Peter Vandermeersch: ‘Ik denk soms dat de VRT de weg kwijt is’

In Knack is NRC-hoofdredacteur Peter Vandermeersch bijzonder streng voor de openbare omroep. ‘Ik zie te veel dingen die te zwak zijn.’

‘Mijn ogen zijn hier in Nederland opengegaan’, zegt Peter Vandermeersch deze week in Knack. ‘Toen ik nog hoofdredacteur van De Standaard was, stelde ik mij geen vragen bij de manier waarop journalisten en politici in Vlaanderen met elkaar omgaan. Ik herinner mij het trouwfeest van Ivan De Vadder nog: daar was de hele politieke top vertegenwoordigd, van Karel De Gucht tot Freya Van den Bossche. In Nederland is dat ondenkbaar. Als een redacteur hier aan de telefoon een politicus tutoyeert, is de kans groot dat hij daar door een collega op wordt aangesproken.’

Na elf jaar De Standaard – en op het einde ook Het Nieuwsblad – te hebben geleid, werd Peter Vandermeersch (54) precies vijf jaar geleden hoofdredacteur van de Nederlandse krant NRC. ‘Ik ben hier echt wakker geschud, mijn visie op journalistiek is stevig aangescherpt’, zegt hij. ‘Wij zijn de vierde macht. In Nederland nemen we die missie zeer ernstig. Een journalist moet lastig zijn, een luis in de pels.’

Wat vindt u van het devies dat de VRT tegenwoordig koestert, dat journalistiek vooral constructief moet zijn?

Vandermeersch: Ik snap dat niet goed. Journalistiek moet helemaal niet constructief zijn. Journalistiek moet grondig zijn, moet goed zijn, moet vervelend zijn voor machthebbers. Bij de VRT leidt dat devies tot een aantal uitwassen, heb ik de indruk.

Geef eens een voorbeeld?

Vandermeersch: Onlangs opende het Journaal met het nieuws dat er een bank is die vier procent rente geeft. Toen dacht ik meteen: so what? Wat later zag ik een lang item over de economische activiteiten die worden ontplooid op de luchthaven in Zaventem. Tja, het zal wel, dat daar economische activiteiten worden ontplooid. Waarom moeten wij daar minutenlang naar kijken? Maar goed, constructieve journalistiek is momenteel niet het grootste probleem van de openbare omroep, denk ik.

Wat dan wel?

Vandermeersch: Ik wil geen overdreven grote woorden gebruiken, maar toch denk ik soms dat de VRT de weg kwijt is. Ik zie te veel dingen die te zwak en te licht zijn. Het Kibbelkabinet, bijvoorbeeld, de nieuwe interviewformat op sociale media: dat is zo studentikoos, het is echt onbegrijpelijk. Of neem Volt, toch ook een programma van de nieuwsdienst: daarin zag ik onlangs een filmpje over vrouwen die gingen joggen met een speciale beha van Triumph. De vraag was of mannen anders naar hen keken.

Volt is wel een breed en toegankelijk programma op Eén.

Vandermeersch: Ja, maar zo’n item over beha’s is gewoon flauwe zever. De lat moet hoger. De VRT moet de standaard zetten. Ander voorbeeld: toen Stefaan Hertmans Oorlog en Terpentijn publiceerde, werd hij uitgebreid geïnterviewd in Buitenhof op de Nederlandse televisie. Wat deden ze bij de VRT? Ze lieten hem drie fragmentjes kiezen als mediawatcher in De zevende dag. Dat is niet ernstig. Of neem Radio 1: al te veel moet tegenwoordig leuk en luchtig en giechelachtig zijn. Ik erger mij daar steendood aan.