Roularta-oprichtster Marie-Thérèse De Clerck overleden

Maandag is in Moorslede Marie-Thérèse De Clerck overleden. Ze was de weduwe van Willy De Nolf, met wie ze in 1954 samen Knack-uitgever Roularta oprichtte.

Als redacteuren van Knack het in de verre jaren tachtig van de vorige eeuw over de moeder van hun baas Rik De Nolf hadden, noemden ze haar vaak ‘moeder Thérèse’. Dat was niet respectloos bedoeld. Ze had per slot van rekening met haar man Willy De Nolf de drukkerij-uitgeverij Roularta gebouwd, dat hun mooie blad uitgaf. Roularta, van ‘Roulers‘ en ‘art‘ – Roeselare en kunst. Willy en Marie-Thérèse De Nolf-De Clerck, zoals ze voluit heette, waren een beetje toevallig in het uitgeversvak gerold. Willy was advocaat en Thérèse vertelde een redacteur van Knack ooit over haar eerste stappen in het professionele leven. Haar vader, een vlasboer, stuurde haar als jonge vrouw met een vrachtwagen en zonder nog maar een fatsoenlijke wegenkaart van Limburg tot in Frans-Vlaanderen naar boeren om er vlas op te halen.

In 1954 verliet Willy de balie in Kortrijk en nam in Roeselare het huis-aan-huisblad Advertentie en het weekblad De Roeselaarse Weekbode over. Hij bleef meester Willy tot zijn onverwachte dood in 1981. Maar tegen die tijd had hij met De Streekkrant in Vlaanderen een keten huis-aan-huisbladen uitgebouwd en had hij van De Weekbode een regionaal informatieblad gemaakt, dat edities zou krijgen in de hele provincie West-Vlaanderen. Begin jaren zeventig zetten Willy en Thérèse De Nolf met de lancering van Knack de stap naar Brussel. Ze werkten op die manier sinds het midden van de jaren vijftig naarstig aan de groei van een van de meest succesvolle Vlaamse bedrijven van de tweede helft van de 20^e eeuw.

De rol die Thérèse daarin speelde, kan niet worden onderschat. Ze vormde een twee-eenheid met haar man en het zakendoen zat haar in het bloed. Haar broer was de bekende, volgens sommigen beruchte, Roger De Clerck, die met Beaulieu een textielimperium uit de grond stampte. Thérèse was na de dood van Willy in 1981 geruime tijd voorzitter van de raad van bestuur van Roularta, maar daarvoor had ze eigenlijk niet echt een omschreven functie in het bedrijf of nog maar een eigen kantoor. Dat was ook niet nodig: ze wás het bedrijf. Hr-directeur van Roularta en kleindochter Katrien De Nolf: ‘Ze ging overal rond en dook op waar ze nodig was. Ze wist altijd welke woorden mensen nodig hadden op welk moment.’

Het was een vorm van bedrijfsvoering die niet in handboeken wordt beschreven, maar die helemaal paste in de traditie van het West-Vlaamse familiebedrijf dat ze van klein tot groot hielp groeien. ‘Hoe beter de mensen,’ zei Thérèse dan, ‘hoe beter het bedrijf.’ Maar die mensen moesten wel aan de slag. Er heerste en heerst in het bedrijf een doe-cultuur: een mens kan een fout maken, maar er moet worden voortgedaan. Dat soort positivisme kenmerkt, volgens Katrien De Nolf, de drive die haar grootmoeder in het bedrijf bracht.

Als Willy en Thérèse De Nolf bij de lancering van Knack het advies van marketeers hadden gevolgd, was het blad er wellicht nooit gekomen. Ze volgden hun buikgevoel en spraken hun gezond verstand aan, vergaderden in groezelige kantoortjes en chique restaurants. Het was een tijd van economische tegenspoed, maar informatiemagazines deden het overal goed. Willy en Thérèse wilden in Vlaanderen een blad maken, zoals Elseviers Weekblad in Nederland en L’Express in Frankrijk. Ze reisden van Amsterdam naar Parijs en stuurden zoon Rik naar New York om daar te leren hoe Newsweek in elkaar zat. Newsweek noemde zichzelf toen ‘the magazine for thinking people‘. Knack werd ‘het blad voor mensen die denken‘.

Het was prettig om voor dat bedrijf te werken. Medewerkers kregen gemakkelijk het idee dat er veel mogelijk was. Buitenstaanders keken er vaak van op dat nieuwe projecten zonder veel voorbereiding of studie in de markt werden gezet. Nieuwe bladen kregen vorm op de werkvloer. Die avontuurlijke manier van ondernemen gaf journalisten een mate van vrijheid die elders ongewoon was. Ze hadden ook het enorme voordeel dat bladen zoals Knack en Trends politiek en financieel ongebonden konden werken. Ze kregen van hun bazen alleen deze richtlijn mee: wat er staat, moet juist zijn. En alle standpunten moeten aan bod komen.

Thérèse De Nolf bleef haar bladen tot op hoge leeftijd volgen en lezen. Het gebeurde dat een journalist haar aan de telefoon kreeg om over een artikel te praten of om hem of haar op een artikel te wijzen dat elders was verschenen. Ze wist: ‘Er is in een onderneming niks schoners dan mensen met passie.’ Aan passie voor haar bedrijf had zij alvast geen gebrek. Thérèse De Nolf stierf thuis in Moorslede. Ze werd 93 jaar.