Slecht nieuws voor Bart De Wever: Di Rupo bevestigt coalitie PS en CDH in Wallonië en Brussel

De PS en CDH hebben een akkoord bereikt om samen een Waalse regering te vormen. In Brussel schuift de FDF mee aan tafel. Dat zou de vorming van een centrum-rechtse federale regering voor informateur De Wever kunnen bemoeilijken.

PS en CDH hebben een akkoord bereikt om samen regeringen op de been te brengen voor Wallonië, Brussel en de Franse gemeenschap. In Brussel nemen ze er het FDF bij. Dat heeft titelvoerend PS-voorzitter Elio Di Rupo bevestigd op een persconferentie. In de komende weken zullen ze de inhoudelijke afspraken verder concretiseren.

Daarmee neemt de PS informateur Bart De Wever (N-VA) in snelheid. Hij wilde graag een centrumrechtse federale coalitie op de been brengen door de CDH van de PS af te scheuren. Dat lijkt niet gelukt. Aangezien bijna alle partijen de voorkeur geven aan symmetrische coalities, lijkt het onwaarschijnlijk dat de CDH in een federale regering zonder PS zal stappen.

Het nieuws over het akkoord kwam toch sneller dan verwacht. Brussels PS-kopstuk Laurette Onkelinx had immers pas nog laten verstaan dat ze zich na het afwerken van een haar eerste gespreksronde nu aan haar verslag zou wijden.

Progressieve coalitie

Het is logisch dat de PS met het cdH in zee gaat, en dus niet met de liberalen van de MR, zo liet Di Rupo verstaan. “We hebben gekeken naar de convergenties en dit is coherent met wat gezegd is tijdens de campagne”, onderstreepte hij. “We hebben altijd onze voorkeur uitgesproken voor een progessieve coalitie.”

Voor de MR is de as PS-cdH alvast een stevige streep door de rekening. Nog los van de impact op federaal niveau, verdwijnen de Franstalige liberalen op regionaal niveau opnieuw in de oppositie. Een stevige klap, aangezien ze er al sinds 2004 niet meer aan de bak komen.

Nu nog eens vijf jaar zonder regeringsdeelname dreigt de interne spanningen binnen de partij opnieuw op scherp te stellen. Minstens in Wallonië zou een liberale deelname nochtans niet onlogisch zijn, aangezien de MR er zes zetels bij won.

Winnaars

Di Rupo beklemtoonde evenwel dat de as PS-cdH allerminst ingaat tegen de wens van de kiezers. De PS is de eerste partij in Wallonië, Brussel en de Franse gemeenschap, zo bracht hij in herinnering. “In Wallonië won de PS er een zetel bij, in Brussel twee. Je kan altijd iets interpreteren, maar het minste wat je kan zeggen, is dat we bij de winnaars horen”, aldus de premier in lopende zaken.

In Wallonië halen PS en cdH samen een duidelijke meerderheid van 43 zetels op 75. Dat het FDF er niet bij is, spreekt voor zich. De federalisten van Olivier Maingain haalden immers geen enkele zetel binnen in het Waalse Parlement. Een voortzetting van de huidige olijfboomcoalitie met PS, cdH en Ecolo was evenmin evident of noodzakelijk, met Ecolo dat terugviel van 14 op 4 zetels.

Regeerakkoord

Ook in het parlement van de Franse gemeenschap, samengesteld uit leden van het Waalse en het Brusselse parlement, halen PS (36) en cdH (16) zonder de drie zitjes van het FDF een meerderheid van 52 zetels op 94. In Brussel is het FDF dan weer wel nodig voor een meerderheid. PS en cdH haalden er samen 30 van de 72 Franstalige zetels binnen, het FDF 12. Samen geeft dat met 42 op 72 zetels eveneens een comfortabele meerderheid.

Aan Nederlandstalige kant heeft Open Vld intussen trouwens bevestigd dat het met sp.a en CD&V in zee wil in Brussel. Op elk van de niveaus zullen zaterdag gesprekken starten over een inhoudelijk regeerakkoord. “PS, cdH en FDF willen een ambitieus en coherent project uitbouwen voor alle Walen en Brusselaars, en dat in een budgettair verantwoord kader”, klonk het op de persconferentie.

“Eerste prioriteit is de creatie van jobs en economische activiteit”, aldus Di Rupo. “We willen het economisch herstel in Wallonië en Brussel accentueren en de sociale cohesie versterken, om zo de welvaart van alle Walen en Brusselaars veilig te stellen.”

