Philippe Close (PS): ‘Ik ben voor volledige transparantie’

Met zijn 47 jaar is Philippe Close (PS) de jongste Brusselse burgemeester ooit. Hij is pas een jaar op post, na het schandaalontslag van Yvan Mayeur, maar Close is niet van plan om zich op 14 oktober zomaar gewonnen te geven.

Wat was de belangrijkste beslissing waarmee u in uw korte periode als burgemeester het verschil hebt gemaakt?

PhilippeClose: De bestuurlijke hervorming van Brussel, die ik heb doorgevoerd meteen nadat ik de eed heb afgelegd. We moesten zo snel mogelijk het vertrouwen van de bevolking terugwinnen. Het resultaat van drie weken intens vergaderen is dat het aantal mandaten in de stedelijke vzw’s is gehalveerd – er zijn meer dan 500 mandaten geschrapt – en dat de vergoedingen met 70 procent zijn gekort. Maar dat was een moeilijke operatie. Men beseft niet altijd wat een enorme organisatie Brussel is en dat achter die vzw’s vaak instellingen zoals ziekenhuizen of theaters zitten.

Wat wilt u graag veranderen als u de volgende zes jaar opnieuw burgemeester wordt?

Close: Ik wil me vooral toeleggen op het verder en beter uitrusten van de buurten. Of het nu het centrum, Laken of Neder-over-Heembeek is: alle buurten van Brussel moeten beschikken over voldoende crèches, scholen, buurtwinkels, sportinfrastructuur, cultuurzalen en parken. Ik wil dat de Brusselaars al die diensten binnen loopafstand hebben, in de hoop dat ze dan in Brussel zullen blijven en niet naar een villa buiten de stad verhuizen.

Wat is het grootste probleem waarmee u in Brussel wordt geconfronteerd?

Close: Het verenigen van wat ik de afzonderlijke stammen van Brussel noem, die nu nog vaak naast elkaar leven. Brussel is de meest kosmopolitische stad in de wereld. We hebben inwoners van 184 nationaliteiten, we hebben de Europese instellingen, we hebben de hoofdzetel van de NAVO en we hebben honderdduizenden pendelaars uit Vlaanderen en Wallonië die hier dagelijks komen werken. Ik wil al die mensen het gevoel geven dat ze deel uitmaken van dezelfde, veelzijdige hoofdstad, en ze harmonieus met elkaar laten samenleven. Gelukkig zijn de Brusselaars gastvrij. Iedereen is hier welkom, en er zijn hier ook geen getto’s zoals je die in andere Europese hoofdsteden hebt. Je ziet ook dat steeds meer middenklassegezinnen in zogenaamd moeilijke, multiculturele buurten gaan wonen, want jonge tweeverdieners kunnen zich geen appartement op de Louizalaan veroorloven en houden ook van het gevoel van stedelijkheid in die buurten.

Is Brussel over het algemeen niet te duur om te wonen?

Close: Er wordt op dit moment heel veel gebouwd in Brussel. De tijd dat de privésector hier alleen in kantoren en niet in woningen wilde investeren, ligt gelukkig achter ons. Specifiek voor Brussel is ook dat de stad heel veel vastgoed bezit. Alleen al in de Vijfhoek gaat het om 25 procent van de woningen. Daardoor kunnen we de huurprijzen beïnvloeden. Maar er moeten ook sociale woningen worden bijgebouwd in rijke Brusselse gemeenten zoals de Woluwes of Watermaal-Bosvoorde, waar toch een Ecolo-burgemeester aan het roer staat. Daar zijn nog veel beschikbare terreinen, en is de bevolkingsdichtheid niet zo hoog als bij ons.

Welke buitenlandse stad bewondert u of neemt u als voorbeeld?

Close: Lyon. Lange tijd gold Lyon als een ingedommelde bourgeois-stad, een beetje zoals Brussel in een niet zo ver verleden. Ik herinner me een lijst van Trip Advisor in 2004 met ‘boring cities’. Daar stond ook Brussel tussen. Toenmalig burgemeester Freddy Thielemans, van wie ik de kabinetschef was, en ik zeiden toen tegen elkaar: ‘Dat klopt, iedereen kent Brussel maar het heeft een slaapverwekkend imago.’ We hebben sindsdien heel hard gewerkt om dat te veranderen, in navolging van Lyon. Daar kon je lekker eten maar viel verder weinig te beleven. Het stadsbestuur heeft Lyon dankzij heel veel culturele initiatieven weer op de kaart gezet. Belangrijk als je internationaal wilt meetellen als stad is dat je wegblijft van de mainstream en de platgetreden paden. Denk aan het Street Art Parcours dat wij in Brussel hebben gecreëerd.

