‘We moeten migranten screenen aan de Europese buitengrenzen’, zegt staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V).
‘Het is crimineel dat er al twintig jaar niets gebeurt.’ Sammy Mahdi (CD&V) veert recht wanneer hij over het nieuwe migratiewetboek spreekt. Het is de staatssecretaris menens: binnen deze legislatuur moet en zal de nieuwe wetgeving er liggen, waardoor de procedures voor asielzoekers versnellen. ‘Er zijn mensen die jarenlang in beroepsprocedures zitten en bij iedere tussenbeslissing opnieuw in beroep gaan’, zegt hij. ‘Absurd, maar ze hebben er recht op. Weet u dat er wetsartikelen zijn die verwijzen naar artikelen die niet bestaan?’
Uw voorganger Theo Francken (N-VA) beloofde ook een nieuw migratiewetboek. Tevergeefs.
Sammy Mahdi: Toen ik begon als staatssecretaris heb ik in de bouwwinkel een grote schaar gekocht om het lintje voor het nieuwe wetboek door te knippen. (geërgerd) Er lag nog helemaal niks! Dat is hallucinant. Wij zijn er volop mee bezig, het moet er zo snel mogelijk komen.
Ook tijdens de zomermaanden zit u niet stil. Recent kondigde u aan geen bootmigranten uit Italië te willen overbrengen op ad hocbasis. Nochtans vragen de Italianen dat uitdrukkelijk. Zij krijgen de volle laag.
Mahdi: De volle laag? België ontvangt jaarlijks drie keer meer asielzoekers dan Italië. Twee op de drie bootmigranten die in Italië aankomen, hebben geen recht op internationale bescherming. Maar wij zouden hen wel moeten opvangen en nadien proberen terug te sturen? Bonne chance. Alleen het nieuwe Europese migratiepact zal werken. Iedereen die naar Europa komt moet gescreend worden aan de buitengrenzen.
Ierland was bereid om tien migranten over te nemen van Italië. Vele kleintjes maken een grote.
Mahdi: En een week later arriveren er opnieuw honderden boten. We doen niet anders dan brandjes blussen. Naast screenen aan de grenzen, moeten we ook mensen kunnen terugsturen. Europa verzwakt zichzelf. We zouden met zijn allen één boodschap moeten verkondigen tegen landen als Marokko, Algerije en Irak. ‘Jullie willen jullie onderdanen niet opnemen? Oké, dan gaan jullie dat economisch voelen.’ Tegelijk moeten we goede relaties opbouwen met landen die wél correct zijn.
Hoe is de toestand in het Middellandse Zeegebied?
Mahdi:We moeten goed opletten. De situatie in Afghanistan is zorgwekkend. We stuurden met een aantal lidstaten een brief naar de Europese Commissie om te vermijden dat we een crisis als die van 2015 meemaken. Ons migratiesysteem is te broos.
U wilt de Turkijedeal, in 2016 bedoeld voor de opvang van Syrische vluchtelingen, uitbreiden met Afghanen. U zult dan geld moeten ophoesten aan de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Mahdi:Opvang heeft een prijskaartje.95 procent van alle vluchtelingen leeft in de regio, we moeten die landen dus ondersteunen. Trouwens, we spreken niet alleen met regeringshoofden, maar ook met internationale organisaties. Bij de Turkijedeal gingen vele miljarden naar de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties. Het belangrijkste is dat de opvang van Afghanen in de regio degelijk genoeg is, zodat ze niet moeten doorreizen naar Europa.
Terug naar eigen land. Volgens de N-VA is er een nieuwe modetrend bij uitgeprocedeerde asielzoekers: een PCR-test weigeren. Zo kunnen ze niet op het vliegtuig worden gezet. Dit jaar konden 91 mensen zo in België blijven.
Mahdi:Ik ben al een tijdje bezig met een wetsontwerp waarmee de PCR-test wordt verplicht voor hen, maar dat is allesbehalve vanzelfsprekend. Duitsland doet het al en Nederland denkt er ook over na. Covid-19 mag geen excuus zijn om je niet aan de regels te houden. Er zijn mensen met een crimineel verleden bij, we moeten hen kunnen uitwijzen.
Tijdens de regeringscrisis viel op hoezeer Vooruit u bleef steunen, terwijl zusterpartij PS dreigde uit de regering te stappen zodra er een dode zou vallen, net als Ecolo. Lag de breuklijn tussen Vlamingen en Franstaligen?
Mahdi:(wikt zijn woorden) Het programma van Vooruit is niet dat van de PS. Er is ook een verschil in debatstijl. Als ik op straat met de gemiddelde Waal over de hongerstaking praat, krijg ik exact hetzelfde te horen als in Vlaanderen. In de politieke debatten voel je wel het verschil met de zuiderse debatcultuur, die vaak over grote principes gaat. Vlamingen zijn concreter: wie zijn die hongerstakers, hoelang zijn ze hier al? Dan is het frustrerend dat zelfs de pers spreekt over ‘asielzoekers’. Nee, het gaat niet om mensen die nood hebben aan bescherming, ze vragen het zelfs niet.
Wat is de stand van zaken bij de hongerstakers?
Mahdi: De 475 hongerstakers zijn van plan om hun individuele dossiers in één pakket in te dienen.
Volgens critici is er geen sprake van collectieve regularisatie, maar wel van een collectieve individuele regularisatie.
Mahdi: O, maar ik ben blij dat de oppositie concrete percentages vraagt van de erkenningsgraad. Zo zal iedereen zien dat de regels zijn wat ze zijn. In mijn gesprekken met de hongerstakers ben ik altijd eerlijk geweest. Mijn beleid moet rechtvaardig zijn. Wat maakt dat zij meer recht zouden hebben op regularisatie dan zij die geen kerk bezetten?
Een simpele vraag: zijn de dossiers van de hongerstakers prioritair behandeld?
Mahdi: Ja. Ze behoren tot de prioritaire groepen. Ik heb hen wel gewaarschuwd: de kans is groot dat ze heel snel een ‘nee’ krijgen.
Heeft de hongerstaking dan niet toch geloond?
Mahdi: Omdat ze een paar maanden minder moeten wachten op hun antwoord? Als dat ervoor heeft gezorgd dat de staking ophield en niemand stierf, dan kan ik ermee leven. Nogmaals: er komt geen collectieve regularisatie en er komen geen criteria voor erkenning.
Wie heeft de monden van die mensen toegenaaid?
Mahdi: Goede vraag. Ik hoop dat degenen die dat gedaan hebben zichzelf in de spiegel kunnen kijken. Ik zou het niet kunnen.
Hoe was het voor u als jonge politicus om aan de basis van een politieke crisis te liggen?
Mahdi:(denkt lang na) Ik heb moeite gehad om die te begrijpen. Het is een heel emotioneel onderwerp, mensen dreigden te sterven. Ik snap dat partijvoorzitters hun eigen standpunten vertolken. Maar een regering heeft een verantwoordelijkheid.
Had dat vermeden kunnen worden?
Mahdi: Binnen de regering vroeg men mij wat de gouden formule was om de hongerstaking te beëindigen. Ik heb tot drie keer toe gezegd: een regering waarin iedere partij zegt dat het niet zal werken. Valse hoop was het enige wat de crisis gaande hield. Het duidelijke standpunt van premier Alexander De Croo (Open VLD) heeft drama’s vermeden. Maar de hongerstaking had niet zo lang geduurd als de regering met één stem had gesproken.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
