Het invoeren van een rijkentaks is een verkiezingsthema, de fiscale hervorming niet.
‘Rijkentaks’ is populair, maar dekt vele ladingen. Ook onder de linkse partijen, die zeggen dat dan de miljarden zullen binnenstromen. Vooruit wil dat iedereen met een vermogen vanaf 1 miljoen euro (eigen woning, kunst, auto’s niet meegerekend) 0,3 procent belasting betaalt. Dat moet meer dan 1 miljard opleveren. De PS bepleit dat iedereen met een vermogen vanaf 1,25 miljoen (eigen woning uitgezonderd) 0,8 procent belastingen betaalt, en dat loopt op tot 1,5 procent voor een vermogen groter dan 5 miljoen. Dat moet 5,4 miljard opbrengen. Groen wil dat iedereen met een vermogen van boven 2,5 miljoen (zonder vrijstellingen) 0,4 procent belastingen betaalt en boven 10 miljoen moet dat 1,2 procent worden. Opbrengst meer dan 1 miljard. Voor de PVDA moet iedereen met een vermogen vanaf 5 miljoen (zonder vrijstellingen) 2 procent betalen, en boven de 10 miljoen 3 procent. Goed voor 8 miljard. ‘K’ching, in de pocket van de staatskas’, om de communisten te parafraseren.
De andere Vlaamse partijen reppen in hun verkiezingsprogramma niet over een vermogensbelasting, al vinden CD&V en Open VLD volgens De Stemtest wel dat grote vermogens meer belasting moeten betalen. Merkwaardig. Wat voor hen een vermogensbelasting inhoudt, blijft onduidelijk. In elk geval heeft het Planbureau recent benadrukt dat er heel wat moeilijkheden zijn om zo’n rijkentaks in te voeren en zijn de meeste economen het erover eens dat het beter is om de opbrengsten uit vermogen te belasten dan het vermogen zelf. Wat nu al gebeurt, bijvoorbeeld via de roerende voorheffing op interesten en dividenden, de effectentaks enzovoort.
Maar dat kan transparanter en eerlijker, en moet deel uitmaken van een grote fiscale hervorming, waarbij arbeid minder wordt belast. Het is een van die zaken waar de regering-De Croo glansrijk faalde, ondanks het puike voorbereidende werk van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V).
Internationaal groeit het idee om wereldwijd een minimumbelasting op miljardairs in te voeren. Binnen de G20, de groep van de 20 rijkste landen, wordt daarover nu gesproken. Ze bouwen daarmee voort op het voornemen om een wereldwijde minimumbelasting van 15 procent in te voeren voor multinationals. Er zal nog heel wat tijd overgaan eer zo’n internationale miljardairstaks een feit is. Een fiscale hervorming in België kan zo lang niet op zich laten wachten. Maar hoe die belastinghervorming eruit moet zien, is geen onderwerp van debat in de aanloop naar de verkiezingen. Dat zal voor na 9 juni zijn. In afwachting blijft men goochelen met de miljardenopbrengsten van een rijkentaks.