vlaams grondgebied. In haar overzichtsboek over de taalgrens, besluit Brigitte Raskin: ‘De Vlamingen hadden om taalgrenzen gevraagd en geen gebiedsroof rond Brussel geduld. Ze hadden hun zin gekregen’.
Bij de Grondwetsherziening van 1970 van de christendemocraat Gaston Eyskens werd de indeling in vier taalgebieden (het ééntalige Vlaanderen, het ééntalige Wallonië, het tweetalige Brussel en het Duitstalige gebied) vastgelegd. De indeling in taalgebieden werd aldus één van de belangrijkste pijlers van ons staatsbestel: het vormt onder meer de fundamentele basis voor de territoriale bevoegdheid van de deelstaten waardoor bijvoorbeeld inmenging van de Franse Gemeenschap in het Nederlandse taalgebied uitgesloten wordt.
Toch werd in 1963 het huiswerk niet helemaal afgewerkt. Bestuurlijk behoorden deze gemeenten vanaf nu toe aan Vlaanderen, electoraal bleven ze echter in één kieskring met Brussel. Het zou ertoe leiden dat de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde als een Vlaamse eis op de politieke agenda bleef staan. De christendemocraat Corneel Verbaanderd diende het eerste wetsvoorstel in tot splitsing van BHV. De discussie heeft vijftig jaar geduurd. Verschillende pogingen werden ondernomen om BHV te splitsen. De Gordel werd ingericht als een sportieve manifestatie maar vooral ook om het Vlaams karakter van de rand rond Brussel te benadrukken en de druk op een gesplitst kiesarrondissement niet te vergeten. Meer dan tien jaar geleden oordeelde zelfs het Grondwettelijk Hof dat deze situatie niet kon blijven bestaan.
Na vijftig jaar is deze discussie nu definitief beslecht. BHV is gesplitst. Een Vlaamse eis is ingewilligd. En net zoals in 1963 zonder in te gaan op de Franstalige eis tot gebiedsuitbreiding van Brussel. Het heeft ook aangetoond dat er opnieuw stabiliteit kon worden gebracht. En het was een voorwaarde voor een nieuwe samenwerking tussen de twee grote gemeenschappen in ons land. De grensdiscussies zijn door dit akkoord beslecht waardoor een volwassen samenwerking tussen de deelstaten mogelijk wordt. Vlaanderen sloot met de hele wereld culturele samenwerkingsakkoorden af. Maar niet met de Franse Gemeenschap. Nu de splitsing van BHV een feit is, lukt het wel. En de electorale gevolgen zijn ook zichtbaar. Het aantal Franstalige stemmen in de Vlaamse Rand is in oktober 2012 met 10% gedaald.
De splitsing van BHV dichtte de gaten die men precies vijftig jaar geleden liet open liggen. Het is het sluitstuk van een lange historische ontwikkeling: taalpolitiek en taalwetgeving hebben een belangrijke rol gespeeld in de culturele en politieke emancipatie van Vlaanderen. En het is telkens onder leiding van christendemocraten gebeurd: geïnspireerd door het respect voor de taal en de eigen culturele identiteit, maar ook gericht op samenwerking. Wie verder wil werken aan een sterker Vlaanderen moet ook investeren in dialoog. Wie zichzelf hard op de borst slaat, maar nalaat het gesprek aan te gaan en bondgenoten te zoeken, zal uiteindelijk altijd met lege handen achterblijven. Zo was het in 1963. Zo is het vijftig jaar later. Een fijne Gordel toegewenst!
Wouter Beke is hoofdauteur van het goedgekeurde wetsvoorstel tot splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde
BHV
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier