Hoe vult Pieter De Crem zijn dagen? Hij werd in de regering-Michel gerecycleerd als ‘ambtenaar voor luxereizen’, en heeft van alle ministers het dunste activiteitenverslag. ‘Hij geeft niet de indruk dat hij moeite heeft met de situatie’, klinkt het bij een CD&V-kopstuk.
Hoe vult Pieter De Crem zijn dagen, zo stelt Bart De Wever de functie van federaal staatssecretaris voor Buitenlandse Handel in vraag. Het is een vraag die ook Pierre Havaux, politiek redacteur bij LeVif/L’Express, het Franstalige zusterblad van Knack, zich enkele weken geleden al stelde. Herlees hieronder zijn opiniestuk.
Het bestond nog niet en CD&V heeft het aangedurfd: de creatie van een federaal Staatssecretariaat voor geregionaliseerde Buitenlandse Handel. Hoe zou Pieter De Crem, gerecycleerd als luxe reisambtenaar, zijn dagen vullen?
De Zweedse coalitie is een ware curiositeitenkabinet dat bekend staat om zijn ongezien leger van N-VA-excellenties, maar minder om de vreemde lege doos in de rand van de regering.
‘Valse staatssecretaris’
Naam: De Crem.
Voornaam: Pieter.
Leeftijd: 52 jaar.
Kapel: CD&V.
Huidige job: Staatssecretaris voor Buitenlandse Handel.
Profiel van de functie: hier wordt alles ingewikkeld en verward.
Voor meer informatie richt u zich best tot de regionale loketten waar de echte ministers van Buitenlandse Handel zetelen, die echt gevolmachtigd zijn. Met de Vlaming Geert Bourgeois (N-VA), de Waal Jean-Claude Marcourt (PS) en de Brusselse Cécile Jodogne (FDF) is het organigram volledig. Toch slaagde Michel I er een plekje voor De Crem te vinden. Join the club? De ontvangst was eerder terughoudend. Jean-Claude Marcourt was zelfs zeer hard tegen de nieuwkomer die hij “een valse staatssecretaris voor Buitenlandse Handel” noemde met een “totaal geregionaliseerde bevoegdheid”.
De “indringer” heeft geen kik gegeven. Pieter De Crem weet een goede indruk te maken als het tegenzit. Van vicepremier en minister van Defensie onder Elio Di Rupo naar een obscure geüsurpeerde tweederangspositie onder Michel I tuimelen: de degradatie is verschrikkelijk. Maar: “Geen commentaar”. Pieter De Crem schaaft aan zijn toekomstplannen. Hij is niet gehaast om de publieke opinie van zijn nut te overtuigen. Een echte uitdaging.
‘Zes maanden na zijn indiensttreding heeft Pieter De Crem het dunste activiteitenrapport van de federale regering’
Een staatssecretaris voor Buitenlandse Handel in het België van 2015 loopt weinig risico om zich dood te werken. Zes maanden na zijn indiensttreding heeft Pieter De Crem het dunste activiteitenrapport van de federale regering. Wel moet gezegd worden dat de parlementsleden hem met rust laten. Een geluk dat de andere staatssecretarissen, Theo Francken, Bart Tommelein en Elke Sleurs niet kennen.
Tot nog toe heeft Pieter De Crem als enige lid van de Zweedse coalitie nog geen verklaring kunnen afleggen in de plenaire vergadering van de Kamer. Geen enkele verkozene, zelfs niet uit zijn partij, zit op zijn huid of vraagt zijn mening, al was het maar om de illusie in stand te houden.
Meer dan voldoende om zich vragen te stellen over zijn reële functie in de raket van Charles Michel. “We hebben overwogen om hem een golfstok te geven maar dat zou te gemeen geweest zijn” verklapt een kamerlid dat getuige was van de vuurdoop van de staatssecretaris in het parlement. Die auditie in de Kamer was zeer pijnlijk met insinuaties van de oppositie over de discutabele meerwaarde van zijn functie. “Ik heb zelden zo een holle en inconsistente ministerpost gezien” hekelde CDH’er Georges Dallemagne.
