‘Opvolging erkende moskeeën moet prioriteit zijn’

Vlaams parlementslid Mercedes Van Volcem (Open VLD) vindt dat erkende moskeeën beter opgevolgd moeten worden.

De erkenning van de moskeeën is een exclusieve Vlaamse bevoegdheid van de minister van Inburgering, Integratie en Binnenlands Bestuur, Liesbeth Homans. Alvorens tot de erkenning over te gaan wordt het advies van de Staatsveiligheid gevraagd. De Staatsveiligheid functioneert onder de federale minister van justitie, Koen Geens. De feedback van het federale niveau, met advies van de Staatsveiligheid, wordt gevraagd, alvorens Vlaanderen een beslissing neemt. Ook in de commissie Binnenlands Bestuur, Inburgering en Integratie, die ik voorzit, wordt grondig gedebatteerd over dit thema, en worden de beslissingen van de Vlaamse bevoegde minister nauwgezet opgevolgd.

Erkenning: wie de regels respecteert, moet erkend worden

Het is goed dat mijn federale collega en partijgenoot, Vincent Van Quickenborne, duidelijk stelt dat de moskeeën die aan alle Vlaamse criteria voldoen om erkend te worden niet de dupe mogen worden van die minderheid aan Islamitische gebedshuizen waar twijfel over bestaat.

Alle moskeeën blindelings over dezelfde kam scheren, leidt mijn inzien enkel tot polarisatie en een negatieve beeldvorming over moslims in ons land. Een tendens die we binnen ons samenlevingsmodel beter kwijt dan rijk zijn. Polarisatie en negatieve beeldvorming, daar werd nog nooit iemand beter van.

Momenteel zijn er 43 dossiers vanuit Vlaanderen doorgestuurd, waarvan minister Homans reeds 20 positieve adviezen kon ontvangen. Het lijkt dus logisch over te gaan tot het opstarten van de procedure ter erkenning van deze 20 gebedshuizen.

Evaluatie van de erkende moskeeën moet veranderen en prioriteit worden

Wanneer de Staatsveiligheid onze federale regering adviseert, dan is dat de eerste stap naar de Vlaamse erkenning. De Staatsveiligheid heeft ook een rol bij evaluatie van erkende moskeeën. Door het dreigingsniveau 3 is de controle op dit moment heel summier en geen prioriteit. De opvolging kan hierdoor niet grondig genoeg verlopen. Daar heeft minister Homans dus zeker een punt. Het federale en Vlaamse beleid moeten daarom aan een actieplan werken om de opvolging te kunnen garanderen. Erkende moskeeën mogen niet evolueren naar politieke propagandamachines en moeten de regels blijvend naleven.

Kortom, zowel bij erkenning als evaluatie moeten de regels en controle daarom worden bijgesteld. Een nieuwe wagen kan je in het verkeer brengen, nadat hij aan alle kwaliteitsvereisten heeft voldaan, echter is dit ook geen vrijgeleide om er 20 jaar mee te rijden, en vragen we een eerste keuring na 4 jaar, waarna een jaarlijkse keuring volgt.

Duidelijke regels, duidelijke opvolging

Zo zou het dus ook met de erkende moskeeën moeten gaan. Momenteel geven we kwaliteitslabels aan Islamitische gebedshuizen (Vlaamse erkenningen), waaraan enkele voorwaarden gekoppeld zijn. We hebben momenteel niet de nodige middelen en manschappen om na te gaan, of deze voorwaarden blijven gelden. Een jaar later, 5 jaar later, volgend decennium.

Op dit moment zien we dat de letter van de wet er wel is, maar niet opgevolgd wordt. In de praktijk hebben we geen zicht of de erkenningsvoorwaarden ook standhouden na de erkenning. Er is namelijk nooit voldoende geïnvesteerd in de nodige keuringcentra. Ter illustratie: Erediensten in Vlaanderen dienen een document te ondertekenen waarin ze verklaren het eens te zijn met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Maar hoe deze verklaring in de praktijk wordt omgezet, daar tasten onze Vlaamse, provinciale en lokale besturen in het duister.

Stel de erkenningsvoorwaarden bij

Het logische pad, weg van de polemiek en de polarisatie, is voor mij dus een bijstelling van de erkenningsvoorwaarden. Dat is voor mij logisch en consequent beleid. Daar moet minister Homans werk van maken. Haar federale collega’s moeten de evaluatie van de momenteel erkende moskeeën dan ook snel toevoegen aan hun prioriteitenlijst. Want op dit moment, is er gewoonweg geen controle.

Nu wordt de schijn gewekt dat Vlaanderen de procedures willekeurig en naar eigen interpretaties van de minister toepast. De procedure starten om de erkenning van de Fatih moskee te starten, zonder te spreken over de andere 12 erkende Diyanet moskeeën kan niet. Beringen werd slechts bij wijze van voorbeeld genoemd. Als wie zien dat de Diyanet – moskeeën niet aan de Vlaamse erkenningsvoorwaarden voldoen, dan moeten er gewoonweg 12 extra procedures opgestart worden. Vlaanderen hoort geen subsidies te geven aan Diyanet – moskeeën die aan politieke propaganda doen. De scheiding van Kerk en Staat is voor mij essentieel, daar valt niet over te onderhandelen.

Als we zien dat de andere 20 wel aan de voorwaarden voldoen, dan moeten zij erkend worden. Anders wordt de wet niet consequent toegepast. Als voorzitter van de bevoegde commissie kan en mag ik dat niet tolereren. Een democratische rechtstaat eist: duidelijke regels; vervolgens duidelijke procedures en een eenduidige toepassing ervan. Op geen enkele andere manier kunnen we mensen en instellingen winnen voor ons democratisch en liberaal verhaal, zonder het zelf ook eenduidig toe te passen. Vlaanderen ziet de erkenning terecht als een belangrijke controle, maar vergeet te vaak dat niet erkende moskeeën ook moeten opgevolgd worden. Een belangrijke rol is daarvoor weggelegd bij onze burgemeesters, zij kunnen moskeeën sluiten, wanneer er bijvoorbeeld haat gepredikt wordt.

We zien nu een verhaal waarbij moskeeën hun erkenning dreigen te verliezen, zonder duidelijke controle enerzijds en een verhaal van erkende moskeeën die niet meer voldoen aan de voorwaarden, en helemaal met rust gelaten worden anderzijds. We zetten toch ook geen wagens aan de kant omdat we denken dat de lichten niet werken, terwijl we de rest door het rood laten vlammen?

Mercedes Van Volcem

Commissievoorzitter Inburgering, Integratie en Binnenlands Bestuur