‘Minister Lalieux baseert haar pensioenplan op een totaal onhaalbaar streefcijfer’

Minister Karine Lalieux (PS) gaat in haar pensioenplan uit van een werkzaamheidsgraad van 80 procent. Ook de Vlaamse regering ambieert dat cijfer. Haalbare doelstellingen lijken niet meer van deze tijd.

Het is een van de weinige cijfermatige doelstellingen die in het regeerakkoord van de regering-De Croo staan: ‘De regering (…) streeft tegen 2030 een werkzaamheidsgraad van tenminste 80 procent na.’ Minister van Pensioenen Karine Lalieux gaat ook voor haar pensioenplannen uit van dit cijfer. Ze wil vervroegd pensioen vanaf 60 jaar mogelijk maken voor iedereen met een loopbaan van 42 jaar. Voor elke werkdag die daarbij komt, krijg je 2 euro pensioenbonus. Iemand met 10 gewerkte jaren op een loopbaan van 30 jaar krijgt recht op het minimumpensioen. Hoe ze haar plannen wil financieren? Door tegen 2030 de werkzaamheidsgraad op te trekken tot 80 procent. Want als er meer mensen aan de slag zijn, moeten er minder uitkeringen worden betaald en komen er meer bijdragen binnen.

Vandaag bedraagt de werkzaamheidsgraad in ons land 70 procent, wat betekent dat 70 op de 100 Belgen tussen 20 en 64 jaar aan het werk zijn. Dat ligt onder het gemiddelde van de Europese Unie (73,3 procent). Alleen de lidstaten Griekenland (61 procent), Italië (63 procent), Spanje (66 procent) en Kroatië (67 procent) doen het nog slechter. Je zou voor minder blozen. Er zijn wel grote regionale verschillen in ons land: in Vlaanderen bedraagt de werkzaamheidsgraad 74,7 procent, in Wallonië 64,6 procent en in Brussel 61,3 procent. Maar Vlaanderen moet zich niet op de borst kloppen. Als je weet dat buurlanden Nederland en Duitsland een werkzaamheidsgraad van 80 procent halen, is haar cijfer ook niet denderend.

Bij haar aantreden noemde de Vlaamse regering-Jambon het optrekken van de werkzaamheidsgraad tot 80 procent haar belangrijkste doelstelling. We hebben toen op deze plek met cijfers aangetoond dat dit streefdoel niet bereikt zal worden. Een stijging van 5 procentpunten zou een verdubbeling zijn van de toename die we de voorbije jaren zagen. Zelfs als we élke Vlaamse werkzoekende aan een job helpen, zijn we nog maar goed halfweg om 80 procent werkzaamheid te halen. We mogen al blij zijn als Vlaanderen tegen 2024 een werkzaamheidsgraad van 78 procent heeft. Het is goed dat de Vlaamse regering ambitieus is, maar het zou nog beter zijn als ze daarbij realistische doelstellingen zou formuleren.

Veel erger is wat de federale regering doet: zij gaat uit van een totaal onhaalbaar streefcijfer om haar plannen op te baseren. Vlaanderen kan misschien tegen 2030 de werkzaamheidsgraad verhogen tot 80 procent, als het aan hetzelfde ritme kan verder groeien. Maar niemand gelooft dat Brussel en Wallonië daarin zullen slagen. In Wallonië en Brussel stegen de werkzaamheidsgraden tussen 2010 en 2020 met 2 procentpunt. Om tegen 2030 80 procent te halen, moet de werkzaamheidsgraad er de volgende tien jaar vier tot vijf keer zo veel toenemen als het voorbije decennium. Los van het feit dat daarvoor in het beleid geen aanzet wordt gegeven, is het een onbereikbaar doel. De pensioenplannen van Lalieux zijn op drijfzand gebouwd. Maar wel op drijfzand dat ingebakken zit in de regering-De Croo, want die 80 procent staat al in het regeerakkoord als streefdoel. Dat onze huidige regeringsploeg het daarin zelfs heeft over ’tenminste 80 procent’ maakt het helemaal gek.

In het regeerakkoord kondigt de regering-De Croo ook aan dat ze jaarlijks een werkgelegenheidsconferentie zal houden om na te gaan hoe ze die 80 procent werkzaamheidsgraad zal bereiken. Die conferentie vindt deze week plaats, met als thema ‘harmonieuze eindeloopbanen’. Het is afwachten of daar iets uitkomt dat op een of andere manier de werkzaamheidsgraad substantieel kan verhogen. Dat is lang niet zeker, want de pensioenplannen van minister Lalieux leiden eerder tot een verlaging van de werkzaamheidsgraad dan tot een verhoging, aangezien ze het mogelijk maakt dat je deeltijds op pensioen kan gaan.

De doelstelling van de regering-De Croo om de werkzaamheidsgraad tegen 2030 te verhogen tot 80 procent is niet alleen onrealistisch, ze heeft ook geen plan om zelfs maar een beetje in die richting te evolueren. Een doel zonder plan is slechts een droom. En als je daar dan je beleid op steunt, zoals Lalieux doet met haar pensioenplannen, mondt die droom uit in een nachtmerrie.