Het belangrijkste knelpunt is dat minderheidsgroepen vaak minder goed georganiseerd zijn, schrijft José Gavilan in een bijdrage voor het Minderhedenforum.
De achterstelling van mensen met een migratieachtergrond op de arbeidsmarkt haalt traditioneel een aantal keer per jaar eventjes de krantenkoppen. Dankzij het recente onderzoek van het Minderhedenforum over discriminatie bij de dienstenchequebedrijven, het sterke vermoeden dat de Syriëstrijders radicaliseerden omdat racisme en discriminatie in onze samenleving konden gedijen en de bedenkelijkeuitspraken van een voorname politicus over racisme, was het thema nu eindelijk een paar weken niet weg te denken uit de actualiteit.
Verzamelen rond maatschappijthema
Helaas ligt tussen het probleem signaleren of het debat voeren en een echt gelijkekansenbeleid tot uitvoering brengen, nog een hele weg. Er is een aanhoudende druk op beleidsmakersnodig opdat ze ronkende verklaringen in regeerakkoorden of partijprogramma’s ook hard zouden maken. Om hen rekening te doen houden met de verzuchtingen van minderheidsgroepen, moet het draagvlak voor die verzuchtingen ook aantoonbaar groter worden.
Minderheden moeten zelfbewuster worden en zich sterk organiseren
Daartoe moeten mensen met een migratieachtergrond nog meer zelfbewust worden en zich beter organiseren, niet alleen rond religie en cultuur of vrije tijd, maar zeker ook rond de maatschappelijke problemen waarmee zij nog sterker dan anderen te maken hebben. Denk maar aan armoede, gebrekkige onderwijskansen, de moeilijke toegang tot tewerkstelling, discriminatie. Die trend is zeker al ingezet bij de jongste generaties, getuige Movement X nog deze week. Toch moeten minderheidsgroepen nog meer van zich laten horen, want dat gebeurt nog te weinig – al dragen het Minderhedenforum en zijn lidorganisaties binnen hun beperkte mogelijkheden daar altijd wel hun steentje toe bij.
Het belangrijkste knelpunt is dat minderheidsgroepen vaak minder goed georganiseerd zijn. Er bestaat in de landen van oorsprong niet altijd een traditie van organisatie en van vrijwillig engagement en de mensen hebben er vaak geleerd om op individuele basis voor zichzelf op te komen. Wanneer mensen dan toch beslissen om samen iets doen en zich organiseren, gebeurt dit dus vaak rond religie of cultuur en minder rond maatschappelijke thema’s als onderwijs of werk.
Geen impact op de media
Een ander belangrijk knelpunt is dat personen met een migratieachtergrond geen of weinig toegang hebben tot de media, noch als aanbieders van informatie, noch als afnemers. ‘Witte’ organisaties vinden via de (‘witte’) pers bij hun (‘witte’) achterban een draagvlak voor hun voorstellen. Bij gekleurde organisaties ligt dit moeilijker. Zij bereiken al moeilijker de pers omdat redacties vaak over de gehele lijn wit zijn en de reflex hebben om verhalen naar voor te brengen vanuit hun eigen wit denkkader. In dat denkkader komen weinig mensen met een andere origine voor en ook minder vaak thema’s waarmee mensen met een andere origine te maken hebben, zoals armoede en uitsluiting. Als je nooit met zoiets geconfronteerd wordt, voel je het ook niet aan als probleem en bericht je er niet over.
Gekleurde organisaties bereiken moeilijker de pers omdat redacties vaak over de gehele lijn wit zijn
Bovendien is het niet omdat een gekleurde organisatie de aandacht van de pers trekt, dat zij hiermee ook haar achterban bereikt. Dit heb ik zelf ondervonden met onze acties van Aalst Mixt, het diversiteitsplatform actief in Aalst. We namen vorig jaar voor de eerste maal met een groep mensen met een migratieachtergrond deel aan Aalst Carnaval, rond het thema ‘Ik wil werken aan de stad’. We slaagden er toen wel in om zelf de nationale pers te halen, maar onze eigen achterban hadde berichtgeving in de pers helemaal niet opgepikt.
Bewustmaken
Het is dan ook mijn overtuiging dat bewustmaking en een betere organisatie van minderheidsgroepen cruciale hefbomenzijn in de weg naar gelijke kansen, zoals blijkt uit de ervaring van de burgerrechtenbeweging in de Verenigde Staten of van de arbeidersbeweging in Europa. Vooruitgang in rechten verloopt anders zeer moeizaam, zeker omdat krachtsverhoudingen en onderhandelingsmacht er zo’n grote rol in spelen.
Ik denk dat belangenorganisaties van minderheden dan ook moeten inzetten op die bewustmaking. Vandaag is de deelname aan adviesorganen en het schrijven van beleidsadviezen vrij prominent aanwezig in de werking van bijvoorbeeld het Minderhedenforum. Misschien moet het forum nog meer als een vakbond optreden: signalen uit de basis naar beleidsvoorstellen omzetten en haar eisen aan de overheid bij de achterban verdedigen en toelichten. Zo komt die achterban meer in beweging, wordt hij zich meer bewust van zijn rechten en zal hij er ook beter voor kunnen opkomen. Het is geen gemakkelijke opgave, maar ze is desalniettemin nodig.
Initiatief versterken
Een initiatief zoals #DailyRacism van Bleri Lleshi op sociale media is in die zin een belangrijke stap voorwaarts. Personen met een migratieachtergrond kunnen er hun verhaal kwijt op een moment dat sommigen het bestaan van racisme in twijfel trekken. Het initiatief is succesvol: het spreekt de betrokken achterban zeer sterk aan en voedt het maatschappelijk debat met getuigenissen.
Een voordeel van #DailyRacism is bovendien dat meldingen van racisme en discriminatie niet meer via het InterfederaalGelijkekansencentrum dienen te lopen. Door de aard zelf van dit Centrum zien meldingen veelal nooit het publieke licht.
Met #DailyRacism hebben we zonder twijfel een nuttig instrument in de bewustmaking, maar een stevige organisatiedaarachter blijft nodig.
Met #DailyRacism hebben we zonder twijfel een nuttig instrument in de bewustmaking, maar een stevige organisatiedaarachter blijft nodig. Daarin ligt zeker ook een grotere rol voor het Minderhedenforum, dat vanuit die spontane initiatieven nog sterker als belangenbehartiger kan opnemen. Er is dus nog meer beweging naar de basis nodig en daar weer van terug.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier