Reactie van een bestuurder van Daarkom op Bert Anciaux

Een bestuurder van vzw Daarkom, het Vlaams-Marokkaans cultuurhuis, regaeert op de reactie van Bert Anciaux (SP.A).

Als bestuurder, pas in functie sinds begin 2012 (!) van de vzw Daarkom wens ik heel duidelijk te stellen dat de voormalige Minister voor Cultuur en Brussel Bert Anciaux in het op Knack.be gepubliceerde interview wel heel kort door de bocht gaat door zich van een techniek te bedienen waarbij, in het beste geval, slechts “halve waarheden” worden vermeld.

De oprichting van de vzw Daarkom

Bert Anciaux stelt in het geciteerde interview : “De huurovereenkomst voor het Vlaams-Marokkaans Culturenhuis is wel degelijk door de Vlaamse regering goedgekeurd, inclusief de toenmalige collega Geert Bourgeois (N-VA).” Alle overeenkomsten in dit kader zijn volgens Anciaux via de regering gepasseerd.

De Vlaamse regering heeft die huurovereenkomst inderdaad goedgekeurd maar dit is maar een “halve waarheid”. Om tot de volledige waarheid te komen moet rekening worden gehouden met enkele data :
– De Vlaamse regering heeft de huurovereenkomst pas op 6 oktober 2006 goedgekeurd nadat toenmalig minister Anciaux reeds op 21 juni 2006 de huurovereenkomst had ondertekend…

– Tijdens de zelfde Ministerraad van 6 oktober 2006 heeft de Vlaamse regering eveneens de oprichtingsakte van de vzw Daarkom, waarbij de Vlaamse gemeenschap en het Koninkrijk Marokko partij zijn, goedgekeurd nadat minister Anciaux die oprichtingsakte reeds op 30 mei 2006 had ondertekend.

De heer Anciaux heeft dus zonder zijn collega’s in de Vlaamse regering te kennen, hiermee dus de feitelijke en juridische oprichting van Daarkom “gerealiseerd” terwijl het voor projecten met dergelijke financiële gevolgen niet meer dan een normale beleidslijn is dat een Minister eerst een principiële goedkeuring aan de Vlaamse Regering vraagt vooraleer hij als bevoegde Minister rechtshandelingen gaat stellen.
Aangezien de Vlaamse gemeenschap door de handtekeningen van voormalig Minister Anciaux reeds juridisch en financieel verbonden was, moest de Vlaamse regering de oprichting van de vzw Daarkom en de huurovereenkomst wel (retro-actief) goedkeuren (wegens mogelijkheid tot diplomatiek gezichtsverlies met Koninkrijk Marokko en risico op schadeclaims vanwege de verhuurder van het gebouw in geval van niet-goedkeuring.

De huurovereenkomst en het kostenplaatje van het gebouw

In verband met het historische gebouw, La Gaîté, wordt de visie van voormalig minister voor Cultuur en Brussel in het interview op de website van Knack als volgt verwoord : “Volgens hem verdiende Daarkom, een samenwerkingsproject tussen Vlaanderen en Marokko, een ereplaats in hartje Brussel. “Er werd bewust gekozen voor het prestigieuze pand.”

Ook hier zijn enkele verduidelijkingen nodig om tot een meer volledige en genuanceerde waarheid te komen :
– De Vlaamse gemeenschap betaalt voor het gebouw een huurprijs van 225.000 € per jaar. Daarbij komt, eveneens ten laste van de Vlaamse gemeenschap, de onroerende voorheffing. Die bedragen moeten, dus sinds 2006-2007, jaarlijks worden betaald door de Vlaamse gemeenschap. Benevens de genoemde huurprijs en -lasten heeft de Vlaamse overheid reeds 2,175 miljoen € geïnvesteerd in het gebouw;

– “Er werd bewust gekozen voor het prestigieuze pand”, dixit de voormalige minister voor Cultuur en Brussel. De geciteerde cijfers tonen aan dat het inderdaad, en alleszins wat het financiële plaatje betreft, inderdaad om een prestigieus pand moest gaan : een immense uitgavenpost voor het gebouw zonder dat er ook nog maar één activiteit is georganiseerd. Maar het project en het gebouw moesten ook prestigieus zijn in de tijd : de door de voormalige Minister op 21 juni 2006 ondertekende huurovereenkomst loopt tot 31 januari 2021 (!). In de marge hiervan moet ook worden vermeld dat al de uitgevoerde verbouwingswerken bij de afloop van de huurovereenkomst kosteloos overgaan naar de eigenaar van het gebouw zonder dat de Vlaamse gemeenschap hiervoor ook maar één Euro vergoeding voor zal krijgen.

