Rik Van Cauwelaert en Dave Sinardet meten de schade op: ‘Er zullen koppen rollen’

Voor journalist Rik Van Cauwelaert en politoloog Dave Sinardet was de lockdown van de voorbije weken het meest zichtbare teken van een politieke crisis zonder weerga. Maar voor onze politici moet het echt zware werk nog komen. ‘De coronacrisis dreigt mensen in de armoede te storten die dat nooit voor mogelijk hielden.’

We hebben afgesproken op zaterdagochtend in een verder volkomen leeg Paleis aan de Meir in Antwerpen. Ruimte zat voor social distancing dus. Geen twaalf uur na het einde van de persconferentie van premier Sophie Wilmès (MR) wordt er nog flink nagepraat over haar communicatie, waar het fout is gelopen, en hoe dat meteen leidt tot een kettingbotsing aan overspannen reacties op sociale media. Hoe dan ook hadden Wilmès en de verzamelde ministers-presidenten een kans verkeken om het gezag van de politiek verder te herstellen.

Dave Sinardet: Sophie Wilmès heeft nochtans haar kwaliteiten. Maar het ging wel ontzettend snel voor haar: in enkele jaren tijd werd ze van een schepen in een faciliteitengemeente een eerste minister die het hoofd moet bieden aan een van de grootste crisissen uit onze geschiedenis. Als ik lees hoe haar communicatie wordt vergeleken met de toespraken van de Franse president Emmanuel Macron, vind ik dat eigenlijk potsierlijk. Elke Franse president denkt in zijn diepste binnenste nog altijd dat hij een reïncarnatie van Napoleon of Charles de Gaulle is. Daar hoort een pompeuze stijl en retoriek bij. Als Wilmès zo’n taal zou gebruiken, zou het land haar weglachen: ‘Wie denkt ze wel dat ze is?’

Zijn wij te streng voor onszelf?

Sinardet: Soms wel. Wij beschouwen Nederland als een land met een efficiënt bestuur, geen deelstaten en slechts één landstaal. Maar in deze coronacrisis wordt Nederland gehinderd door… versnipperde bevoegdheden. Niet de regering van Mark Rutte, maar vijfentwintig veiligheidsregio’s zijn de eerste verantwoordelijken bij rampen. Hetzelfde zien we in Duitsland. Als Angela Merkel een knappe toespraak houdt, denken we dat zij het vanuit Berlijn voor het zeggen heeft. Terwijl in werkelijkheid de deelstaten allemaal eigen richtlijnen uitvaardigen. Winkels openden opnieuw aan de ene kant van de straat maar niet aan de andere, omdat er een deelstaatgrens tussen loopt. Het is een klein wonder dat uitgerekend België met zijn versnipperde staatsstructuur wel een coherent nationaal anticoronabeleid kent.

Doet de regering-Wilmès het dan beter dan haar critici beweren?

Sinardet: De regeringsmaatregelen werden ontsierd door ongegeneerd gelobby: dat tuincentra van een machtige organisatie als Aveve (van de Boerenbond dus, nvdr.) mochten openblijven, is toch om je dood te schamen? En het was vorige week ook duidelijk dat de heropstart van de economie voorrang kreeg op het herstel van onze sociale contacten. Dat dreigt het draagvlak voor het lockdownbeleid verder te ondermijnen.

Rik Van Cauwelaert: De MR had Wilmès vorig jaar uitgestuurd om de regering in lopende zaken te leiden, dus tot de verkiezingen. Door omstandigheden blijft de regeringsvorming maar duren, en ineens zit het land in een onwaarschijnlijke crisis. Nu is er geen alternatief meer behalve haar te laten verderdoen. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez heeft de verlenging van Wilmès’ mandaat erg handig kunnen regelen. Dat bewijst hoe zwak deze generatie partijvoorzitters is. Niemand, ook Paul Magnette (PS) of Joachim Coens (CD&V) niet, kon deze wanvertoning verhinderen. Wellicht was Koen Geens (CD&V) een betere premier geweest. Of de kleine De Croo: Alexander heeft de bagage en de persoonlijkheid om het land door de coronacrisis te leiden. Zij kregen de kans niet. Koen Geens mag in de plaats daarvan mondmaskers uitdelen.

Georges-Louis Bouchez is wel the new kid in town: hij heeft branie te over en komt ermee weg ook.

