N-VA over gat in de sociale zekerheid: ‘De vakbonden hebben het nog steeds niet begrepen’

Meer dan 3 miljard euro. Zoveel bedraagt het gat in de sociale zekerheid dit jaar alleen al. Dat is meer dan dubbel zoveel als aanvankelijk gedacht werd. De vakbonden slaken een noodkreet en willen onder meer nieuwe belastingen op kapitaal. ‘Maar we moeten niet belasten, we moeten mensen aan het werk krijgen’, zegt Björn Anseeuw (N-VA).

De doemberichten voor de federale regeringsonderhandelingen blijven zich opstapelen. Nadat eerder was gebleken dat de begroting ontspoort, volgt nu ook het gat in de sociale zekerheid. Het Belang Van Limburg kon de documenten inkijken van het Beheerscomité Sociale Zekerheid, waaruit blijkt dat het tekort dit jaar meer dan 3 miljard euro bedraagt en in 2020 oploopt tot 3,5 miljard euro. Tegen 2024 stijgt het verder tot 6 miljard. Die kosten zorgen mee voor een toenemende druk op de onderhandelaars, naast de rampzalige begroting en de stagnerende economie.

De vakbonden maken gebruik van het nieuws om opnieuw enkele syndicale eisen op tafel te leggen. Met een opiniestuk in De Standaard en enkele radio-optredens maken ze duidelijk dat voor hen de maat vol is. De volgende regering, of die nu paars-geel of paars-groen kleurt, mag voor hen niet op het elan van de ontslagnemende Zweedse regering voortgaan. De flexi-jobs en het onbelast bijverdienen zijn maar twee relieken uit het tijdperk-Michel die de bonden het liefst rechtstreeks naar de prullenmand willen verwijzen.

‘De kiezer heeft dat beleid afgestraft’, aldus ABVV-voorzitter Robert Vertenueil op de Franstalige radio Bel RTL. Hij stelt een structurele oplossing voor in de vorm van een ‘progressieve algemene sociale bijdrage’. Met andere woorden: de zwaarste schouders moeten de zwaarste lasten dragen. In het opiniestuk klinkt het zo: ‘De sociale bescherming van de mensen wordt voor een groot deel gefinancierd op basis van sociale bijdragen op één inkomenscategorie: de inkomens uit arbeid. De uitgaven dekken nochtans veel meer. Daarom pleiten we voor een nieuwe bijdrage, die ook de kapitaalinkomens aanspreekt.’

De Vlaamse vakbondslui houden de bedreigingen voorlopig op zak. De Franstalige Vertenueil windt er minder doekjes om. Zijn mensen zijn bereid om terug de straat op te gaan, zegt hij donderdagochtend. De volgende regering is dus gewaarschuwd: er liggen mogelijk heel wat hete seizoenen in het verschiet.

Vooral de PS moet zich daarbij aangesproken voelen. De Franstalige socialisten zijn incontournable in de volgende federale regering. Durft de toekomstige voorzitter Paul Magnette het aan om tegen de vakbond in te gaan en zo de marxisten van de PVDA meer wind in de zeilen te gunnen?

Het is later dan vijf voor twaalf.

Vadertje staat

Voor de N-VA, de grootste partij aan Vlaamse kant en daardoor nog steeds in de running om samen met de PS een paars-gele constructie te smeden, ligt de zaak heel wat minder moeilijk. ‘De bonden hebben het nog steeds niet begrepen’, zegt Kamerlid Björn Anseeuw. ‘Het is later dan vijf voor twaalf. Ze stellen nieuwe belastingen voor, maar dat kan toch niet de bedoeling zijn? We moeten net samen de werkgelegenheid verhogen. Hoe rijm je dat met vakbonden die zich net tegen een verstrenging van de SWT-regeling (het vroegere brugpensioen, nvdr.) kanten?’

Wat de N-VA vooral tegen de haren in strijkt is de vraag van de bonden om de evenwichtsdotatie vanuit de overheid structureel te maken. Dat betekent dat mogelijke tekorten in de sociale zekerheid bijgepast worden door de overheid. Nu is die bijpassing slechts op tijdelijke basis gegarandeerd. De bonden willen die vanaf 2021 dus structureel maken. ‘Die vraag is tekenend voor hun houding’, zegt Anseeuw. ‘Ze kijken met een vragende blik naar vadertje staat, terwijl die enkel kan bijdragen wanneer het bbp groeit en dus wanneer mensen aan de slag zijn. Ze hebben niet door dat het gedaan is met de financiering zoals we die kennen bij de beenhouwer, die altijd vraagt “of het iets meer mag zijn”.’

Maar Anseeuw wil wel niet gezegd hebben dat de druk vanwege de werknemersorganisaties mogelijke regeringsonderhandelingen zouden hypothekeren.