‘Overheid is bezig met domeinen waar ze niets te zoeken heeft, en verwaarloost ondertussen kerntaken’

Volgens Jong VLD-voorzitter Maurits Vande Reyde is het nu meer dan ooit tijd om de uitbreidingsdrang van de overheid een halt toe te roepen. ‘Ondertussen worden kerntaken verwaarloosd.’

“Of ik ook bekend zal maken wat ik allemaal verdien?” Ik moet de vriendelijke man op Facebook telleurstellen. Mijn gage beperkt zich tot de manden met streekproducten en West-Vlaamse bloemenpracht. Hoeveel politici nu exact verdienen met bijklussen: eerlijk, dat interesseert me ook niet zoveel. Het echte probleem is een overheid die met duizend dingen bezig is waar het niets te zoeken heeft. Ondertussen verwaarloost het echte kerntaken. Als we daar nu niets aan doen, zal het nooit gebeuren.

Waar heeft de overheid zich wel en niet in te moeien? Die vraag moeten we nu dringend beantwoorden. Niemand weet nog hoeveel intercommunales en andere vehikels er juist zijn en waarvoor ze dienen. Ridicuul hoge zitpenningen worden terecht aangeklaagd, maar de echte kwaal zit veel dieper. Wanneer de overheid geen halt kan toeroepen aan zijn eigen uitbreidingsdrang zal dit soort wantoestanden altijd blijven bestaan.

Het verlies daarvan is trouwens duizend keer groter dan de soms absurd hoge zitpenningen voor politici. Neem nu het netbeheer in de energiesector. Dat heeft nog steeds een staatsmonopolie. Zoals dat met monopolies gaat, dienen die niet het belang van de consument maar gaan ze voor onbeperkte winstmaximalisatie voor lokale besturen. Daarom dat onze elektriciteitsfactuur een tweede belastingbrief werd, vol met torenhoge heffingen die niets meer met energie te maken hebben. En dat allemaal met de instemming van honderden politieke mandaten. Wie begrijpt dat nog?

Ook bij afvalverwerking, waterzuivering of ontwikkelingsmaatschappijen is het telkens hetzelfde verhaal. Een overheid die zijn eigen wildgroei op de belastingbetaler afwentelt is erg. Een overheid die dat nog eens wil verdoezelen is pervers. De semi-publieke schemerzone zorgt voor een gigantische collectieve verarming. Een grote kuis is dringend nodig.

Hoe lossen we dat op? Meer transparantie, enkele topfiguren op het kapblok en een hoop emotionele interviews: dat was het antwoord de voorbije week. Helaas gaat dat niet volstaan. Een echt kerntakenplan is nu echt wel broodnodig. Waar een overheid nodig is en waar niet: dat moet nu prioriteit nummer één van de Vlaamse regering worden.

Zie het als een soort grondwetswijziging. Daarvan kunnen artikels pas gewijzigd worden wanneer ze voor de verkiezingen worden aangeduid. Laten we hetzelfde doen met overheidstaken: welke ervan kunnen weg na 2018. Dan kan de opkuis meteen van start gaan. Anders zal het aanmodderen blijven.

Door privatiseringen kunnen politici zich bezig houden met waar de politiek echt voor dient: een kader scheppen waar mensen en ondernemingen initiatief kunnen nemen. Een wilde liberalisering is daarvoor niet nodig. In het Verenigd Koninkrijk worden grote taken die bij ons nog steeds staatsmonopolie zijn perfect door privé-bedrijven uitgevoerd. De overheid zet de voorwaarden en kijkt wie ze onder de beste voorwaarden kan uitvoeren. Zo geef je de beste waarde voor ons belastinggeld. Ik kan me vergissen, maar ondernemingen met meer dan 400 bestuursleden en riante verloning zullen in dat systeem niet als winnaar uit de bus komen.

Neem dus vooral géén ontslag uit intercommunales, hou wat mij betreft zelfs die zitpenning nog even op zak. Zorg er gewoon voor dat na 2018 de overheid enkel nog hetgeen doet waar ze goed in kan zijn.