Op 25 oktober wordt prinses Elisabeth zestien jaar. Sweet sixteen, het is een tijd van experimenteren, uitgaan, de liefde ontdekken. Maar geldt dat ook voor een prinses die voorbereid wordt op de troon? Deze Week legde zijn oor te luister bij Jo De Poorter, voormalig Royaltypresentator en kenner van het koningshuis, en professor-emeritus Mark Van den Wijngaert, auteur van vele boeken over de Saksen-Coburgs. Zij geven ons een duidelijk antwoord op onze vijf koninklijke vragen.
Gaat een prinses naar school?
Ja, natuurlijk. Elisabeth is wel de eerste troonopvolger die gewoon onderwijs volgt. In het Sint-Jan Berchmanscollegein Brussel, een katholieke Vlaamse school. ‘Dat is een bewuste keuze van Filip en Mathilde’, weet Van den Wijngaert. ‘Zij willen dat hun kindereneen zo normaal mogelijke jeugd beleven en bepalen dat ook grotendeels zelf. Vorige troonopvolgers kregen thuisonderwijs. Dat beperkt de sociale contacten. De keuze voor een Vlaamse school werpt zijn vruchten af. Zie de toespraak van Elisabeth naar aanleidingvan de herdenking van Wereldoorlog I.’
Elisabeth is een zeer goede studente, zegt Jo De Poorter. ‘Ze behoort tot de top van haar klas. Ze heeft gevoel voor taal, maar ook voor kunst en muziek.’ En later kan zij naar de universiteit? ‘Als ze dat doet, zou ook dat een unicum zijn’, aldus Van den Wijngaert. ‘Haar vader heeft wel twee jaar in Stanford gestudeerd, maar dat is toch anders. Geen enkele troonopvolger studeerde ooit aan een Belgische universiteit. Dat wordt trouwens politiek gezien een moeilijke keuzevoor haar ouders. Kiezen ze een katholieke universiteit, een Vlaamse, een Franstalige? Wat zij zal studeren, zal ze wellicht grotendeels zelf mogen kiezen.’
Kan een prinses uitgaan?
Een terrasje doen na school is haast onmogelijk, alleen al om veiligheidsredenen. Idem voor een fuif. Ze is een makkelijk doelwit.
‘De prinses zit op de mooiste stoel voor de Koningin Elisabethwedstrijd. Als je dat met uitgaan bedoelt, dan heeft ze het goed getroffen’, knipoogt De Poorter. ‘Maar ik vrees dat experimenteren met uitgaan en alcohol, zoals jij en ik deden toen we zestien waren, er niet in zit. Of toch niet in die hoeveelheden. Een terrasje doen na school is haast onmogelijk, alleen al om veiligheidsredenen. Idem voor een fuif. Ze is een makkelijk doelwit. Vandaar dat ze steevast lijfwachten aan haar zijde heeft, ook op school trouwens. Haar enige kansen liggen in de anonimiteit van het buitenland. Ons koningshuis heeft familiale banden met zowat elk Europees koningshuis. Het is heel gebruikelijk dat prinsen en prinsessen voor enkele weken verhuizen. Dan moeten ze hun kans wagen. (lacht) We weten bijvoorbeeld dat Laurent graag naar Zweden trok. Maar stel je ook daar niet te veel bij voor. Zelfs in het buitenland zijn ze beperkt in hun bewegingsvrijheid.’
En de troon, hoe zit dat?
Elisabeth is niet alleen prinses, zij is ook de troonopvolger. Wordt zij al voorbereid op die dag? ‘Ja, maar dat gebeurt heel gedoseerd’, vertelt Van den Wijngaert. ‘Af en toe maakt ze publieke optredens. Maar het grootste deel van haar tijd brengt ze door zoals een meisje van zestien hoort te doen. Als er morgen iets gebeurt met koning Filip, is het een regent of regentes die overneemt tot Elisabeth meerderjarig is. Zij hoeft dus nog niet klaar te zijn. Maar op haar publieke optredens getuigt ze wel van een grote persoonlijkheid. Dat zit goed voor de toekomst. En dat bewijst dat haar opvoeding vruchten afwerpt.’
Als het koningshuis een tombola is, dan hebben we met Elisabeth het goede lot getrokken, denk ik.
‘Je ziet wel een verschil in aanpak tussen koningshuizen die solide zijn en koningshuizen die dat niet zijn’, pikt De Poorter in. ‘In Nederland bijvoorbeeld, waar het vertrouwen in de monarchie groter is, wordt Amalia, de evenknie van Elisabeth, amper één keer per jaar getoond aan de buitenwereld. Filip en Mathilde spelen hun dochter meer uit omdat zij denken dat de band tussen het volk en de troonopvolger zo sterker wordt. En wellicht is dat ook zo. Als het koningshuis een tombola is, dan hebben we met Elisabeth het goede lot getrokken, denk ik.’
Conclusie: Is het fijn om een prinses te zijn?
‘Neen, ik vrees dat dat een illusie is’, aldus Van den Wijngaert. ‘Máár: de omgeving van de prinses doet wel alle moeite om haar een zo normaal mogelijk leven te gunnen. Dat is nieuw voor onze koninklijke familie. Wellicht wil Filip overcompenseren wat hij in zijn jeugd gemist heeft. En met Mathilde heeft hij een excellente partner gevonden die weet hoe je met kinderen moet omgaan en die weet hoe belangrijk een warm nest is.’
De Poorter beaamt dat: ‘Het is een publiek geheim dat Filip, Laurent en Astrid aan hun lot overgelaten werden. Zij werden toevertrouwd aan de zorgen van het personeel. Filip en Mathilde zijn wél goede ouders. Of zij dan tijd hebben voor hun kinderen? Ik denk dat zij verrassend meer tijd hebben dan een koppel dat een viswinkel uitbaat. Ze moeten minder vroeg opstaan, ze hebben het minder koud en ze ruiken doorgaans frisser. Maar goed, los van dat, ik vrees dat het leven van een zestienjarige troonopvolger bepaald vervelend is. Je kan je zelden buiten de muren van het paleis bewegen. Elisabeth loopt school in Brussel en doet aan ballet aan de academie in Asse, en dat is het zowat.’
Paul Cobbaert/Deze Week
Mark Van den Wijngaert schreef onlangshet boek ‘Tegen de stroom in. Leopold III’.Uitgegeven bij Manteau.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier