Antivaxers verspreiden op sociale media misleidende informatie over verzekeringswaarborgen na coronavaccinatie. Maar de verzekeringssector ontkent die geruchten formeel.
Iedere week zoekt Knack naar misleidende informatie op het internet.
De Belgische verzekeringssector had het niet gemakkelijk tijdens het coronajaar 2020. Voor het eerst in vier jaar kregen verzekeraars te maken met een terugval in de premie-inkomsten, zo meldde De Tijd (23/02). Reisverzekeringen, ziekteverzekeringen, hospitalisatieverzekeringen, overlijdensverzekeringen, begrafenisverzekeringen – het zijn allemaal producten waar de pandemie een invloed op had. Zou dat gevolgen hebben voor uitbetalingen na vaccinatie? Recent waarschuwden vaccinsceptici op sociale media dat, indien je ziek wordt of overlijdt na een coronavaccinatie, je verzekeraar je in de kou laat staan. Verschillende virale tweets en Facebookmemes beweerden dat wie kort na een vaccinatie overlijdt, niet zou kunnen rekenen op uitbetaling van de overlijdensverzekering, zogezegd omdat de coronavaccins een ‘vrijwillig medisch experiment’ met ‘gentherapie’ zouden zijn. ‘Covid-19-vaccin sterfgevallen worden niet gedekt door levensverzekering omdat vaccinaties “experimentele medische interventie” zijn’, kopte de uiterst rechtse complotwebsite Frontnieuws. Daar klopt helemaal niets van.
Assuralia, de beroepsvereniging van de verzekeringsondernemingen, voelde zich verplicht om het gerucht tegen te spreken in de pers en op sociale media. Het Twitterprofiel van Assuralia deelde een factcheck met als titel ‘Levensverzekering keert ook na covid-19-vaccinatie uit’. Woordvoerster Barbara Van Speybroeck stelde ook iedereen gerust in een interview op Radio 2: ‘Het nemen van een coronavaccin tast op geen enkele manier je levensverzekering aan. Dat is pure nonsens. Iedereen moet zelf kiezen of hij/zij het vaccin neemt, maar laat dit absoluut geen reden zijn om te twijfelen om een vaccin tegen covid-19 te nemen.’
Roekeloze daad
Online geruchten over coronavaccins en verzekeringen beperken zich niet tot levensverzekeringen. Ook ziekenfondsen en hospitalisatieverzekeringen zouden je laten vallen als gevolg van een coronavaccinatie. Dat klopt evenmin, blijkt na een rondvraag. Astrid Janssens, adjunct-medisch directeur van de Onafhankelijke Ziekenfondsen, laat weten dat de vaccinatiestatus van een patiënt geen enkele invloed heeft op arbeidsongeschiktheidsuitkeringen of hospitalisatiewaarborgen: ‘Het gerucht dat ziekenfondsen geen uitbetaling zouden doen in geval van ernstige bijwerkingen na een vaccin, is dus niet correct.’
Hetzelfde geldt overigens, voegt Janssens daaraan toe, voor mensen die het coronavaccin weigeren en daarna covid-19 oplopen: ‘Om even een kleine vergelijking te maken met een situatie buiten de corona-periode: iemand die een longontsteking opdoet in de winter doordat hij zich niet warm genoeg aankleedt, is ziek. Hij is op dezelfde manier ziek als de persoon die een longontsteking opdoet terwijl hij zich wel goed heeft aangekleed. Het is niet omdat iemand in een T-shirt rondloopt bij vriesweer dat hij geen recht heeft op een uitkering. Zoals je op de sites van de verschillende ziekenfondsen kunt zien, wordt er ingezet op het correct informeren van verzekerden over de vaccinaties, maar het is niet aan het ziekenfonds om een oordeel te vellen over mensen die zich niet willen laten vaccineren.’
Iedereen moet zelf kiezen of hij het vaccin neemt, maar laat dit geen reden zijn om te twijfelen om een vaccin te nemen.
