Primatoloog Frans de Waal (75) overleden: onderzocht politiek gedrag bij mensapen

De vooraanstaande Nederlandse primatoloog Frans de Waal is donderdagavond op 75-jarige leeftijd overleden in zijn woonplaats Atlanta, Georgia (VS), aan de gevolgen van uitgezaaide maagkanker.

Dat bevestigde zijn familie aan de Nederlandse krant NRC.

De Waal werd al in de jaren tachtig beroemd met zijn boek Chimpanseepolitiek (1982). Dat boek was gebaseerd op zijn observaties van een strijd om de macht in de chimpanseekolonie van Burgers’ Zoo in Arnhem. Het boek bood een radicaal nieuwe kijk op leiderschap bij mensapen: niet grof geweld en directe machtsuitoefening, maar juist conflictbemiddeling en zorgvuldig beheer van bondgenootschappen tekenen het leven van een mensapenleider.

De apenwereld werd daardoor ineens heel menselijk. Zo menselijk zelfs dat de conservatieve Republikeinse senator Newt Gingrich het boek in de jaren negentig aanbeval als opleidingsliteratuur voor jonge Congresleden.

Het is de rode lijn in De Waals werk: apen lijken veel meer op mensen en mensen veel meer op apen dan we beseffen. Zoals hij in 2014 in een speech over zijn werk zei: ‘Ik heb de apen een beetje omhoog gebracht, en, eh, de mensen een beetje naar beneden.’ Met zijn kalme spraak, grote kennis en onmiskenbare liefde voor onze neven in het dierenrijk was hij ook buiten de wetenschap een bekende figuur.