Pieter De Crem troost zichzelf door buiten de grenzen een luchtje te scheppen. Zijn recente solorondreis in India, waar hij onder meer een top van Indiaanse en buitenlandse CEO’s bijwoonde, gaf hem een andere gewaarwording dan economische missies in het voetspoor van een stoet ministers. Prinses Astrid is voortaan zeer omringd: in Zuid-Amerika werd ze vergezeld door vijf ministers met inbegrip van Pieter De Crem.
De kruisweg van De Crem
Midden in die stoet ministers heeft de staatssecretaris een manier gevonden om zijn belangen te verdedigen. Hij stelt zichzelf voor als facilitator, als contactpunt tussen machtniveau’s: “Elk initiatief dat de Belgische investeringen in het buitenland dient kan op mij rekenen” herhaalt Pieter De Crem. Bij de gewesten hebben ze liever dat hij gewoon zijn eigen weg opgaat.
Daar stopt de kruisweg van Pieter De Crem niet. Hij moet de nabijheid van minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) verdragen die hem de sleutels van de Buitenlandse Handel moest afstaan. De chef van de diplomatie staat er om bekend weinig ruimte te laten en zich niet graag de show te laten stelen. Reynders verzorgt zijn reputatie: in zijn algemene politieke nota weidt hij uit over de steun die hij aan bedrijven wil bieden om buitenlandse markten te veroveren en staat hij ook stil bij de prinselijke missies en de harmonie met de Gewesten. Er staat geen enkel woord, allusie, of uitgestrekte hand naar de staatssecretaris.
‘Reynders verdraagt De Crem zolang hij op zijn plaats blijft. Achteraan’
Georges Dallemagne had bijna medelijden en benadrukte het ongemak van de positie. “Terwijl de minister van Buitenlandse zaken zichzelf de leidende rol geeft in buitenlandse handel benadrukt de staatssecretaris zijn steunende en coördinerende rol tussen de verschillende machtniveau’s en binnen de federale regering. Die rol zal niet altijd evident zijn”, noch dankbaar ook al heeft de entourage van de liberale minister sussende woorden: “De taakverdeling is duidelijk en de verstandhouding is zeer goed, wat een MR-kopstuk in iets minder diplomatische taal vertaalt door: “Reynders verdraagt De Crem zolang hij op zijn plaats blijft. Achteraan”.
Pieter De Crem is slim genoeg om die aanwijzing niet te overtreden. Hij raakt niet aan de economische diplomatie, het terrein van Didier Reynders die hem in ruil het vuile werk overlaat zoals het kleine federale Agentschap voor buitenlandse handel uit het slop te halen. De halvering van de regionale dotaties en de Vlaamse beslissing om de prinselijke missies tot twee per jaar te herleiden komen hard aan voor het agentschap.
Pieter De Crem heeft er ook veel bij te verliezen. Zijn officiële uitstappen worden zeldzaam. Voor 2015 staan er twee belangrijke events op het programma: een pas afgerond bezoek aan Qatar en de Verenigde Arabische emiraten in maart en een aan Canada in oktober aan de zijde van prinses Astrid. Verder is er nog een eventuele deelname aan de staatsbezoeken van koning Filip in Polen en China. Amper voldoende om de angst van het onbeschreven blad te verzachten.
‘Hij geeft niet de indruk dat hij moeite heeft met zijn situatie. Hij heeft geen complexen’
Pieter De Crem voelt niet dat hij hindert. Twijfel zit niet woordenschat. “Hij geeft niet de indruk dat hij moeite heeft met zijn situatie. Hij heeft geen complexen” getuigt een kopstuk van CD&V. Maar voor iemand die ooit zei dat “politiek een zaak van leiderschap is”, is hij er eerder slecht aan toe.
