Op z’n Nederlands: de edele kunst van het nietsdoen
Nu alle cafés, theaters, bioscopen en sportzalen gesloten zijn, wordt het dringend tijd om u te bekwamen in de kunst van het nietsdoen. Daar bestaat zelfs een handleiding voor: Niksen. Met als ondertitel: De Dutch Art of luieren.
Nu het gros van de Vlaamse ouders moet telewerken met een stelletje peuters, kleuters of pubers in huis, wordt het internet overspoeld met memes en foute grapjes – zoals dat van een vader die zich in de sofa verstopt achter een foto van diezelfde sofa, zodat zijn kroost hem even met rust laat. Maar de meeste ouders zoeken hun heil in schema’s, het ene al gedetailleerder dan het andere. Ik zag ergens een lijstje opduiken met 107 (!) tips tegen verveling. Mijn kroost zou ongetwijfeld jaloers zijn. Op ons dagschema staan ettelijke blokken met één woord: spelen. In te vullen naar eigen goeddunken. En ja, af en toe lopen de twee koters wat doelloos rond in de tuin. Tot ze ineens een briljante ingeving krijgen. Gisteren ontpopte de jongste zich tot chihuahua, met de oudste als baasje. Om maar te zeggen: niksen, het hééft effect. Met dank aan covid-19 wordt het misschien zelfs een trend. Goed nieuws voor de auteur van het boek Niksen.
Na de Denen (hygge), de Japanners ( KonMari en ikigai) en de Koreanen ( nunchi), hebben nu ook de Nederlanders hun eigen wellnesstrend. Niksen dus, of luieren. De Pools-Duitse schrijfster Olga Mecking ging tien jaar geleden in Nederland wonen en ontdekte dat de Nederlanders gespecialiseerd zijn in nietsdoen. Al geeft ze meteen toe dat er wel meer landen zijn die het niksen tot een kunst hebben verheven. Zelfs in Duitsland hebben ze er een uitdrukking voor: ‘ den inneren Schweinehund auslassen‘. Letterlijk vertaald: ‘je innerlijke varkenshond uit- laten’. Om de ondertitel van haar boek, De Dutch Art of luieren, toch kracht bij te zetten, haalt Mecking dan ook allerlei argumenten aan die verklaren waarom de Nederlanders er extra goed in zijn. Omdat ze goede kinderopvang hebben en daardoor meer tijd voor zichzelf, bijvoorbeeld. En omdat ze zichzelf überhaupt graag verwennen, met hun bitterballen en oliebollen.
Evolutionaire verklaring
We moeten onszelf even tot de orde roepen: hoezeer dit ook op een wellnesstrend lijkt, het is er géén. Of dat is toch wat Mecking ons wil doen geloven. In 2019 werd haar verhaal ‘ The Case for Doing Nothing‘ gepubliceerd in The New York Times en het ging al snel viraal. Ze kreeg toen reacties van over heel de wereld en besefte dat veel mensen genoeg hadden van wellnesstrends die hun het gevoel gaven dat ze veel meer aan zichzelf moesten werken. ‘Dat is een van de redenen waarom mensen zich in het idee van niksen kunnen verplaatsen’, zegt ze. ‘Het is de gemakkelijkste vorm van wellness die je je kunt voorstellen.’ En toch is het voor veel mensen moeilijk, zo blijkt. Ook Mecking zelf moest het leren. ‘Elke keer als ik het mezelf gun om even te gaan zitten, begint mijn huis tegen me te praten. “Je moet mij nog doen”, fluistert de was op een allesbehalve sexy toontje.’ Die drang om altijd bezig te zijn, zou zelfs evolutionair verklaard kunnen worden: ‘Mensen die maar gewoon een beetje aan het zitten waren, werden vroeger opgevreten door een sabeltandtijger.’ En toch heeft niksen tal van voordelen. Zo zou het de productiviteit en creativiteit kunnen verhogen, aldus allerlei onderzoeken en wetenschappers die Mecking in haar boek citeert.
Maar omdat het moeilijk is, geeft ze pagina’s vol tips en adviezen mee. Mocht u nog twijfelen: niksen is geen synoniem voor mindfulness, tv-kijken, piekeren of door Facebook scrollen. Het is dus wat het woord zegt: helemaal niets doen. In uw luie zetel zitten (in het boek staan tips om van uw huis een ‘niksen-vriendelijke plek’ te maken) en door het raam naar buiten staren, bijvoorbeeld. U kunt dat soort niksmomenten in uw agenda markeren, of gebruik maken van wat zich aandient. Die tien minuten dat u staat te wachten op de bus, of de ‘verloren’ tijd in de wachtkamer van de tandarts, bijvoorbeeld. Op zulke momenten is de drang groot om uw smart-phone boven te halen, maar die moet u onderdrukken. ‘Iets leren kost tijd en moeite, dus raak niet ontmoedigd als het niksen niet meteen lukt’, schrijft Mecking nog. Die tijd hebt u nu in overvloed. Laat dus gerust eens uw innerlijke varkenshond uit.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier