Oppositie Wervik ontsnapt nipt aan GAS-boete niettegenstaande juridisch falen GAS-ambtenaar

‘De lokale GAS-ambtenaar van Wervik deelt uiteindelijk geen GAS-boetes uit aan de oppositie voor een ludieke 1 april-actie. Geen verliezers, enkel winnaars in de Wervikse dorpspolitiek? De beslissing lijkt daardoor op een Salamonsoordeel, maar juridisch heeft het meer van een koehandel weg’, zegt justitiewatcher Jan Nolf.

Vooraleer het krasse optreden van de SP.A-burgemeester van Landen alle media in red alert toeterde, was ook zijn partijgenoot van Wervik aan een première toe. Burgemeester Youri Casier vorderde tegen de oppositie immers niets minder dan een GAS-boete voor … een ludieke 1-april-actie.

Net voor de gemeenteraad van die dag hadden drie gemeenteraadleden van ‘Positief project’ en één gemeenteraadslid van CD&V voor het stadhuis rood-witte linten gespannen en een kruiwagen met een verkeersbord neergezet: als protest tegen de overdaad aan gelijktijdige wegwerkzaamheden in de tabakstad en het gebrek aan tijdige informatie daarover. Een ziedende burgemeester stuurde er politie met zwaailichten op af.

Omdat de actie maar enkele minuten duurde werd het “bewijs” slechts via analyse van camerabeelden gevonden. Net als een terreurdreiging: van verspilling van belastinggeld gesproken.

Op 10 mei, waarschuwde de lokale GAS-ambtenaar – in hoofdberoep gemeentesecretaris – de oppositieleden wat hun 1 april-grap hen kon kosten.Dat leidde tot de unieke situatie dat gemeenteraadsleden van Wervik zich voor een politieke actie moesten verdedigen voor de … eigen gemeentesecretaris: een even historisch als hilarisch GAS-precedent.

De vier betrokken gemeenteraadsleden werden door de gemeentesecretaris in alle ernst ‘gehoord’ en legden veiligheidshalve toch maar een schriftelijke argumentatie neer. Een standaardvoorbeeld vindt u hier.

Het énig punt waarover de GAS-ambtenaar – gemeentesecretaris het uiteindelijk niet eens blijkt met de klagers was hun bezwaar omtrent zijn (on-)afhankelijkheid: dat werd weggewuifd met de opmerking dat hij “op een rechtsgeldige wijze werd aangesteld”.

Hij gaat met de klagers wél akkoord dat “deze actie geen overlast met zich meebracht” en dat “noch de openbare veiligheid, noch de openbare rust, noch de openbare orde werden verstoord en derhalve geen voorafgaandelijke schriftelijke toelating (van de burgemeester n.v.d.r.) aan de orde was”.

De gemeentesecretaris besluit dan ook – in tegenstelling tot zijn burgemeester – dat het een “symbolische actie betreft en het voeren van oppositie door gemeenteraadsleden in een democratie”.

Geen GAS-boete dus: einde goed, al goed.

Twee bedenkingen

Eén: de stijl van het gewrocht. Vooreerst blijkt de beslissing van de GAS-ambtenaar geschreven in de antieke stijl met “Overwegende dat…” -paragrafen, die sinds jaar en dag voor échte vonnissen van échte rechtbanken afgeraden wordt. Ondertussen wordt die grammaticale geheimtaal zelfs niet eens meer door het Hof van Cassatie gebruikt.

Vermits GAS-ambtenaren nu de nieuwe politierechters geworden zijn voor al wat overlast zou zijn, zouden ze er goed aan doen mensentaal en -stijl te hanteren in plaats van dat Napoleontisch abracadabra.

Twee: de juridische tegenstrijdigheid. De GAS-ambtenaar-annex-gemeentesecretaris zalft zacht met zijn besluit dat “om de voorgaande overwegingen, een administratieve boete niet aangewezen is”. Hij faalt echter juridisch jammerlijk door een gebrek aan consequentie.

Immers slaat de gemeentesecretaris terug met de schijnbaar terloopse motivering dat de “feiten bewezen zijn” omdat “ze vallen onder toepassing van art. 2.1.10,2° van het Algemeen Politiereglement”.

Nochtans had de GAS-ambtenaar in zijn beslissing eerst al overwogen dat “derhalve geen voorafgaandelijke schriftelijke toelating aan de orde was”. Terecht overigens.

Zijn besluit komt bijgevolg neer op een loutere politieke opportuniteitsbeoordeling (“niet aangewezen”) waarvoor hij helemaal de bevoegdheid niet heeft: dat heeft enkel het parket bij een strafrechtelijke ‘klassering zonder gevolg’.

Ofwel is een toelating voor de ludieke verkeersbelemmering of betoging wettelijk nodig, ofwel niet. Indien de toelating nodig was geweest, kon de GAS-ambtenaar, rekening houdend met het proportionaliteitsbeginsel (noem het ‘verzachtende omstandigheden’), de GAS-boete tot een principieel minimum beperkt hebben. Jawel, dan worden minuscule GAS-boetes van enkele euro’s uitgeschreven: solden als het ware.

Nu geeft de Wervikse gemeentesecretaris met dat éne eenzame en zinloze zinnetje over de “bewezen feiten” de burgemeester principieel gelijk, terwijl hij de oppositieleden toch wel een boete bespaart.

Geen verliezers, enkel winnaars in de Wervikse dorpspolitiek ? De beslissing kan daardoor op een Salamonsoordeel lijken, maar juridisch heeft het meer van een koehandel weg.