Hoe ver kan je gaan om te blijven bestaan? Kris Peeters werd uit het Vlaamse minister-presidentschap gezet en bekeerd tot federaal minister van Economie en Werk, Koen Geens werd overgezet van Financiën naar Justitie. De verdeling van federale ministeriële portefeuilles was bij CD&V snel afgehandeld.
De regering moest De Crem vanuit “een morele plicht” wel een stek geven. Kamervoorzitter? N-VA had zich de functie al toegeëigend. Parlementair fractieleider voor CD&V? Pieter De Crem heeft er al zijn sporen verdiend. “Maar dat was toen CD&V in de federale oppositie zat: De Crem kon er vrij spel geven aan zijn protesterende aard” gaat het CD&V-kopstuk verder. Aangezien de partij nu in de meerderheid zit is dat profiel eerder af te raden en wordt de functie toevertrouwd aan Servais Verherstraeten, een andere voormalige staatssecretaris die CD&V weer een baan moest geven.
Bleef nog als optie om De Crem in het gareel te houden door hem in de nieuwe regeringsploeg te hijsen. Omwille van een voorzichtigheidsreflex. “Hij maakt niet meer deel uit van de top van de partij maar weet veel en er wordt bij centrumrechts veel geluisterd naar hem. Het was een goede manier om hem onder controle te houden” geeft men toe bij CD&V.
Moesten ze zo ver gaan en hem een bevoegdheid geven die de Gewesten al leeggepompt hebben? Alle regeringen zijn er het bewijs van: de verbeelding in mate van ministeriële etiketten kan grenzeloos zijn. Maar Pieter De Crem heeft een zwak: hij houdt van reizen, “het internationale” en CD&V heeft hem een mooi vergiftigd geschenk gegeven. “Sommigen dachten en hoopten dat hij die vernederende post zou weigeren: maar hij verraste iedereen door de functie te aanvaarden na een paar minuten aarzelen. Een moment van schaamte is snel voorbij” wordt er intern gezegd. “Hij zou liever staatssecretaris dan kamerlid zijn: de publieke opinie ziet hem nog altijd als minister, dat is wat telt”.
Fit voor dienst
De ex-minister van Defensie verzaakt op die manier aan de verwachtingen en verklaart zich fit voor dienst. Hij is een uitstekende polyglot, is ervaren, heeft présence, is gevoelig voor eerbewijzen en bezit een mooi netwerk aan internationale contacten (hij aasde op de leiding van de NAVO).”Hij is een beetje een grijze eminentie, evolueert als een soort minister zonder portefeuille” vertrouwt een vroegere CD&V-minister ons toe. Pieter De Crem heeft al afleiding gevonden het netelige dossier van het toekomstige gevechtsvliegtuig voor het Belgisch leger.
De Staatssecretaris voor Buitenlandse handel zou bijna vergeten dat hij geen minister van Defensie meer is. De F-35 US heeft al zijn gunsten: hij herhaalt het luid en duidelijk voor een resem diplomaten en voor de ogen van de nieuwe titularis van Defensie, N-VA’er Steven Vandeput. Verbazing, ontsteltenis van de politieke oppositie: waarmee moeit hij zich? Pieter De Crem is in zijn element: er wordt weer over hem gesproken.
“Opgelet, het is een survivor” bekent een kamerlid van de MR. De staatssecretaris voor Buitenlandse handel heeft misschien zijn laatste woord nog niet gezegd. Het is aan zijn partners in de regering om de verantwoordelijkheid op te nemen: ze hebben hem zonder bezwaar in hun ploeg toegelaten.
Zelfs de N-VA die nochtans zeer snel geërgerd is wanneer de federale macht zich vastklampt aan een Vlaams stukje bevoegdheid heeft niet gereageerd. Voor Pieter De Crem, aanhanger van de rechtse flank van de CD&V en nostalgisch naar het kartel CD&V/N-VA , kunnen de Vlaams-nationalisten een uitzondering maken.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier