‘Schieten uit de heup, en dan nog met losse flodders, is het handelsmerk van het blauwe fabriekje’

Jean-Marie Dedecker heeft geen goed oog in het voorstel van Bart Tommelein (Open VLD) om de regels voor woonleningen te versoepelen. ‘Geschiedenis is geen tijdverdrijf voor achteromkijkers en kamergeleerden. Het kan ook een waarschuwing inhouden voor het heden.’

De N-VA bepaalt met een populistisch ellebooggevoel de politieke agenda, tot grote frustratie van haar coalitiepartners Open VLD en CD&V, die zich tevreden moeten stellen met de kruimels in het debat. Telkens in de verdediging, zelden in de aanval. Op elk van elkaars slakken wordt dan ook maar een kilo zout gelegd.

Onze Vlaamse minister van Financiën en Energie, Bart Tommelein, staat ’s morgens op en groet de dingen. Meer marketeer dan minister, meedeinend op de waan van de dag, met steekvlampolitiek huilend met de windrichting. In de voormiddag pleiten voor een 100% woonlening en ’s avonds de energielening op de schop.

Bart is vorige week bevallen van een idee waarvan de houdbaarheidsdatum al jaren overschreden is. Hij wil dat iedereen een huisje en een tuintje bezit, en wie daarvoor de centen niet heeft, moet dan het volledig kapitaal voor de aanschaf van zijn stulpje maar kunnen lenen bij een bank, desnoods met een staatswaarborg of met een door de overheid gewaarborgde verzekering. Op zich een nobel kattenbelletje, alleen kent Tommelein zijn geschiedenis niet. Zijn slakkenhuisje bezwijkt onder het strooizout.

Tommeleins recept van hypothecaire leningen met staatswaarborg werd al een keer toegepast door de Amerikaanse “sociale huisvestingsmaatschappijen” Fannie Mae en Freddie Mac. Het leidde tot de grootste economische crisis sedert WO II. Eventjes terug in de tijd. Wie het verleden niet kent? begrijpt het heden niet. De zelfverklaarde Kennedy van Oostende zou toch eventjes de Amerikaanse geschiedenis moeten doornemen. Hij kan ook een korte synthese lezen in het boek “Crapule de luxe” van Walter Baeyens. Zo’n vijfendertig jaar geleden, op 15 oktober 1982, ondertekende president Ronald Reagan in de Rozentuin van het Witte Huis de Garn-St. Germain Act. Dat betekende dat de spaarbanken, de “Savings & Loan”- banken, toegang kregen tot de vrije markt en ontdaan werden van hun keurslijf aan strikte regels. Dit was nog niet het ergste. De Amerikaanse Staat stelde zich daarenboven ook borg voor de verliezen van die spaarbanken via het FSLIC, the Federal Savings and Loan Insurance Corporation. Het hek was meteen van de dam. Miljarden dollars aan spaargelden gingen in rook op, begin jaren negentig was het bedrag al opgelopen tot 500 miljard dollar. De zwendel werd zo groot dat het de staat 35 miljoen dollar per dag kostte en dat de FSLIC zelf insolvabel werd.

Vele S&L-banken werden overgenomen door multinationals die de bankschulden van hun bedrijfswinsten mochten aftrekken, en de gewone belastingbetaler werd weerom de klos. Hun winst werd opgepot in fiscale paradijzen en dito off-shore-constructies. De regering zette dan maar de RTC op, de Resolution Trust Corporation, die de liquidatie van de restanten van de S&L-banken moest organiseren. Niet minder dan 747 dergelijke banken werden door de RTC geliquideerd of samengesmolten. In de activa van die probleembanken vond RTC zo’n 120.000 onroerende goederen terug en de eraan gekoppelde hypothecaire leningen. De zwendel met hypotheken die gedekt waren door de staat via Fannie Mae en Freddie Mac was een hallucinante frauduleuze constructie en leidde tot een vastgoedbubbel. Om ze toch te kunnen recupereren werden tienduizenden probleemleningen gebundeld, en voorzien van AAA-stempel als Collateral Debt Obligation (CDO’s) doorverkocht aan niets vermoedende banken en investeerders. Zo slaagde de Amerikaanse staat erin bijna 400 miljard dollar te recuperen uit de S&L-puinhoop. Maar met deze frauduleuze manipulaties met toxische pakketten, junk bonds en gebundelde suprime-hypotheken legde ze de basis voor de bijna fatale economische en financiële crisis van 2007-2008.

