‘Misschien zijn er nog individuele N-VA’ers die overtuigd moeten worden van splitsing van België’

‘In tegenstelling tot wat kwatongen beweren zijn wij geen dogmatici’, schrijft woordvoerder Jonas Naeyaert in antwoord op de vragen die Liesbet Sommen stelde aan de Vlaamse Volksbeweging (VVB).

In een opiniebijdrage voor Knack.be stelt Liesbet Sommen (CD&V) dat de Vlaamse Volksbeweging opnieuw politiek relevant is omwille van het succes van de Vlaamse onafhankelijkheidspartij N-VA. Maar het is de N-VA die politiek succesvol is omwille van haar Vlaamse programma. De partijgenoot van mevrouw Sommen, Yves Leterme, haalde monsterscores met een Vlaams programma en Guy Verhofstadt (Open VLD) deed dat voor hem. De N-VA heeft het Vlaams electoraal vacuüm dat Open VLD en de CD&V hebben achtergelaten, opgevuld.

Er is nu wel sprake van een communautaire stilstand, maar debat is tenminste opnieuw mogelijk. Die verdienste komt veel mensen toe, binnen en buiten de Vlaamse Beweging, mede- en tegenstanders. Liesbet Sommen werpt ons nu de handschoen toe. We rapen hem met plezier en dank op.

Waarom willen wij autonomie voor Vlaanderen?

Zoals u zegt, mevrouw Sommen, doen de regeringen in dit land ook wel goede dingen – ook op federaal niveau -. Maar dat is verre van evident. De opmaak van de federale regering is niet duurzaam. Slechts 25% van de Waalse bevolking wordt door deze regering vertegenwoordigd. De Vlaamse Volksbeweging wordt soms wel eens anti-Waals genoemd, maar die regeringssamenstelling is veel anti-Waalser dan wij ooit kunnen zijn. De PS mag, zoals Liesbet Sommen correct aanduidt, uit deze regering zijn geweerd, maar hoe lang gaat men dat kunnen volhouden in de toekomst? De MR wint alleszins niet in de peilingen (van 25,8% naar 23,1% in de laatste peiling van HLN en VTM). Uw ideologische partner cdH wou zelfs niet met uw partij meedoen. De communautaire spanning in deze regering is dus zelfs sterker dan de ideologische solidariteit die uw partij heeft met chH.

Wat betreft de transfers die u aanhaalt: zij dalen niet significant en eerder per ongeluk. De minieme daling is niet het gevolg van structuren aan te pakken, maar van de toekomstige daling in staatsschuld en het knippen in de gehele sociale zekerheid. Integrale saneringen dus. Natuurlijk zijn er dan minder transfers, er valt minder te transfereren. Een autonoom Vlaanderen kan wel regeringen met cohesie vormen én transfers aanpakken.

Willen wij België splitsen? Moeten wij de N-VA daarvan overtuigen?

Hier kunnen we relatief kort zijn: de N-VA moet daarvan in principe niet worden overtuigd. Het staat al in het openingsartikel van de partijstatuten. Misschien zijn er nog wel individuele N-VA’ers die moeten worden overtuigd. We zien het als een uitdaging aan te tonen dat er een moment zal komen dat de mogelijkheid en de haalbaarheid van Vlaamse onafhankelijkheid zullen samenvallen. Als de ploeg rond Hendrik Vuye en Veerle Wouters het confederalisme in wetteksten zal gieten, is er inmiddels sprake van voortschrijdend inzicht. Zelf het Vlaams Belang was een tijd geleden nog verbaasd dat België relatief makkelijk ontmanteld kan worden. Maar dat bleek pas na het boek ‘De Ordelijke Opdeling’ van Gerolf Annemans en Steven Utsi.

Wat vindt de VVB van herfederaliseren?

In tegenstelling tot wat kwatongen beweren zijn wij geen dogmatici. Moest België meerwaarde te bieden hebben (inherent of niet), zouden wij dat erkennen. Maar die is er simpelweg niet.

Op de internationale scène kan het federale niveau net niet met één Belgische stem spreken over problemen. Neem nu ons belangrijkste internationale engagement: de EU en haar vrijehandelszone. Vlaanderen heeft een sterk geglobaliseerde economie, Wallonië een meer gesloten met heel wat staatseigendom zoals FN Herstal. Ik weet dat de CD&V de partij van de nuance is, van het enerzijds en anderzijds en dat is oké. Maar die posities kunnen we dus internationaal niet verzoenen. U haalt klimaat aan omdat die problematiek over grenzen heen gaat, maar wij stonden aanvankelijk wel zonder klimaatakkoord op de Klimaattop in Parijs en dat is te wijten aan de verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië, niet aan het bestaan van verschillende bestuursniveaus die die verschillen reflecteren.

