Ecolo-Groen en de PTB zijn de grote winnaars van de Brusselse verkiezingen. Toch blijft de Parti Socialiste aan zet. ‘Er was geen Johan Demol-effect zoals in 2004, toen het Vlaams Belang met een Franstalige lijsttrekker naar de Brusselse verkiezingen trok.’ Aldus politoloog Pascal Delwit.
Is Brussel na 26 mei nu een rode of een groene stad geworden? ‘Allebei’, zegt politoloog Pascal Delwit van de ULB: ‘De PS heeft sterk gescoord in het noordwesten, zeg maar de Kanaalzone met Anderlecht, Molenbeek, Schaarbeek, Koekelberg en het centrum van Brussel Stad. In het zuidoosten, met Elsene, Ukkel en Woluwe, heeft Ecolo een grote sprong voorwaarts gemaakt. Het verkiezingsresultaat bevestigt de sociologische tweespalt in het hoofdstedelijk gewest.
Wordt het een lastige formatie?
Pascal Delwit: Meer dan waarschijnlijk blijft Rudi Vervoort (PS) minister-president, met aan Franstalige kant een meerderheid van PS, Ecolo en Défi, terwijl aan Nederlandstalige kant Groen, SP.A en Open VLD een meerderheid leveren. Omdat de uitslag zo duidelijk is, verwacht ik een snelle landing. Anders dan de formatie in Wallonië en Vlaanderen, is de regeringsvorming in Brussel niet gekoppeld aan het federale niveau. Al weet je natuurlijk nooit wat er in de partijhoofdkwartieren wordt beslist.
Opvallend: de Vlaamse partijen halen bijna 70.000 stemmen, een vooruitgang van 16.500 tegenover 2014. Hoe verklaart u dat?
Delwit: Ik zie twee hypothesen: het Vlaamse electoraat is gegroeid door inwijking. Vroeger was vooral het centrum populair, maar de voorbije jaren trekken ook Elsene en Sint-Gillis veel jonge Vlamingen aan. Een tweede verklaring zijn Franstalige stemmen voor Vlaamse lijsten. Er hoefde dit keer bij het computerstemmen geen taalrol te worden gekozen, de kiezer kreeg alle partijen op één scherm. Een technisch detail, maar het maakte het wel gemakkelijker voor Franstalige kiezers om voor Vlaamse partijen te stemmen.
Het plan van de N-VA om incontournable te worden en zo de Brusselse instellingen te blokkeren, is feestelijk mislukt.
Vlaams Belang en de N-VA gaan vooruit. Ook dankzij de stemmen van Franstaligen die in hun taalgroep geen geloofwaardig conservatief en extreemrechts aanbod hebben?
Delwit: Dat kan gespeeld hebben. Maar laten we wel wezen, de vooruitgang van Vlaams Belang en de N-VA is al bij al beperkt. Het plan van de N-VA om incontournable te worden en zo de Brusselse instellingen te blokkeren, is feestelijk mislukt. Er was geen Johan Demol-effect zoals in 2004, toen het Vlaams Belang met een Franstalige lijsttrekker naar de Brusselse verkiezingen trok. Zo’n profiel had Vlaams Belang noch N-VA dit keer ter beschikking.
Naast Ecolo is de PTB de grote winnaar. Geen verrassing?
Delwit: De PTB bevestigt het goede resultaat van de gemeenteraadsverkiezingen. Net zoals in oktober zet ze in Molenbeek, Anderlecht, Schaarbeek en Brussel sterke scores neer. In de Kanaalzone dus, de communisten delen hun bastions met de PS. Dat de Brusselse PTB/PVDA ook twee Kamerzetels in de wacht sleept, is zonder meer sterk.
Bestaat de kans dat de PTB met de PS en Ecolo in de Brusselse regering stapt?
Delwit: Het kan, maar het is heel onwaarschijnlijk. De rode lijnen van de PTB, zoals het niet-naleven van bepaalde Europese richtlijnen, zijn voor andere partijen onverteerbaar. De PTB blaast warm en koud, maar ik denk niet dat een regeringsdeelname haar ambitie is. Ze wil wegen op het debat en opvallen in het politieke landschap. Dat moet lukken, in het Brusselse parlement, maar ook in de andere assemblees.
Burgerbeweging Agora haalt aan Nederlandstalige kant uit het niets 5 procent en 1 zetel. Agora pleit voor burgerparticipatie volgens de recepten van David Van Reybroucks G1000. Kan dat het begin zijn van een trendbreuk in de representatieve democratie?
Delwit: Ik vind het een interessant experiment, maar van een trend zou ik niet spreken. Agora heeft alleen in de Nederlandstalige kieskring meegedaan. Slim bekeken, want zo volstonden 3333 stemmen voor een zetel. In het Franstalige kiescollege was dat nooit gelukt.
Verkiezingen 2019
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