Hoeveel mandaten hebt u naast het burgemeesterschap?

Close: Toen ik burgemeester werd, heb ik uit meer dan 30 mandaten ontslag genomen. Vandaag houd ik er nog 12 over, die allemaal rechtstreeks aan mijn functie zijn verbonden of daaruit voortvloeien. Denk aan het voorzitterschap van de politieraad, of het voorzitterschap van de Brusselse ziekenhuizen. Statutair ben ik ook voorzitter van Brussels Expo en verder ben ik bestuurder bij Neo, een gezamenlijk project van de stad en het Brussels Gewest voor de ontwikkeling van de Heizel. Al die mandaten zijn onbezoldigd. Ik heb ervoor gekozen om maar één betaalde baan over te houden: die van burgemeester. Daardoor is mijn salaris met 30 procent gedaald in vergelijking met de periode dat ik behalve schepen ook volksvertegenwoordiger was. In tegenstelling tot collega-burgemeesters cumuleer ik het burgemeesterschap dus met geen enkele andere betaalde politieke functie of nevenbaan. En ik ben voorstander van volledige transparantie als het gaat om het loon, de vergoedingen en de zitpenningen van politici.

Maar tot voor kort gold u als de Brusselse koning van de mandaten. U was in zekere zin de verpersoonlijking van het systeem dat de afgelopen bestuursperiode tegen de muur is geknald.

Close: Dat klopt. Ik kreeg heel veel mandaten toebedeeld, omdat ik een specialist was op het vlak van financiën, begroting en personeel. Maar eerlijk gezegd: meer dan 30 mandaten, dat was ronduit belachelijk. Politici hebben de neiging te denken dat ze overal bij moeten zijn, terwijl het beter is om nieuwe gezichten een kans te geven of onafhankelijke bestuurders in de arm te nemen. Maar dat was ook gewoon de tijdgeest. Het belangrijkste is te leren uit je fouten.

Hoeveel verdient u vandaag?

Close: (zoekt zijn laatste loonbrief in zijn telefoon) 4724,79 euro, waarvan ik een stuk afdraag aan mijn partij, plus een auto met chauffeur die ik heel weinig gebruik. Sommige van mijn schepenen en ook de gemeentesecretaris verdienen meer dan ik, maar dat is niet erg. Een gemiddeld Belgisch loon ligt rond de 1700 euro. Ik ben dus zeker niet te beklagen, en ik wil de bevolking laten zien dat ik dit werk niet voor het geld doe.

Wat is het beste restaurant van Brussel?

Close: Ik ben meer een man van de cafés, omdat ik vind dat zij het echte Brussel belichamen. We hebben natuurlijk fantastische restaurants, zelfs een paar sterrenrestaurants, maar er is één café dat me na aan het hart ligt: Café au Laboureur op de Vlaamsesteenweg. Een bruine kroeg die sinds jaar en dag in handen is van dezelfde familie. Op het terras kun je zowel zakenlui als kunstenaars, daklozen, kaartende pottepeis en hipsters vinden. De ambiance in dat café is voor mij het symbool van Brussel. Er hangt daar iets in de lucht, iets buiten de tijd, alsof het café er altijd is geweest.

Wat doet om tot rust te komen?

Close: Het gebeurt veel te weinig, maar dan probeer ik familie te bezoeken of samen met mijn vrouw en zonen naar een goede rugbymatch te kijken.

Hoeveel impact zullen de schandalen hebben op de verkiezingsuitslag?

Close: De Brusselaars met wie ik spreek, hebben het in elk geval niet meer over de schandalen. Ze begrijpen dat het hoofdstuk is afgesloten. Er zullen vast nog problemen opduiken die ik moet regelen, maar ik zal altijd helemaal open kaart spelen. Wat niet wegneemt dat sommigen spijkers op laag water zoeken. Het laatste wat men mij heeft verweten, is de organisatie van een petanquetoernooi met een café op het Rouppeplein, iets wat ik al twaalf jaar doe. Dat toernooi wordt helemaal niet gesubsidieerd door de stad, ik betaal dat met het geld van de PS-afdeling en uit eigen zak. Alsof ik daarmee de verkiezingen ga winnen. Maar ik beloof mijn politieke tegenstanders wel één ding: ik ga intensief campagne voeren. Ik nodig iedereen uit om me tijdens het weekend te volgen. Ik ben dag en nacht op het terrein, ik ben overal aanwezig, en ik ben absoluut niet van plan om me zomaar gewonnen te geven.