Over de werking van Daarkom – Lees : over de opstartfase die 6 jaar na de oprichting nog steeds aan de gang is…

In zijn reactie gaat de voormalige Cultuurminister verder : “Dat Daarkom een moeilijke start kent is algemeen geweten. Vooral de prachtige renovatiewerken hebben veel tijd gevraagd en ook meer gekost dan voorzien. Dat komt nu en dan nog wel eens voor. Nochtans heeft de huidige Vlaamse regering (waar ik niet meer inzit) zich opnieuw achter dit project geschaard. Wel heeft de huidige regering al fors bespaard en minder middelen gegeven. Dat is haar volle recht, maar het heeft wel voor stevige opstartproblemen gezorgd”

Het getuigt van weinig intellectuele eerlijkheid om te durven stellen dat een project dat in 2006 is opgestart medio anno 2012 nog steeds een moeilijke start “kent” en dat dit algemeen geweten is. Hoe kan men 6 jaar later nog over een “start-tout-court” spreken ? De echte waarheid is dat dit project (sic) sinds 2006 al heel veel heeft gekost aan de Vlaamse gemeenschap maar dat er van een echte start nog steeds geen sprake is ! Indien er al (culturele) activiteiten werden georganiseerd moest het steeds om cultuur met een grote C gaan. Niet alleen het pand (‘”La Gaité”) moest prestigieus zijn, ook de activiteiten moesten een grote uitstraling bij de culturele en andere elite krijgen, tot meerdere eer en glorie van de politieke en spirituele vader van Daarkom en van nog enkele anderen maar zeker niet van degenen voor wie Daarkom oorspronkelijk was bedoeld…

Niets tegen cultuur met een grote C, maar daarvoor is Daarkom niet nodig en ook niet bedoeld.

Tijdens de eerste vergadering waaraan ik deelnam als lid van de vernieuwde algemene vergadering en raad van bestuur (begin 2012) heb ik er onmiddellijk voor gepleit dat er eindelijk laagdrempelige (culturele) activiteiten zouden worden georganiseerd waarmee vele jongeren van Marokkaanse, Vlaamse, Franstalige (en noem maar op) “oorsprong” zouden kunnen worden bereikt die samen (!) hun verschillende cultuur, enz. zouden kunnen ontdekken en beleven. Dit zou m.i. pas tot een echte integratie leiden; jong geleerd is immers oud gedaan ! Tot nu toe is van dit alles nog niets in huis gekomen…

Over de samenstelling van de huidige raad van bestuur

Verder merkt Anciaux fijntjes op dat er twee partijgenoten van Francken in het bestuur van Daarkom zitten. “Ze zitten dus mee aan het stuur! Voor alle duidelijkheid wil ik de heer Francken zeggen dat er sinds 12 juli 2009 een nieuwe Vlaamse regering is, mét 2 N-VA-ministers. We zijn vandaag meer dan drie jaar later. Straf dat ik nog altijd alles voor het zeggen heb.”

Sinds begin dit jaar is er een vernieuwde algemene vergadering en raad van bestuur van de vzw Daarkom. De nieuwe algemene vergadering is samengesteld uit 6 leden die zijn aangesteld door de Vlaamse regering en 6 leden aangeduid door het Koninkrijk Marokko. Ook hier gaat gaat Bert Anciaux heel snel door de bocht. Ook al zou het zo zijn dat alle 6 Vlaamse leden een partijpolitieke overtuiging hebben (waar in se niets mis is), dan vertelt hij hier nogmaals een halve waarheid : indien de N-VA al mee aan het stuur zou zitten, dan kan dit ten vroegste sinds het aantreden, begin dit jaar, van de nieuwe algemene vergadering en raad van bestuur van Daarkom, zijn. Door de wijze waarop de voormalige Minister voor Cultuur en Brussel een en ander formuleert, wil hij nu immers – maar zeer verkeerdelijk – laten uitschijnen als zou N-VA mede verantwoordelijk zijn voor alles wat gedurende de voorbije 6 jaar is misgelopen bij Daarkom. Quod non !

Als lid van de (nieuwe) algemene vergadering en raad van bestuur van Daarkom heb ik zelf een politieke overtuiging. Zij die mij kennen weten dat ik met een open vizier strijd hetgeen o.a. inhoudt dat ik er geen enkele moeite mee heb mijn overtuigingen, op politiek en ander vlak, kenbaar te maken.

Maar dit impliceert voor mij ook dat ik sta voor een transparant beleid, los van partijpolitiek gekonkelfoes en zonder geldverspilling; hieruit vloeit ook voort dat ik lid van de raad van bestuur van Daarkom ben om de belangen van de Vlaamse gemeenschap te behartigen en niet om die van een politieke partij te dienen.

Tenslotte wil ik nog meegeven dat ik, volledig en sociaal geëngageerd, achter een project als Daarkom kan staan in de mate dat iedereen – welke ook zijn of haar oorsprong of maatschappelijke positie moge zijn – zich kan aangesproken voelen tot en kan worden betrokken bij de activiteiten van het Vlaams-Marokkaans Cultuurhuis. Ik ga er daarentegen niet voor wanneer het blijft gaan om een geldverslindend “project” waarmee enkel een – culturele of andere – elite wordt bereikt en wanneer hier op relatief korte termijn geen verandering in komt. Mijn collega’s in de raad van bestuur kennen mijn standpunten hierover.

Dirk Berckmans Lid van de raad van bestuur van Daarkom vzw, Vlaams-Marokkaans Cultuurhuis De auteur schrijft deze tekst in eigen naam