‘Open grenzen zijn blijkbaar geen probleem als ze de winst dienen’

‘Als cowboys onze kmo’s en jobs vernietigen en levens letterlijk kapot maken, dan is relativeren of wegkijken – zoals deze regering blijft doen – een regelrechte schande.’ SP.A-voorzitter John Crombez maant onze regering aan om de Belgische ‘antimisbruikwet’ rond detachering vanaf nu zonder meer toe te passen

Er bestaat niet de geringste twijfel over: het principe van vrij verkeer van personen en diensten binnen de Europese Unie heeft het leven van miljoenen Europeanen verbeterd en aanzienlijk vereenvoudigd. Vandaag kunnen we ons niet meer indenken dat we in het verleden bij elke grensovergang onze identiteitskaart boven moesten halen. Vandaag houdt niets ons nog tegen te gaan werken in Duitsland of Frankrijk als we dat willen. Kortom, alleen maar winnaars dus dankzij de Europese eenmaking. Althans, dat was de bedoeling.

Helaas zorgde een constructiefout onderweg voor een ander, minder fraai, gevolg. Dat schimmige – vaak in de transportsector of bouw – bedrijven Bulgaren of Roemenen hier bij ons tegen kunstmatig lage lonen laten werken en vaak in mensonterende omstandigheden laten leven, is al lang geen geheim meer. Die moderne slavernij maakt onze kmo’s – die het spel wel eerlijk spelen en wel correct bijdragen aan onze sociale zekerheid – bovendien kapot. Deze woorden zijn hard, maar waarom zou ik de realiteit ontkennen? Enkel en alleen om mannen in maatpak op een bouwwerf te beschermen? Really?

Massaal misbruik van het principe van vrij verkeer ondermijnt het geloof in de kracht van onze welvaartsstaat. Reden te meer om er met man en macht tegen te strijden.

Een van de meest voorkomende misbruiken is dat Belgische firma’s een beroep doen op zogezegde buitenlandse ondernemingen die hun personeel hier tijdelijk ‘detacheren’. Op zich is er niks mis met tijdelijke detachering van personeel door buitenlandse ondernemingen (dat is net een essentieel onderdeel van het vrij verkeer van diensten), maar het wordt wel een probleem wanneer die ‘ondernemingen’ postbusfirma’s blijken te zijn die helemaal geen activiteiten ontplooien in hun eigen land. Of wanneer het zogenoemde A1-attest (dat moet bewijzen dat er in het land van oorsprong correcte sociale bijdragen worden betaald) niet zuiver op de graat is.

Tot voor kort bestond de algemene overtuiging dat zo’n A1-attest almachtig is en de Europese regel van vrij verkeer absoluut is. Gevolg? Belgische inspecteurs die sociale fraude vermoeden, vonden het vaak onbegonnen werk om een dossier samen te stellen of naar de rechter te trekken.

De uitspraak die het Europese Hof van Justitie dinsdag deed in een zaak over frauduleuze detacheringen vanuit Bulgarije, is in die zin een mijlpaal. In zijn arrest stelt het Hof dat in geval van fraude een nationale rechter van het werkland het A1-attest wel degelijk naast zich neer mag leggen. Dat betekent niets minder dan een doorbraak om ook de Belgische ‘antimisbruikwet’ vanaf nu zonder meer toe te passen.

In 2012 voerde de vorige regering die in, precies om bij fraude met het A1-attest een bedrijf zonder meer te verplichten om de sociale bijdragen van ons land te betalen. Dat de Europese Commissie zich daar met hand en tand tegen verzet omdat ze vindt dat die wet niet strookt met de Europese regels is dan van ondergeschikt belang.

Want sinds wanneer is mensen uitbuiten en jobs verloren doen gaan door (sociaal) te frauderen dan wel in lijn met Europese regels? Sinds wanneer is mensen laten creperen in naam van de winst dan wel in lijn met de Europese regels? Wat mij betreft, is het simpel: zolang Europa hier geen sluitende oplossing voor biedt, moeten de lidstaten zelf misbruik van detachering en oneerlijke concurrentie keihard aanpakken.

De uitspraak van het Hof is voor België hét signaal om niet langer te talmen en het pionierswerk van destijds voort te zetten. Als cowboys onze kmo’s en jobs vernietigen en levens letterlijk kapot maken, dan is relativeren of wegkijken – zoals deze regering blijft doen – een regelrechte schande. Tenzij ze natuurlijk vindt dat open grenzen, vrij verkeer en uitbuiting geen probleem zijn wanneer ze de winst veiligstellen of het grootkapitaal dienen. Maar dat ze dat dan ook zo zegt. Dan is het tenminste duidelijk.