U spreekt over efficiënte staatshervormingen en het teveel aan niveaus en hun bevoegdheden, maar uw partij is voor het behoud van de provincies, een niveau dat zo’n beetje de belichaming is van kunstmatige bevoegdheden tot zelfs hun benamingen toe: die moesten uitgevonden worden.

Staatshervormingen kunnen de richting aangeven: minder België en meer autonomie voor de deelstaten. Op die manier lossen we de historische schuld af van het Belgische separatisme van 1830. De internationale gemeenschap greep toen niet in. Ze zal haar diplomatieke duivels wél ontbinden bij een chaotisch uit elkaar vallen van België. Daarom willen wij dat Vlaanderen zich actief en grondig voorbereidt op een exit uit België. Beter goeie buren dan kibbelende bedpartners.

Waarom wil de VVB de sociale zekerheid splitsen?

Er is wel degelijk de invloed van de vergrijzing, die naar verhouding sterker toeslaat in Vlaanderen dan in Wallonië (en Brussel). Maar demografie is maar één zijde van de medaille – de medaille van de uitgaven welteverstaan. Er zijn immers geen signalen die de aanname wettigen dat de andere disproportionele verschillen (werkloosheid, medische consumptie, enz.) zullen stoppen in de toekomst. Laat ons dus die miljarden in de sociale zekerheid die zonder resultaat naar Wallonië vloeien, stoppen in een Vlaams pensioenfonds dat dat euvel wegwerkt (en niet in een lege Belgische doos zoals het Zilverfonds).

Bovendien wordt het draagvlak voor solidariteit nu ondermijnd, want solidariteit is in se een vrijwillig mechanisme. Hoe meer de belastingbetaler moet betalen voor iets waar hij geen zicht op heeft en dat niets uithaalt, hoe groter de kloof tussen die belastingbetaler en de overheid. Deze morele kwestie is van enorm belang. Wie de solidariteit met andere naties en staten niet wil afmeten aan de capaciteit tot welvaart en welzijn van de eigen gemeenschap, pleegt roofbouw op het idee van solidariteit. Bij ons geen vertoog over ‘luie Walen’, maar wel over ondoorzichtige en onrechtvaardige structuren.

Wat betreft die schaalvoordelen. Dat economisch concept bestaat uiteraard maar er zijn ook opportuniteitskosten! Dat zijn kosten van (politieke) keuzes en in België maken wij bijzonder slechte keuzes: typisch inefficiënte Belgische structuren. En die kosten veel meer dan in landen met heel wat minder inwoners dan Vlaanderen er heeft. Landen zoals Denemarken, Finland, IJsland, Noorwegen en Luxemburg scoren pakken beter dan België. (Dat komt ook naar voren uit de grafieken van de ‘Waar Voor Je Geld’-index van Voka.) Tot zo ver het schaalvoordeel van België.

Laat ons tot slot even toe om de bal terug te spelen en Liesbet Sommen enkele VVB-vragen te stellen.

1. Hoe is de Christendemocratie beter af in België en met een Belgisch programma?

Uw eigen zusterpartij, cdH, gelooft niet in het werk van deze regering. Hoe denkt u op een duurzame manier in de toekomst dit regeringswerk te doen wanneer MR wordt weggestemd? Uw partij zelf raakt sinds het kartel met N-VA historische kiesdieptes. Moet uw programma als volkspartij niet opnieuw Vlaamser?

2. Zit België niet in de weg tussen Vlaanderen en de EU? Welke bevoegdheden zou België minstens moeten behouden en waarom?

Uw partij staat voor een “sterk Vlaanderen, in een sterk België, in een sterk Europa”. Ik weet dat uw partij dit niet letterlijk bedoelt omdat dit niet kan: niveaus werken als communicerende vaten. Ik weet dat uw partij refereert aan een Christendemocratisch kernprincipe: subsidiariteit, i.e. dat elk niveau doet waar het het beste in is. Maar België is slechter in alles: te groot voor een werkbare democratie, te klein voor schaalvoordelen.

3. Hoe worden de Vlamingen beter van het communautaire status-quo? Van de veiligheidsproblematiek in Brussel, de klimaattop tot de spoorbondacties… De realiteit haalt de communautaire standstil in. Kan de CD&V achterblijven?

Inmiddels beloven we dat we op onze website de komende weken punt voor punt dieper zullen ingaan op de vragen van Liesbet Sommen. Het gebrek aan juistheid in het pro-Belgisch discours wanneer het over de feiten gaat van de communautaire toestand in dit land is ontstellend. Het sentiment voor het federale niveau, de feel-good-oproep ‘wij zijn voor België’ hypothekeert de toekomstkansen van de Vlaamse natie. Laat ons dus, in de geest van de Christendemocratie, eerst denken aan anderen in plaats van ons goed te willen voelen over onszelf.