Tommelein zou zich nochtans moeten herinneren dat die CDO-hype Fortis en Dexia op de knieën kreeg met een miljardenkost voor onze burgers, en dat de oplichters van Arco ook nu nog aan de kassa willen passeren om hun bedrogen klanten met geld van de belastingbetaler te vergoeden. Geschiedenis is geen tijdverdrijf voor achteromkijkers en kamergeleerden. Het kan ook een waarschuwing inhouden voor het heden, alleen willen sommige politieke roeptoeters het nooit leren.

Zelf ben ik nog bankier geweest, Bart trouwens ook, bij Anhyp en AXA. Het was toen een gouden regel dat je maximum een derde van je maandelijks gezinsinkomen mocht spenderen voor je onroerende aankoop, zoniet kwam zowel je solvabiliteit, als je afbetalingscapaciteit en je portemonnee in gevaar. Hoe soepeler de mogelijkheid om te lenen, hoe meer kandidaat-kopers er zijn en hoe duurder de prijzen worden. Het voorstel van Tommelein is dus inflatoir en drijft de woningprijzen op. We zijn samen met de Spanjaarden en de Hongaren, Europees kampioen in woningbezit. Meer dan 70 procent van de Vlamingen is eigenaar van zijn eigen stulpje. Gelukkiglijk, want door onze lage pensioenen is de armoede groot bij gepensioneerden die geen eigen huisje bezitten en de huurmarkt op moeten. Wie met de huidige historisch lage intrest (zelfs nul rente) echter geen woninglening heeft aangegaan, wil het niet of kan het niet.

Oververhitting

Het Internationaal Monetair Fonds en de OESO waarschuwen nu al voor oververhitting. Zo’n 45% van de hypothecaire leningen die de laatste paar jaar afgesloten werden oversteeg al 80% van de aankoopprijs, sommige zelfs 100%. Van zodra de rente stijgt of herzien wordt ontploft de afbetalingscapaciteit, en staan Freddie en Fannie aan de deur met de deurwaarder aan hun hand. Ik krijg pukkels van ideologische kameleons met hun afkondigingspolitiek. Lui die de perceptie belangrijker vinden dan de inhoud, en met een wijwaterhoofd de grootste onzin uitkramen als het maar aandacht oplevert.

Schieten uit de heup en dan nog met losse flodders is blijkbaar het handelsmerk van het blauwe fabriekje. Toen de subsidiëring van de Diyanet-moskee in Beringen door minister Homans van de N-VA op de agenda werd geplaatst, was Open VLD voorzitter Gwendolyn Rutten er bijvoorbeeld onlangs als de kippen bij om de financiering van alle godsdiensten af te schaffen. Dat iedereen betaalt voor zijn eigen God is op zich een lovenswaardig initiatief, maar uit de mond van Gwendolyn klinkt het toch maar hol. Ze zit opgehokt in een coalitie met de conservatieve N-VA en de katholieke CD&V, en daar is het kerkelijk gewoonterecht nog heilig. Bij de Vlaams-Nationalisten zijn er nog een groot aantal flaminganten die het AVV-VVK (Alles Voor Vlaanderen-Vlaanderen voor Kristus) hoog in het vaandel voeren, en de Christelijke Volkspartij zit op de financiële relieken van de kerk als een bok op zijn haverkist. Een soepjurk mag, als het maar de onderrok blijft van een soutane.

Profileringsdrang

Toen enkele jaren terug de collectieve verontwaardiging groot was omdat de pederast Roger Vangheluwe bij de Madala-nonnetjes in Ferté-Imbault aan de Loire van zijn riant bisschoppelijk overheidspensioen kon blijven genieten, struinde Gwendolyn alle tv-programma’s af om te preken voor een nieuw verloningssysteem voor de bedienaars van de eredienst. Haar wettelijke profileringsdrang verdronk toen ook al in het wijwatervat.

Rutten gaat dezer dagen de boer op voor haar Ronde van Vlaanderen, maar het blauwe fabriekje is een kippenren, waar niemand nog opkijkt van zijn portie maïs. Terwijl Gwendolyn in haar nieuw boek ‘Nieuwe vrijheid’ propageert dat je met de Saoedische dictators geen zaken moet doen, slooft minister Alexander De Croo zich uit om onze kaviaardiplomaten uit de wind te zetten die de misogyne Saudi’s in de VN-vrouwenrechtencommissie hebben gestemd. Dat is alsof je ex-bisschop Vangheluwe zou benoemen in de Raad van Bestuur van Kind & Gezin.