Voor de Franse gemeenschap ligt de klemtoon dan weer op onderwijs. Een deadline leggen de nieuwbakken partners zichzelf niet op. “PS, cdH en FDF willen zo snel mogelijk regeerakkoorden sluiten”, klonk het nog. Op de vraag of hijzelf Waals minister-president zal worden, hield Di Rupo de boot af. Eerst moeten de regeerprogramma’s worden geschreven, de partijen moeten die goedkeuren en nadien beslissen ze over welke mannen of vrouwen deel uitmaken van de regering, legde Di Rupo uit. “Ik blijf vastberaden mijn verantwoordelijkheid nemen als premier” in lopende zaken, luidde het.

Bart De Wever

“De centrumrechtse coalitie waar Bart De Wever op federaal niveau van droomde, wordt nu heel erg moeilijk”, zegt politicoloog Nicolas Bouteca (UGent). “MR zal vandaag wellicht meer zin hebben gekregen om te onderhandelen met N-VA, maar cdH minder dan ooit”, vult zijn collega Dave Sinardet (UA en VUB) aan. “De poging van De Wever om een centrumrechtse regering op de been te brengen is mislukt.”

Volgens beide professoren zullen de onderhandelingen over een Vlaamse regering nu snel worden opgestart. “Mogelijk kan er dan een federale regering worden gevormd in symmetrie met de regering in de eigen taalgemeenschap”, denkt Bouteca. “Dat zou kunnen neerkomen op CD&V, N-VA, PS en cdH. Het is heel lang geleden dat er nog een federale regering met vier partijen is gevormd.”

Staatshervorming

Sinardet sluit het scenario niet uit, maar verwacht in dat geval een groot conflict met de achterban van N-VA. “Die heeft de staatshervorming al moeten inslikken en zou nu dus moeten leven met een samenwerking met PS.”

Dan is de klassieke tripartite een realistischer oplossing. “N-VA zou dan een Vlaamse regering kunnen vormen met CD&V, dat is op zich geen slecht scenario voor de partij”, denkt Sinardet. “Voor CD&V is zulks wel bijna een horrorverhaal. N-VA zal de Vlaamse regering willen gebruiken om federaal oppositie te voeren en CD&V zit geprangd tussen beide niveaus.”

De keuze van mogelijke coalitiepartners in Wallonië, Brussel en de Franse gemeenschap staat volledig los van de onderhandelingen voor een federale regering. Dat hebben PS-kopstukken Paul Magnette, Elio Di Rupo en Laurette Onkelinx en cdH-voorzitter Benoît Lutgen althans verklaard.

Lutgen stelde dat de gewesten een eigen realiteit vormen met hun eigen configuratie. “De federale informateur zet zijn werk voort. Het ene is niet verbonden met het andere”, aldus Lutgen.

Eenzelfde geluid weerklonk bij de PS. “Elk niveau heeft zijn eigen logica. Daar hebben we gezocht naar convergenties. Dit betekent niet dat de keuze voor het federale niveau al gemaakt is. Wij werken elk op ons eigen ritme”, aldus Magnette, die eraan toevoegde beschikbaar te zijn als de informateur zijn partij uitnodigt.

De N-VA reageert niet op de coalitievorming langs Franstalige kant.

Vlaamse regering

Het Vlaams ondernemersnetwerk Voka wil dat er snel een Vlaamse regering op de been wordt gebracht, los van de federale regeringsvorming. “Als we nu willen dat de Vlaamse partijen een sterke onderhandelingspositie verwerven voor de federale onderhandelingen, dan moeten ze los van de federale onderhandelingen zo snel als mogelijk een sterke Vlaamse regering vormen”, stelt Voka in een reactie op de aankondiging van PS en cdH om samen een Waalse regering en samen met het FDF een Brusselse regering en een regering voor de Franse gemeenschap te vormen.

Voka wil daarom dat de Vlaamse partijen er “spoed” achter zetten. De organisatie wil dat er “uiterlijk tegen 11 juli een Vlaamse regering van start moet gaan”. “Er is ook een sterke Vlaamse meerderheid nodig om een draagvlak te creëren voor diepgaande sociaal-economische hervormingen. Want als we de welvaartstaat willen behouden, moeten we hervormen om de groei aan te zwengelen”, klinkt het.

(AVE/EE)