‘Ook bij oorlogskoorts heb je zorghelden nodig’

‘Oorlogskoorts mag geen excuus zijn om sociale eisen en sociaal overleg te negeren’, schrijft Olivier Remy over de beweegredenen achter de nationale staking van 31 maart.

Angst is een slechte raadgever. Miljarden euro’s gemeenschapsgeld vliegen de deur uit voor de aankoop van wapens. Oorlogskoorts zet de focus op het buitenland en dat leidt de aandacht weg van onze binnenlandse crisis: de uitrol van een asociaal regeerakkoord.

Als we gaan vechten, dan is dat toch voor onze democratische beleidsvorm, waarin ook het middenveld een legitieme rol mag spelen, en voor onze sociale verzorgingsstaat die we sinds de vorige wereldoorlog samen hebben uitgebouwd?

En mocht een buitenlandse aanval nakend zijn, wil je toch ook een weerbare zorgsector om burgerslachtoffers op te vangen?

Ach, blijkbaar zijn sommigen het al vergeten: vijf jaar geleden zaten we nu volop in een grote gezondheidscrisis. De lockdown was toen al twee weken van kracht, dodencijfers liepen op, het eerste applaus voor de zorghelden klonk uit vensters en voordeuren. Iedereen was het toen eens dat investeren in ons zorgsysteem essentieel, nodig en evident was, alleszins geen ideologisch geladen strijdpunt.

De vorige regeringen hebben, soms pas na de nodige druk van onderuit, al belangrijke stappen gezet. Dat gebeurde in overleg met de sociale partners, die sindsdien in koor bleven waarschuwen dat we zonder proactief beleid opnieuw afstevenen op een zorgcrisis. Die is echt: die laat zich, onderbouwd met cijfers, voorspellen. Want de werkdruk piekt, collega’s vallen uit, het personeelstekort geraakt niet onder controle.

Wie nu aan de slag is, stelt zich al flexibel op. Aangemoedigd door engagement en verantwoordelijkheidsgevoel. Dat blijft niet duren: de emotionele belasting van het beroep is zwaar en door de uurroosterstress slecht combineerbaar met een eigen leven.

Terwijl de vorige regeringen stappen vooruit voor de zorg hebben gezet, komen we nu op een slappe koord terecht. Nergens zien we ernstige budgetten begroot voor sociale akkoorden waarmee we de vele personeelstekorten en wachtlijsten in de zorg kunnen wegwerken. Wel merken we hoe de financiering van onze sociale zekerheid verder leegloopt. Dat treft zowel wie ziek valt als wie zieken verzorgt.

Zo zijn er veel zorgwerkers, voornamelijk vrouwen, die de voorbije jaren kozen voor een complexe puzzel van shiften, van nacht- en weekendwerk, zodat ze deeltijds voldoende verdienen en nog tijd vrij vonden om hun job te combineren met zorgtaken, thuis of voor familie. De nieuwe pensioenregeling straft ze hiervoor af. Bovendien is voor veel mensen in zware jobs werken tot 67 jaar ook onhaalbaar. En zo worden zij twee keer gestraft door de plannen van de regering.

Nochtans mogen we écht trots zijn op ons zorgpersoneel en onze gezondheidszorg. Ons land kwam als een van de beste de coronacrisis door. En vergeleken met onze buurlanden Frankrijk, Duitsland en Nederland, zo berekende de denktank Minerva, geeft België minder uit aan gezondheidszorg als aan sociale bescherming. Het is dus een kwestie van politieke keuzes hoe we omgaan met de uitdagingen waar we vandaag voorstaan. De vergrijzing van de bevolking kan je, net als de klimaatverandering, niet weg besparen.

Het Federaal regeerakkoord voorziet een groeinorm voor de gezondheidszorg van 2 tot 2,5%. Het Federale planbureau voorspelt daarentegen een gemiddelde groei van die uitgaven van 3,2% per jaar in reële termen over de periode 2025-2029! Met een miljoenentekort in het vooruitzicht, kiest dit bijziend beleid helaas voor de afbouw van de pensioenen en de opvang voor wie ziek valt. Tevens zwengelt ze de flexibilisering van het werk aan. Interims, flexi-jobs en korte contracten ondergraven de jobkwaliteit van wie nog wel met een volwaardig werknemersstatuut werkt.

In deze tijden van conflict, uitroepingstekens en oprukkend radicaalrechts zouden we het liefst vooral geruststellend nieuws willen brengen: in de zorg zijn ontzettend veel bekwame en integere mensen aan de slag die het allerbeste met iedereen voor hebben

. De zorghelden zijn in tijden van nood onze sterke schouders, ze dragen reeds zware lasten. Iedereen heeft ze nodig. Dat verdient waardering en vooral een onderhandeld, rechtvaardig en sociaalvoelend zorgplan dat werk maakt van een betere toekomst. De bevoegde ministers lijken er klaar voor, hun regeringen staan nog op de rem.

In deze tijden van brutale machtspolitiek wereldwijd is een democratisch tegengewicht noodzakelijk. We voelen ons aangesproken, daarom voeren vakbonden maandag actie. Oorlogskoorts mag geen excuus zijn om sociale eisen en sociaal overleg te negeren.

Olivier Remy, algemeen coördinator non-profit sectoren, ACV Puls.