Hoe zit dat bij de verzekeraars? Verzekeringsmaatschappijen nemen in hun voorwaarden klassiek een aantal uitsluitingen op waarbij de verzekerde niet op de waarborg kan rekenen. Dat gaat dan bijvoorbeeld over zelfdoding, een ‘opzettelijke of roekeloze daad’ of bepaalde esthetische operaties. In de algemene voorwaarden van enkele hospitalisatieverzekeringen aangeboden door DKV, een van de grootste spelers op de markt, staan inderdaad de kosten en de gevolgen van vaccinatie vermeld bij de uitsluitingen van de verzekeringswaarborg. Antivaxers insinueren op basis daarvan dat verzekeraars alle kosten op jou zullen verhalen wanneer je kort na een vaccinatie in het ziekenhuis belandt.
Fake e-mail
Op Twitter en Facebook circuleert bovendien een afbeelding van een e-mail, ogenschijnlijk verzonden door DKV aan een Limburgse verzekeringsmakelaar, waarin de verzekeraar dat gerucht lijkt te bevestigen: ‘Aangezien vaccinaties in het algemeen contractueel uitgesloten zijn van dekking, is er ook geen tussenkomst mogelijk voor de gevolgen ervan en de eventuele verwikkelingen. We verwijzen u naar de Algemene Verzekeringsvoorwaarden’, klinkt het in dat bericht. Het bewuste Limburgse verzekeringskantoor stelt dat de e-mail hen onbekend is en reageert ontstemd: ‘Uiteraard ben ik er niet mee opgezet dat mijn kantoor en mijn personeel worden gebruikt in dergelijke berichten, die niet enkel ons kantoor, maar de hele verzekeringssector in een slecht daglicht plaatsten.’ DKV ontkent de inhoud van het bericht formeel: ‘Wij steunen de vaccinatiecampagne, omdat die onze klanten beschermt in deze pandemie. Dit is waarom we hebben gezegd dat we alle omstandigheden in overweging nemen en eventuele gevolgen van de vaccinatie, zoals trombose, zullen dekken. Als speler in de verzekeringssector nemen wij onze verantwoordelijkheid.’
Assuralia-woordvoerster Barbara Van Speybrouck legt uit dat het voorkomen van vaccinatie als uitsluitingsgrond niet de norm is en bovendien sowieso niet voortvloeit uit een inschatting van een eventueel hoog risico voor gevolgen van vaccinaties. Assuralia ziet ook niet in waarom verzekeringsclaims over eventuele bijwerkingen van vaccins zouden worden afgewezen: ‘Ook al is een bijwerking beschreven in literatuur en bijsluiters, het is zéér onwaarschijnlijk dat een oorzakelijk verband met zekerheid kan worden bewezen. Mocht er toch een negatief effect bewezen worden, dan kan de verzekeraar zich beroepen op de productaansprakelijkheid en zich verhalen op de producenten.’
Aansprakelijkheid
Hoe zit het overigens met de aansprakelijkheid van de vaccinproducenten? Ook daarover circuleren namelijk volop foutieve claims op het internet. Zo zouden Europese overheden de vaccinontwikkelaars ‘ontastbaar’ (sic) hebben gemaakt, of volledig hebben vrijgesteld van elke verantwoordelijkheid. Dat klopt niet: de producenten blijven aansprakelijk, met de Europese Commissie zijn alleen afspraken gemaakt over specifieke kosten van eventuele onkenbare schade op lange termijn. De versnelde marktintroductie van de coronavaccins liet daartoe weinig andere keuze. In het verleden is overigens al eens een beroep gedaan op overheidsfondsen voor schadeclaims van burgers, bijvoorbeeld toen enkele jongeren – in zeer uitzonderlijke gevallen – de slaapaandoening narcolepsie ontwikkeld zouden hebben na vaccinatie met Pandemrix, het vaccin tegen de Mexicaanse griep.
Conclusie? Zelfs in het geval van een bewezen bijwerking van een coronavaccin – waarvan alle partijen benadrukken dat die zeldzaam zijn – word je als burger niet in de kou gelaten. Niet door het ziekenfonds, niet door je verzekeraar, niet door de producent en niet door de overheid. De keuze voor de coronaprik blijft voor elke burger vrij. Bangmakerij over medische kosten hoeft alvast geen reden te zijn om je niet te laten vaccineren.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
