‘Na de vrouwenemancipatie is het tijd voor emancipatie van moeders’

Arbeidsduurverkorting is een aantrekkelijk antwoord op het spanningsveld tussen werk en zorg, vindt het Vrouwen Overleg Komitee (VOK).

Journaliste Ilse Ceulemans herlanceerde op charlie.be het debat over de combinatie van arbeid en gezin. Na de vrouwenemancipatie is het tijd voor emancipatie van moeders. Een periode zich gedeeltelijk terugtrekken uit de arbeidsmarkt is het alternatief voor de ratrace. Het regende reacties van herkenning, maar ook kritiek. Is dit het terugdraaien van de klok? En worstelen vaders niet even goed met hetzelfde probleem?

Dat mensen zorgen, is prachtig. De samenleving staat of valt met de zorg die we voor elkaar dragen in gezinnen, families, tussen buren en vrienden, als vrijwilliger… … Het lijstje laat zich niet samendrukken en al die inspanningen, dag en nacht, zijn niet weg te denken. Problematisch is dat je een prijs betaalt voor de zorg die je opneemt én dat die prijs onevenredig verhaald wordt op vrouwen. Nog altijd nemen zij het leeuwenaandeel van de zorg op zich. Bijna de helft van de vrouwen werkt vandaag deeltijds. Dat betekent minder inkomen, minder loopbaankansen en minder sociale rechten, met alle gevolgen van dien bij echtscheiding. Het is dan ook geen toeval dat de armoede piekt onder alleenstaande moeders. Alleenstaanden kunnen de facto trouwens maar moeilijk gebruik maken van de huidige verlofstelsels, omdat die financieel ontoereikend zijn. Ook al zijn er vandaag heel wat papa’s die willen zorgen en zich even goed moeten haasten om kinderen op te halen in de crèche of school, toch zijn de klassieke rolverwachtingen erg hardnekkig: op een weekdag doen zelfs tienermeisjes 1/3 meer huishoudelijk werk dan jongens en op zaterdag dubbel zoveel. En mannen ervaren snel dat ze evenmin voor vol aangezien worden als ze mee het huishouden op de rails houden. Voor het Vrouwen Overleg Komitee (VOK) ligt de oplossing minder in het zogenaamd responsabiliseren van vrouwen en mannen, maar wel in een andere organisatie van onze maatschappij.

Arbeidsduurverkorting is een aantrekkelijk antwoord op het spanningsveld tussen werk en zorg. Wanneer een voltijdse job minder uren telt, wordt het mogelijk voor iedereen, vrouwen en mannen, samenwonenden en alleenstaanden, om betaald werk, tijd voor gezin en zorgtaken, maatschappelijk engagement en vrije tijd met elkaar in evenwicht te brengen. Niet alleen zorg wordt herverdeeld, ook werk en de bijgaande financiële zelfstandigheid: arbeidsduurverkorting vermindert de werkloosheid, zorgt voor financiële herverdeling, vergroot de financiële zelfstandigheid van vrouwen. Zelfs files, fijnstofuitstoot en stress kunnen ermee worden verminderd. Arbeidsduurverkorting is goed voor bijna alles, zoals de Nederlandse publicist Rutger Bregman stelde. Natuurlijk blijven ook dan goede collectieve voorzieningen voor opvang van kinderen, ouderen en personen met een handicap absoluut noodzakelijk. In afwachting van dit nieuwe model moet volop ingezet worden op voor iedereen toegankelijke en evenredig verdeelde verlofstelsels. Onbetaalbaar? Niet realistisch? Een écht gelijke samenleving is een ambitieus project waarin we durven de platgetreden paden verlaten om nieuwe modellen vorm te geven die aan iedereen, vrouwen, mannen, kinderen ten goede komen.