Sinardet: Toch is Bouchez stilaan een probleem voor de MR: de Wetstraattop neemt hem nu al niet meer altijd ernstig. Dat is zijn eigen schuld. In een tijd waarin elke bijeenkomst verboden is, organiseert hij een persconferentie om zichzelf voor te stellen als de nieuwe voorzitter van voetbalclub Francs Borains. Als hij zo verder gaat, leidt Bouchez straks twéé amateurverenigingen. (grijnst)

Van Cauwelaert: Bouchez is een patser. Ik verdenk hem ervan dat hij stiekem aan bodybuilding doet. (lacht)

Intussen blijft Sophie Wilmès nog minstens een half jaar eerste minister. Ze slaagt er zelfs in om in de Nationale Veiligheidsraad Elio Di Rupo (PS) en Jan Jambon (N-VA) te doen samenwerken.

Sinardet: Als de externe druk hoog wordt, is veel mogelijk in België. Ineens blijkt die complexe structuur van de Nationale Veiligheidsraad inderdaad te werken. Dat komt ook omdat de Waalse regering niet moeilijk doet en duidelijk gekozen heeft om op de vlakte te blijven. Alleen Vlaams onderwijsminister Ben Weyts (N-VA) deed zijn best om de aandacht te trekken. Dat de laatste Nationale Veiligheidsraad zo lang duurde, kwam omdat er eerst anderhalf uur is onderhandeld of onze scholen op 15 dan wel op 18 mei zouden heropenen. Dat is een zaak van niks, maar Weyts had die datum al naar voren geschoven in de tv-journaals en bij Gert Late Night. Hij zei wel dat hij zijn plan had afgetoetst met de andere gemeenschappen, maar dat was niet helemaal waar. Weyts had een akkoord op zak met de Vlaamse onderwijswereld, en heeft die afspraak aan de Frans- en Duitstalige Gemeenschap voorgelegd: ‘Gaan jullie akkoord met ons, of niet?’ Dat heeft veel kwaad bloed gezet.

Van Cauwelaert: Daaraan zie je toch dat de federale regering niet goed werkt? Of er opnieuw klassen opengaan op vrijdag 15 dan wel op maandag 18 mei heeft hoegenaamd geen belang voor de kwaliteit van ons onderwijs. Zo’n mineure kwestie moet dus uitgepraat worden vóór de vergadering van de Nationale Veiligheidsraad begint. Voor dit soort klussen beschikken de topministers toch over kabinetschefs en andere sherpa’s? Maar er is geen eensgezindheid, en dus moeten de topministers ook bij zulke futiliteiten zelf de knoop doorhakken.

Ben Weyts wilde natuurlijk niet dat met hem zou gebeuren wat welzijnsminister Wouter Beke (CD&V) was overkomen: dat vanuit Vlaanderen een beslissing van de Nationale Veiligheidsraad wordt afgeschoten. Dat deed Margot Cloet, de topvrouw van Zorgnet-Icuro, met de beslissing om bezoek toe te laten in de woonzorgcentra (wzc’s). Er was niet overlegd met de koepels en de vakbonden.

Van Cauwelaert: Als ik Wouter Beke was, dan had ik mevrouw Cloet veel steviger van antwoord gediend. Wie is eigenlijk verantwoordelijk voor die schandalige toestanden in de woonzorgcentra? Dat bezoekrecht was toch nog maar een kleine compensatie voor de eenzaamheid van al die oude inwoners van onze wzc’s die al weken geïsoleerd worden van hun familie en daarom wegkwijnen. Dat probleem dateert niet van gisteren. Huisdokters die de wzc’s van binnenuit kennen, klagen al langer dat er ’s nachts vaak maar één verzorger aanwezig is, en meestal zelfs geen verpleegkundige. Maar die niet-opgeleide mensen moeten wel medicijnen toedienen.

(scherp) In Humbeek heeft het gemeentebestuur de directie van wzc Den Bogaet aan de kant geschoven en in de plaats zelf een crisismanager aangesteld. Er waren toen al élf doden geteld. De logistieke organisatie van dat wzc was niet helemaal in orde en de opleiding van het personeel liet te wensen over. Wie heeft de voorbije jaren verzuimd om de commerciële wzc’s in het gareel te houden – ik hoorde op tv een zekere Geert Uytterschaut zeggen dat zijn Orpea-groep in heel Europa honderden wzc’s controleert. En wie kneep af en toe een oogje dicht? Mag ik opmerken dat mevrouw Cloet, voor ze voorzitter werd van de koepelorganisatie Zorgnet-Icuro, jarenlang de kabinetschef was van welzijnsminister Jo Vandeurzen (CD&V)?

