De Hoge Gezondheidsraad (HGR) pleit voor een gecontroleerde afbouw van het onkruidmiddel glyfosaat en beveelt aan om de zoektocht naar een alternatief te stimuleren. Minister van Landbouw Hilde Crevits (CD&V) benadrukt de rol van Europa.
Glyfosaat, het actieve bestanddeel in het veelvuldig gebruikte bestrijdingsmiddel Roundup, staat al langer ter discussie. De stof is als ‘potentieel kankerverwekkend’ bestempeld door de Wereldgezondheidsorganisatie en werd ook al gelinkt aan milieuproblemen zoals bijensterfte. Daarnaast heeft het ook hormoonontregelende eigenschappen’, aldus de HGR, ‘en ook de effecten op het darmmicrobioom van mensen en proefdieren zijn een punt van zorg.’
De stof en Roundup blijven echter erg populair, want ze zijn erg effectief en er is op dit moment nog geen alternatief met dezelfde werking. Nog zeker tot december 2022 laat Europa haar landbouwers toe om Roundup te gebruiken. Toch beveelt de HGR aan dat dat zo snel mogelijk moet worden stopgezet, ‘bij voorkeur voor 15 december 2022, het einde van de looptijd van de vergunning’. Daartoe moet er een aanvaardbaar alternatief gevonden worden, hetzij een andere chemische stof, hetzij niet-chemische methoden voor onkruidbestrijding.
Blik richting Europa
Voor de Hoge Gezondheidsraad is er geen tijd te verliezen om aan een afbouwplan te werken, iets wat idealiter op Europees niveau zou gebeuren.
Ook minister van Landbouw Hilde Crevits kijkt vooral richting Europa voor beslissingen rond de stof. ‘De markttoelating van werkzame stoffen in gewasbeschermingsmiddelen, waaronder glyfosaat, is geharmoniseerd op het niveau van de Europese Unie’, verklaart ze in een reactie via mail. ‘Als één lidstaat, of regio binnen die lidstaat, zelf een bepaalde stof verbiedt voor toepassing op landbouwgronden, dan zou dat niet verhinderen dat ingevoerde voedingsmiddelen uit andere lidstaten die wel met de bewuste stof werden behandeld, gekocht en geconsumeerd kunnen worden.’
‘Ik heb vertrouwen in de wetenschappelijke procedure die de EU volgt om stoffen toe te laten of te verbieden’, klinkt het nog, ‘en deel de visie dat werkbare en duurzame alternatieven nodig zijn om de toekomstige voedselvoorziening te blijven garanderen. Dit geldt ook voor stoffen als glyfosaat.’
Vertraging door corona
De HGR had in januari al een advies klaar, maar wilde dat niet meteen publiceren ‘omwille van de algemene en terechte aandacht voor de corona-epidemie waarin de HGR ook adviezen heeft verleend. Nu is het echter tijd om naar de toekomst te kijken en de kans van het noodzakelijke economische herstel aan te grijpen om ervoor te zorgen dat een duurzamere economie wordt opgebouwd waarin glyfosaat geen plaats meer heeft’, luidt het.
