‘Schreven homofobe trollen maar zulke uitstekende essays als J.K. Rowling!’

Is J. K. Rowling écht transfoob?

Allicht net als u heb ik voor de zomer enkel de krantenkoppen gelezen die over J.K. Rowling verschenen, zonder er verder veel aandacht aan te schenken. Rowling is de schrijfster die met Harry Potter mijn generatie leerde wat goed en kwaad is. Hoe kan zij in hemelsnaam transfoob zijn? Maar er bleef nadien al wel iets van hangen. Zeker toen ze dat briefje in Harper’s ondertekende over vrijheid van meningsuiting, begon ik te denken dat er misschien toch iets niet in de haak was. Vorige week gaf Rowling een mensenrechtenprijs terug waarvan de organisatrice haar ‘ontsteltenis’ had geuit over de ‘zeer verontrustende’ statements van de auteur.

Ik zou willen zeggen dat ik me wat heb ingelezen in de kwestie-Rowling, maar dat is moeilijk hard te maken. Terwijl er inderdaad online honderden artikels te vinden zijn over haar uitlatingen, gaan die allemaal terug tot verbazingwekkend weinig materiaal, oftewel ongeveer vijf tweets en een like. In één tweet verdedigde ze een vrouw die ontslagen werd vanwege haar standpunten over transmensen, en in een andere tweet maakte ze een grap over een artikel dat het over ‘mensen die menstrueren’ had. ‘Ik ben er zeker van dat we daar vroeger een woord voor hadden. Kan iemand me helpen’, vroeg Rowling zich op Twitter af. Ter verduidelijking stuurde ze daar nog drie tweets achteraan. (In 2018 likete Rowling, naar eigen zeggen per ongeluk, een tweet waarin transvrouwen ‘mannen in jurken’ worden genoemd.)

Tot zover de bijdragen van J.K. Rowling aan het transdebat die Twitter deden ontploffen. Nu ontploft Twitter wel enkele keren per dag, maar er waren deze keer serieuze naschokken te voelen in de echte wereld. Daniel Radcliffe – ook geen slechte jongen – zag zich genoodzaakt om zich in een statement tegen Rowling uit te spreken, net als nog meer acteurs die in producties van haar meespeelden. Bang – ik kan niets anders verzinnen – om zelf achtervolgd te worden.

Enkele dagen later publiceerde Rowling een lang essay over haar ideeën over transmensen. Terwijl ze het daarmee volgens activisten alleen maar erger maakte, kon ik enkel denken: schreven homofobe trollen maar zulke uitstekende essays! Haar belangrijkste opmerking gaat over de betekenis van het biologische geslacht van mensen. Transactivisten vinden louter genderidentiteit van belang, terwijl Rowling gehecht is aan het vrouwelijke geslacht. Ze wil dat niet zomaar afgeven aan elke man die zegt zich een vrouw te voelen – het is, onder meer, haar eigen verleden van huiselijk geweld en seksuele aanranding door mannen dat haar daartoe brengt. Het is werkelijk doodeenvoudig om op zijn minst begrip te hebben voor dat standpunt. Het is angstaanjagend dat zoiets blijkbaar voor velen niet meer lukt.