Sinardet: Ik begrijp inderdaad niet hoe de christendemocraten sommige misstanden hebben laten bestaan in ‘hun’ welzijnssector. Sinds Welzijn in 1981 overgeheveld werd naar de gemeenschappen was dat ministerie veertig jaar lang vrijwel onafgebroken in christendemocratische handen, met als enige uitzondering de paars-groene jaren tussen 1999 en 2004. Vandaar dat de Vlaamse welzijnsstructuren tot vandaag geleid worden door CD&V’ers. Margot Cloet is er maar één van. Karine Moykens, de secretaris-generaal van de Vlaamse welzijnsadministratie, is een andere voormalige kabinetschef van Jo Vandeurzen. Toch lijkt het wzc-beleid niet echt doordrongen van een christendemocratische bekommernis voor de zwakkere medemens.

Van Cauwelaert: Aan Franstalige kant is het minstens even erg. De PS behandelt de oudereninstellingen ook niet met veel zin voor socialistische solidariteit. L’Echo heeft onlangs de coronacijfers uit de Brusselse rusthuizen gepubliceerd. Het is verbijsterend wat zich daar afspeelt.

Sinardet: Het valt ook niet goed te begrijpen dat zo’n thema zo moeilijk boven aan de agenda van de media en de politiek raakt. Welzijn raakt ons toch allemaal? Iedereen heeft wel zorgbehoevende (groot)ouders, overal is er wel een familielid dat nood heeft aan psychologische hulp. Blijkbaar zijn er geen grote lobby’s die de belangen behartigen van de tachtigplussers en de mensen die zorg nodig hebben.

Van Cauwelaert: Ik pleit voor de oprichting van parlementaire onderzoekscommissies naar de woonzorgcentra. Pas dan zullen er lastige vragen worden gesteld aan mevrouw Cloet. Tot nu toe konden de verantwoordelijken van Welzijn zich verschuilen achter ‘de virologen’ en de ‘epidemiespecialisten’. Die tijd is voorbij. Als het erop aankomt, zal worden vastgesteld wie voor welke wantoestand politiek verantwoordelijk was, en dan kan het dat die betrokkenen hun conclusies zullen moeten trekken. Tant pis. Er zullen koppen rollen. Dat zie je zo aankomen.

Ook minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) wordt verantwoordelijk gehouden voor het gebrek aan mondmaskers.

Van Cauwelaert: Het was natuurlijk niet verstandig wat De Block destijds met die mondmaskers heeft gedaan. Wellicht had ze geen andere keuze dan een oude verpieterde voorraad op te ruimen. Alleen had ze moeten zorgen voor een nieuwe stock. Maar laten we eerlijk zijn: wie van ons wilde vijf jaar geleden miljoenen investeren in preventie tegen mogelijke pandemieën? Als Marc Van Ranst op tv verscheen, dacht iedereen: ‘Daar is die kerel weer die ons allemaal een griepspuit wil aansmeren.’ De woonzorgcentra zijn een grotere schande dan de mondmaskertjes.

Sinardet: Het debacle van de woonzorgcentra wijst ook op een crisis in de christelijke zuil. CD&V-minister Koen Geens zit in de Nationale Veiligheidsraad. Hij heeft ervoor gepleit om bezoekers toe te laten in de woonzorgcentra. Dan is het toch logisch dat de anderen ervan uitgaan dat dit standpunt vooraf werd doorgesproken met de Vlaamse zorgsector? Ik begrijp dus wel dat Margot Cloet boos was indien Zorgnet-Icuro niet werd geconsulteerd. Maar haar categorische ‘nee’ was evenmin verstandig. Terwijl oudere rusthuisbewoners sterven van eenzaamheid beperkt zij zich tot de mededeling: ‘Spijtig, maar onze instellingen en ons personeel kunnen nu nog geen bezoek aan.’ Voor een christendemocraat klonk dat bot en weinig empathisch.

