Open Vld’er Patrick Dewael wil onze grondwettelijke cultuur nieuw leven inblazen. “Onze fundamentele waarden moeten een prominentere plaats krijgen. Dan zullen we die misschien opnieuw vuriger durven verdedigen.” De liberaal is scherp voor de religies.
Patrick Dewael heeft in de commissie Grondwet een ontwerp van preambule, een soort inleiding, op onze grondwet neergelegd, samen met een resolutie waarin hij de artikelen opsomt die herzien zouden moeten worden
De 60-jarige Limburger hoopt eerst op een breed maatschappelijk debat om vervolgens eind deze legislatuur die teksten te stemmen. Nadien kan de grondwet gewijzigd worden. Vier principes staan voorop: de vrijheid van meningsuiting, het recht op zelfbeschikking, de scheiding van geloof en staat en de gelijkheid tussen man en vrouw. “Dat zijn basisprincipes die door iedereen onderschreven moeten worden, mensen die hier geboren zijn én nieuwkomers.”
Wat wil u met uw initiatief bereiken?
Patrick Dewael:‘De burger ziet vandaag de grondwet onvoldoende als een basiscode voor de samenleving. Aan wat linken wij een grondwetsherziening? Aan staatshervorming en geruzie tussen Vlamingen en Walen. Dat moet anders. Daarom wil ik een inleiding toevoegen, zoals de meeste grondwetten hebben, die een bepaalde attractiviteitswaarde heeft. Vandaag beseffen we niet dat die grondwet onze fundamentele waarden al bevat. Of we durven ze niet genoeg verdedigen tegenover nieuwkomers.
Als ik zie dat er gedebatteerd wordt over gescheiden zwemuren in openbare zwembaden of over religieuze symbolen bij ambtenaren die met publiek in contact komen, dan zeg ik neen. Daarom moeten die fundamentele waarden een prominentere plaats krijgen. Dan zullen we die misschien opnieuw vuriger durven verdedigen.
We worden stilaan zo tolerant dat we de extremisten de vrije loop laten
Weet u, onze verdraagzaamheid leidt er vandaag toe dat wij zaken die we voor onszelf onaanvaardbaar vinden zoals ongelijkheid tussen man en vrouw, bij nieuwkomers wel aanvaarden. Of kijk naar die kinderen die in de ramadan geduwd worden. Dat laten we zomaar toe. Wij zeggen dan: we moeten tolerant zijn. Wel, we worden stilaan zo tolerant dat we de extremisten de vrije loop laten.’
Moet in een Verlichte samenleving iedereen dezelfde waarden aanhangen? Is iemand niet vrij om bijvoorbeeld homofilie verwerpelijk te vinden?
Dewael:‘Je mag een individuele mening hebben en uitdrukken, die mag zelfs choqueren, maar je moet handelen naar de wetten van een land.’
In De Afspraak konden vertegenwoordigers van islam en jodendom niet antwoorden op de vraag of ze zouden aanvaarden dat hun zoon homo is. Wat vond u daarvan?
Dewael:‘Ik vond dat niet aanvaardbaar. Waarom hebben wij zoveel inspanningen geleverd om alle mensen ongeacht seksuele geaardheid dezelfde kansen te geven? Dat religies belangrijke verworvenheden in vraag blijven stellen, aanvaard ik niet. Het gaat trouwens niet alleen om de islam. Ik hoor Bart De Wever zeggen dat niemand in de katholieke leefwereld nog de natte droom heeft de samenleving te organiseren vanuit haar overtuiging. Quod non. Kijk naar het debat over euthanasie.’
Door Paul Cobbaert
