Natuurpunt: ‘Deze zomer zijn amper wespen geteld’

De zomercampagne ‘Niet meppen, wel appen’ heeft anderhalf miljoen waarnemingen van insecten in Vlaanderen opgeleverd. ‘Een massa insecten, maar toch zien we bij veel soorten een achteruitgang’, concludeert Natuurpunt.

De eerste zomercampagne waarin Natuurpunt opriep om insecten te fotograferen via de app Obisdentify, heeft 40.000 waarnemers overhaald om mee te doen. In totaal zijn tussen 1 juni en 31 augustus 1.500.000 insecten waargenomen en geregistreerd via de app.

Een massa insecten, erkent Natuurpunt. Maar toch komen er uit die massa waarnemingen verontrustende signalen naar voor: bij heel wat insectensoorten is er een achteruitgang te zien, stelt de organisatie.

Amper wespen

De afgelopen 50 jaar zijn in Vlaanderen ongeveer de helft van de insecten verloren gegaan. Ook tijdens de afgelopen zomermaanden waren er verontrustende tendensen. Zo valt het op dat 2023 een zomer met amper wespen was. ‘Er zijn de helft minder meldingen binnengekomen ten opzichte van vorig jaar.’

‘Dat zal bij sommigen als muziek in de oren klinken, maar weet dat ze een belangrijke rol vervullen in de natuur’, zegt Wim Veraghtert van Natuurpunt Studie. ‘En dat ze ook voor mensen heel nuttig zijn. Ze vangen heel wat vliegen en muggen. Noem ze gerust de opruimingsdienst van de natuur.’

Vlinders

De top 3 van de meest ge-appte insecten bestaat uit twee vlinders en een wilde bij: klein koolwitje, atalanta en akkerhommel. Niet verwonderlijk, want vlinders zijn (en blijven) de meest populaire insecten. De akkerhommel is een zeer algemene en wijdverbreide soort. 

Net buiten de top drie staat het bruin zandoogje. Hoewel het veel gemeld is, was deze vlinder beduidend minder aanwezig dan in voorgaande jaren. Dat blijkt uit gestructureerde tellingen sinds 2009.

In de top 10 staan 6 vlinders, maar het wisselvallige weer zorgde ervoor dat het zeker voor vlinders geen topzomer was. Soorten als landkaartje, dagpauwoog en icarusblauwtje deden het niet goed. ‘Ook voor veel nachtvlinders was het een mager jaar’, zegt Veraghtert.

Exoten

Ook bij andere insectengroepen ziet de organisatie dat sommige soorten het slecht doen of zelfs helemaal dreigen te verdwijnen. Soorten als de poelruitspanner (een nachtvlinder), venglazenmaker (een libel) en de strandzandloopkever zijn nog amper gezien. Maar er zijn ook soorten die het wel goed doen en er werden zelfs uitgestorven gewaande insecten herontdekt.

Onder de insecten die het goed doen, zitten wel vaak exoten, soorten die hier per ongeluk ingevoerd zijn en schade kunnen veroorzaken. De Aziatische hoornaar staat op de vierde plek bij de bijen en wespen. Het Aziatisch lieveheersbeestje is dan weer de meest gemelde kever. De buxusmot (oorspronkelijk uit Oost-Azië) blijkt ook aan zijn comeback te werken na jaren fel bestreden geweest te zijn.

Van alle 327 steden en gemeenten die meededen met de zomercampagne scoort Gent het hoogst aantal insectenspotters. Ook in Brugge en Antwerpen zijn veel mensen deze zomer aan de slag gegaan als insectenwaarnemer.