Van Cauwelaert: Met wie heeft mevrouw Cloet overlegd toen zij besloot om de beslissing van de Nationale Veiligheidsraad te negeren? Zij belde niet naar Wouter Beke, zij sprak wel met de VRT. Met politici als Louis Tobback (SP.A) zou dat niet waar geweest zijn. Het doet mij denken aan de weigering van Hubert Ansiaux, gouverneur van de Nationale Bank, om in zijn instelling de taalwetten toe te passen. Gaston Eyskens (CVP) was toen eerste minister en riep Ansiaux bij zich: ‘Ik heb een oplossing voor uw probleem. U schrijft uw ontslagbrief en ik aanvaard die.’ Beke had tegen Cloet ook kunnen zeggen: ‘Neem ontslag.’

De CD&V leek de voorbije maanden vooral geobsedeerd door een federale regeringsvorming zonder de N-VA.

Sinardet: Sinds de uitbraak van het coronavirus zien steeds meer CD&V’ers in dat het goed is dat hun partij deel uitmaakt van de federale regering: daar ligt, in deze crisis, het zwaartepunt van de politieke besluitvorming. Maar inderdaad, maandenlang zijn de meeste CD&V’ers blijven geloven in de vorming van een regering met de PS en de N-VA. Terwijl al lang duidelijk was dat dat nooit zo lukken.

Ik heb die droom van een PS/N-VA-coalitie in november al omschreven als de heropvoering van de oude Dead Parrot-sketch van Monty Python. Daarin wil winkeluitbater Michael Palin een dode papegaai niet omruilen, en dus houdt hij vol dat de vogel nog leeft. Terwijl John Cleese beter weet en met het lijkje op de toonbank blijft slaan om duidelijk te maken dat het dier morsdood is. Joachim Coens en veel andere CD&V’ers zijn in de huid van Michael Palin gekropen. Ze bleven een formule aanprijzen die al lang duidelijk dood was.

Een Vivaldi-coalitie – een alliantie van blauw, rood, groen en CD&V – wil evenmin echt lukken. Nieuwe verkiezingen zijn dan toch het enige logische alternatief?

Sinardet: Verkiezingen organiseren in volle coronacrisis zou het totale failliet van de politiek betekenen. Wat als de epidemie een nieuwe piek kent? Hoe moeten politici campagnevoeren? Moeten ze met mondmaskers elleboogstotend de markten bezoeken?

U vindt het denkbaar dat er in deze bestuursperiode, dus tot 2024, geen volwaardige federale regering komt?

Sinardet: Ik hoop dat onze politici zo verantwoordelijk zijn dat ze deze toestand geen vier jaar laten aanslepen. En dat er een nieuwe regering komt. De paarse as, die aan de basis lag van de vorige poging, moet misschien opnieuw samenzitten. Maar à la limite is een minderheidsregering met volle bevoegdheid inderdaad beter dan nieuwe verkiezingen. Ook al omdat na die verkiezingen de puzzel wellicht nog moeilijker te leggen is.

Van Cauwelaert: Tot de coronacrisis begon, was ik voorstander van nieuwe verkiezingen. Maar wie die vandaag nog wil, is aan het ijlen. Ik denk dat er een échte federale regering moet komen. Die moet bemand worden door de grote partijen. Zij beschikken over bestuurservaring en hebben ook het juiste politieke personeel. En die regering zal maar één taak hebben: het land budgettair, economisch en sociaal terug op de sporen krijgen. Daarom moeten de zware jongens aan tafel komen – om moeilijke beslissingen te nemen. Of ze nu willen of niet. En zij alleen. Want het zal niet lukken als ook een bende amateurs wordt toegelaten. Met permissie gezegd: er is geen plaats voor Ecolo of Groen.

Ook de N-VA behoort niet tot de klassieke beleidspartijen.

Van Cauwelaert: Noodgedwongen reken ik de N-VA daar toch toe, als grootste partij van Vlaanderen. De N-VA bestuurt Vlaanderen, en Vlaanderen heeft het meeste te verliezen bij de coronacrisis. Alleen al de Antwerpse haven heeft meer economisch gewicht dan eender welke andere sector in het land. Daarom vind ik ook dat de Vlaamse regering tot nu toe nog niet sterk gehandeld heeft. De regering-Jambon had meer moeten wegen op de aanpak van de crisis.

