‘Roeien met de riemen die we hebben? Dat is niet goed genoeg, meneer de minister’

De sociale sector staat onder druk, want er is nu eenmaal te weinig geld om genoeg personeel te betalen. ‘Daardoor dreigen meer mensen af te dwalen in de richting van depressies, burn-outs, suïcide, verslaving, misdaad ook’, schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman.

Het verhaal van Matteo, de jongen met het rode haar uit Harelbeke die op school wordt gepest, heeft alles weer naar boven gehaald. Dat vertelde een vader me een paar dagen geleden. Zijn dochter E. heeft ook jarenlang pesterijen moeten ondergaan, van het derde leerjaar tot halfweg de middelbare school. Niet wegens haar haarkleur, maar omdat ze loenst. Tegen de tijd dat ze twaalf was, wilde ze niet meer naar school. Elke ochtend verging ze van de buikpijn, elke avond zat ze huilend op haar kamer. Tegen de tijd dat E. veertien was, begon ze steeds minder te eten en zei ze dat ze niet meer wilde leven. ‘We waren in paniek’, zegt haar vader. ‘De schooldirectie had het CLB al een paar keer om hulp gevraagd. Daar deden ze wat ze konden, maar de dienst was zwaar onderbemand. Na drie lange maanden op de wachtlijst, kon onze dochter uiteindelijk bij een Centrum Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) terecht. Heel langzaam kregen we toen weer hoop.’

E. studeert ondertussen al een paar jaar aan de universiteit, haar loensende blik wordt nu sexy bevonden en ze geniet met volle teugen van het leven – volgens haar vader zelfs een beetje te veel. Voor hem is er geen twijfel: de psychologen van het CGG hebben zijn dochter gered. Hoe vaak ik dat al niet heb gehoord. Van een moeder die me bezwoer dat haar zoon die op het verkeerde pad was gesukkeld door een straathoekwerker werd gered. Van een dochter die ervan overtuigd is dat het crisisteam dat aan huis kwam haar bijwijlen zwaar psychotische moeder heeft gered. Ik sprak ook met een grootmoeder die me vertelde hoe de alerte medewerkster van een Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW) haar twee kleinkinderen uit de handen van hun agressieve stiefvader heeft gered. De vrouw van een man met jongdementie schreef me dan weer dat de sociaal assistente met wie ze geregeld contact had haar de kracht gaf om te blijven doorgaan. Ik interviewde zelfs een pedofiel die gelooft dat het door één bepaalde hulpverlener is dat hij nooit een kind heeft aangeraakt. Zo kan ik nog wel even doorgaan, maar wellicht bent u er al lang van overtuigd dat straathoekwerkers, maatschappelijk werkers, psychologen en de rest van het personeel uit de sociale sector bijwijlen wonderen doet voor heel wat kwetsbare, verdwaalde en soms ook best gevaarlijke mensen.

Daarom is het simpelweg niet te begrijpen dat er niet extra in die sector wordt geïnvesteerd. Sterker nog: er wordt alsmaar meer bespaard. Natuurlijk zouden de bevoegde ministers het ook liever anders zien, maar ze moeten nu eenmaal roeien met de riemen die ze hebben. Hoe vaak ik dat de voorbije jaren al niet heb gehoord. Dat mensen met een handicap jaren moeten wachten op het geld waar ze recht op hebben en dat noodzakelijk is om een menswaardig leven te kunnen leiden? Jammer, maar we moeten nu eenmaal roeien met de riemen die we hebben. Er komt geen personeel bij in de CAW’s? Inderdaad niet ideaal, maar we moeten nu eenmaal roeien met de riemen die we hebben.

Wel, ik verwacht meer van de mensen die we het privilege hebben gegeven om Vlaanderen en België te leiden. Veel meer. Ik verwacht dat ze nieuwe riemen bricoleren of desnoods met hun blote handen roeien. Maakt niet uit. Wie een grote groep mensen aanvoert – of dat nu door een oase of een woestijn is – moet de hele tijd achterom blijven kijken om te zien of ook de zwakste stappers nog mee zijn. Dat wil zeggen dat ze veel zorg moeten dragen voor diegenen die de mensen aan het eind van de processie bij de hand nemen zodat ze niet instorten, verdwalen of in het water sukkelen. Als onze politici er niet voor zorgen dat die straathoekwerkers, psychologen en sociaal werkers sterk staan, goed worden ondersteund en de waardering krijgen die ze verdienen, zullen meer en meer mensen afdwalen in de richting van depressies, burn-outs, suïcide, verslaving, misdaad ook. Een erg efficiënte besparing lijkt zoiets niet.