Schrijfster Alicja Gescinska: ‘Als ik de lotto win, investeer ik in de natuur’

Filosoof en schrijver Alicja Gescinska woonde als kind in een grauwe flat in Warschau. Nu ze wel een tuin heeft, geeft ze vrije baan aan de wilde natuur: ‘Dat is onze plicht.’

Elke ochtend en elke avond maken mijn man Steven en ik een wandeling rond het huis. Ritueel, zeg maar. We drinken dan een kop koffie en over- lopen de dag. Soms maken we een ommetje via de voortuin, waar we twee rijen fruitbomen hebben geplant. Fruit Lane noemen we die voorlopig denkbeeldige lommerrijke dreef. (lacht) Geen enkele boom is dezelfde. We hebben drie soorten appelbomen, twee perenbomen, drie kersenbomen, twee pruimenbomen en een vijgenboom. In het bosgedeelte achter het huis staan bessenstruiken en frambozen. We hadden ook een moestuin, maar dit jaar sla ik over. Het wordt professioneel een drukke zomer. Als ik met de moestuin begin, zal hij me alleen maar afleiden van mijn werk.

‘Ik weet niet of ik als filosofe anders naar een tuin kijk, maar “terug naar de natuur” is een belangrijk thema in de filosofie. Martin Heidegger vond het belangrijk om verbonden te zijn met de natuur, maar je vindt het ook bij de Griekse filosofen. Dat heeft te maken met zorg dragen. Neem het citaat van Voltaire: ‘ Il faut cultiver son jardin.‘ Je kunt dat metaforisch begrijpen, maar ook letterlijk: wie de wereld wil ver- beteren, moet klein beginnen. Je hebt vat op je tuin. Als je ervoor zorgt dat die vriendelijk is voor bijen, vlinders, merels, spechten en zelfs roofvogels – we zien de uilen niet, maar horen ze ’s nachts -, maak je van de wereld een betere plek. Daarom gaan we naast de tuinbomen ook een grote bloemenweide zaaien en zullen we in mei niet maaien. Maar dat doen we toch bijna nooit. (lacht) Vorig jaar heeft Steven misschien… vier keer het gras gemaaid? Het jaar ervoor, toen het zo droog was, zelfs maar één keer. Als we het doen, heeft het te maken met de kinderen: teken gedijen goed in hoog gras.

‘Ik ben dankbaar voor wat ik heb, maar als ik morgen de lotto win of een megabestseller schrijf, investeer ik dat geld heel zeker in natuur. Ik heb grote bewondering voor de onlangs overleden Poolse componist Krzysztof Penderecki. Wanneer hij de wereld rondreisde – hij was ook dirigent – kocht hij op elke plek waar hij kwam een boom. Die plantte hij in zijn eigen arboretum. Ik vind dat een fantastisch idee, en het is ook míjn wilde droom. We moeten onszelf meer zien als rentmeesters: wij erven de planeet van onze voorgangers, en het is onze plicht om ze in betere staat achter te laten voor de generaties na ons.’