In de aanpak van de coronacrisis heeft de Vlaamse minister van Economie, Hilde Crevits (CD&V), zich eerder bescheiden opgesteld.

Van Cauwelaert: Ach, wij van de media zijn meesters in het geloven van constructies die we zelf hebben bedacht. ‘De sterke politica Hilde Crevits’: waar haalt men dat eigenlijk?

Sinardet: Allee, Rik. Je kunt twijfelen aan haar capaciteiten, maar Hilde Crevits is een van de belangrijkste politici van de CD&V.

Van Cauwelaert:(boos) Toen Bart De Wever (N-VA) na 26 mei twee maanden lang met het Vlaams Belang zat te onderhandelen, stonden Crevits en de voorzitters van de andere Vlaamse partijen met hun pet in de hand te wachten tot het hun beurt zou zijn. In plaats van de telefoon te nemen: ‘Meneer De Wever, als deze komedie nog lang blijft duren, doen wij niet meer mee.’ Het had hem tot rede kunnen brengen. Maar dat durfden ze niet.

Sinardet: Natuurlijk niet. Zelfs de SP.A’ers waren braaf aan het wachten tot De Wever hun zou vragen om mee te doen. ‘In de regering zitten’ is stilaan het eerste programmapunt van een bestuurspartij als de CD&V. Daarna zien ze wel verder.

Van Cauwelaert: Dat weet ik ook, maar ik aanvaard het niet. Met die filosofie zijn de klassieke Vlaamse partijen beland waar ze nu zitten: aan de rand van de afgrond.

En de N-VA? De grootste partij van het land zit niet eens in de federale regering.

Van Cauwelaert: Ik heb me al vaak afgevraagd wie de communicatieconsultant is van de N-VA. Voor die partij is alles fout beginnen te lopen toen ze einde 2018 de Marrakeshcrisis aangreep om uit de regering-Michel te stappen. De N-VA-top had zich in het hoofd gehaald dat er dan volautomatisch vervroegde verkiezingen zouden komen. Dat was een verkeerde inschatting, de eerste van vele.

Het is nog gebeurd dat een regeringspartij een coalitiepartner in de rug schoot. Als je dan geen wisseloplossing hebt, blijf je met lege handen achter. Dat is de N-VA overkomen. Ze had moeten weten dat Elio Di Rupo zou verdwijnen als PS-voorzitter – en dat Di Rupo uiteindelijk de enige top-PS’er was die nog had willen overwegen om met haar een akkoord te sluiten. Nu moet ze het doen met de onwrikbare Paul Magnette. Het is een opeenstapeling van foute inschattingen.

Het ontbreekt de N-VA dus aan vooruitziendheid. Een vooruitziende partij zorgt ervoor dat ze open lijnen heeft met andere partijen: al vóór de verkiezingen, en ook ten zuiden van de taalgrens. Veel Franstaligen denken ongeveer hetzelfde als de N-VA. Maar de N-VA zoekt geen contact.

Sinardet: Al tijdens de Marrakeshcrisis bestond er binnen de N-VA veel scepsis bij de beslissing om uit de regering te stappen. Nadien werd die groep critici almaar groter. Als de N-VA in 2018 de regering-Michel niet had verlaten, dan zat ze nu nog altijd mee aan de knoppen in de federale regering. Het is haar eigen schuld dat ze nu vanaf de zijlijn moet toekijken hoe anderen de coronacrisis aanpakken.

Van Cauwelaert:Ik heb er ook nog altijd het raden naar wat De Wever heeft willen aantonen door twee maanden lang zijn tijd te verliezen door met Vlaams Belang te onderhandelen. Die coalitie had geen meerderheid: dan is het praten toch gedaan? Bovendien heeft hij op die manier al zijn krediet bij de Franstaligen verloren. Zij geloofden nog ergens dat de N-VA uiteindelijk een dam wilde zijn tegen Vlaams Belang. Dat vertrouwen is er niet meer.

Luidt dat alles het einde van het voorzitterschap van Bart De Wever in?

Sinardet: Zijn onaantastbaarheid is aan het afkalven. Voor De Wever geldt dezelfde wet als voor elke andere partijvoorzitter die verkiezingen verliest: het interne draagvlak brokkelt af. Zeker als er tegelijk partijgenoten zijn die een persoonlijke knappe score behaalden, niet lijden aan veel modestie en graag de koers mee uitzetten.

U hebt het over Theo Francken?

Sinardet: Mogelijk. De N-VA twijfelt nu al een aantal jaren of ze een nieuwe CVP wil worden – een ernstige beleidspartij, centrumrechts van inslag maar bereid tot compromissen – of een Vlaams Belang light. Tussen die twee posities schippert ze. In de regering-Michel leek men daarmee weg te komen. Op Binnenlandse Zaken kon Jan Jambon zich profileren een als goede bestuurder, meer nog dan als minister-president. Theo Francken moest als staatssecretaris voor Asiel en Migratie aantrekkelijk blijven voor Vlaams Belangkiezers. Maar toen de N-VA zwaar verloor bij de verkiezingen werd het moeilijk om die dubbele strategie te blijven verkopen.

Ooit was Bart De Wever de great communicator van het land. Het laatste jaar heeft hij zich haast meer moeten verontschuldigen dan in al zijn vorige jaren als N-VA-voorzitter.

Sinardet: Als burgemeester van Antwerpen doet hij het anders niet slecht. Hij heeft zelfs gelijk met zijn kritiek op een aantal richtlijnen van de Nationale Veiligheidsraad. Waarom zou je in je eentje geen boek mogen lezen op een bank in het park? Men miskent de grootstedelijke realiteit en doet alsof Vlaanderen een land is vol verkavelingen van huizen met tuinen. Waarom mag je wel vissen, maar niet in je eentje basketballen op een pleintje? Het was verstandig om ervoor te zorgen dat de coronamaatregelen in Antwerpen niet te streng gehandhaafd werden.

Is het niet schizofreen dat de N-VA-voorzitter minnetjes doet over maatregelen die mee goedgekeurd zijn door ‘zijn’ minister-president?

Sinardet: Bart De Wever had zijn Antwerpse aanpak niet mogen gebruiken om als N-VA-voorzitter het federale beleid te ondergraven. Ook omdat hij op die manier ongewild zijn eigen gezag in Antwerpen heeft aangetast. Als De Wever een advertentie plaatst waarin hij ostentatief op een bankje zit, geeft hij het signaal dat je de coronamaatregelen niet ernstig hoeft te nemen. Dat vergemakkelijkt het werk van de Antwerpse politie niet. Onlangs was ik getuige van een discussie tussen Antwerpse agenten en een paar jongens die samen hadden gevoetbald: ‘De burgemeester heeft op tv gezegd dat jullie geen boetes kunnen uitschrijven.’ (lacht)

Vlak voor de coronacrisis was er een peiling die Vlaams Belang bijna 30 procent van de stemmen toekende. In deze crisis lijkt ‘de grootste partij van Vlaanderen’ van de aardbodem verdwenen.

Van Cauwelaert: Valt het u ook op dat ze zwijgen? Voorzitter Tom Van Grieken beseft goed dat dit niet het moment is om zich te profileren als een criticaster van het coronabeleid. Filip Dewinter mag zich eens laten horen, maar verder houdt Vlaams Belang de lippen op elkaar. Van Grieken had uit zijn dak kunnen gaan na de rellen in Anderlecht. Op een paar opmerkingen na heeft hij die zaak laten passeren.

Vlaams Belang wacht tot de coronacrisis voorbij is en de écht grote problemen naar boven komen. De crisis dreigt mensen in de armoede te storten die dat nooit voor mogelijk hebben gehouden – kleine middenstanders die ineens bij het OCMW eindigen. Veel Europese landen hebben na de bankencrisis bij verkiezingen een zogezegde ‘populistische golf’ gekend. Straks kan het nog erger worden. Als de regering niet verstandig en doortastend optreedt, staat ons na de coronacrisis een sociaal bloedbad te wachten. Tom Van Grieken ruikt zijn kans. Hij wacht af.

Je kunt veel zeggen van onze politici, maar er is er nog geen die de bevolking heeft gesuggereerd om Detol te drinken ter zuivering van het lichaam.

Van Cauwelaert: Donald Trump is een nieuwe Caligula. Die benoemde ooit zijn paard tot senator. Trump durft dat te doen met zijn caddie. Hij is gestoord.

Sinardet: Het verhoogt in deze tijden wel de legitimiteit van onze Europese leiders. Wij hebben tenminste geen raving lunatic als staatshoofd of regeringsleider. Hopelijk houden we dat zo.